سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۲۷۸۳) حکم ترک نماز جمعه به‌خاطر منع کارفرما در محل کار

(۲۷۸۳) سوال: ما هفت نفر هستیم که در مزرعه‌‌ای تحت سرپرستی یکی از شهروندان این کشور کار می‌‌کنیم و در روز جمعه دوست داریم به خاطر فضیلت آن نماز جمعه را با جماعت در مسجد بخوانیم اما سرپرست ما صاحب مزرعه این درخواست را رد می‌‌کند با دانستن این مطلب که نبودن همه‌‌ی ما در هنگام نماز هیچ تأثیری نداشته و ضرری به بار نمی‌‌آید اما مانع می‌‌شود و می‌‌گوید: نماز در مزرعه همانند نماز در مسجد است و تلاش نموده که در هر جمعه برخی نماز بخوانند و برخی دیگر باقی بمانند اما باز هم بر آن موافقت نشده است و یکبار ما را در حال رفتن به مسجد برای نماز جمعه دید و از دست ما عصبانی شد و از حقوق ما کم نمود، آیا این کار بر او جایز است؟ آیا با ترک نمودن همیشگی نماز جمعه دچار گناه می‌‌شویم هر چند که بر خلاف میل ما است؟

جواب:

این سؤال برای پاسخ به نیازمند دو چیز است:

اول: به نسبت سرپرست بر او شایسته است که یاری‌‌گر شما بر عبادت الله À باشد و یاری نمودن شما بر عبادت الله À باعث جلب خیر و برکت در کار می‌‌شود. اگر به شما برای نماز جمعه اجازه داد تا همراه با مسلمانان مشارکت داشته باشید و چه بسا برای او دعایی نموده که به او در دنیا و آخرت سود برساند، این کار برای او خیر و اجر بیشتری دارد اما فضیلت به دست الله À است که به هر کس بخواهد عطا نموده و الله À صاحب فضلت بزرگ است.

دوم: آن چه بدان در پاسخ نیاز داریم نماز جمعه به نسبت شما است که اگر از شهر دور هستید و اذان و اقامه را نمی‌‌شنوید جمعه بر شما واجب نیست زیرا معذور هستید و اگر نزدیک شهر هستید و صدای اذان را می‌‌شنوید در این صورت جمعه را می‌‌خوانید به دلیل فرموده‌‌ی الله À: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ}[جمعه: ۹](ای کسانی که ایمان آورده‌‌اید! هنگامی که در روز جمعه برای نماز اذان گفته شد به سوی (نماز و) ذکر الله بشتابید و خرید و فروش را رها کنید) و شما الحمدلله از مؤمنین هستید و داخل این خطاب وارد می‌‌شوید، لذا بر شما واجب است که نماز جمعه را بخوانید اما اگر به اجبار منع شدید گناه بر گردن کسی است که شما را منع می‌کند و بر سرپرست شما شایسته نیست که شما را منع کند به خصوص که شما در سؤالتان ذکر نمودید که اگر به نماز جمعه بروید بر کار هیچ تأثیری ندارد.

امیدوارم که این سرپرست به شما اجازه‌‌ی نماز جمعه را همراه مسلمانان بدهد و با گردش الله À جز خیر و برکت به او نمی‌‌رسد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل مصري يعمل بالمملكة يقول: نحن سبعة أفراد، ونعمل في مزرعة تحت كفالة أحد مواطني هذا البلد، ومحافظون على صلواتنا دائما، وحينما يكون يوم الجمعة نريد صلاتها مع الجماعة في المسجد لفضلها، لكن كفيلنا صاحب المزرعة يرفض ذلك بتاتا، علما أن غيابنا جميعا في وقت الصلاة لا يؤثر بشيء ولا ينتج عنه ضرر، ولكنه يمانع ويقول: الصلاة في المزرعة كالصلاة في المسجد، وقد حاولنا أن يصلي في كل جمعة بعضنا ويبقى آخرون، فلم يوافق عليه، وحصل ذات مرة أن وجدنا ذاهبين إلى المسجد لصلاة الجمعة، فغضب منا وخصم من رواتبنا فهل يجوز له هذا التصرف؟ وهل يلحقنا إثم بتركنا صلاة الجمعة في المسجد دائما، وإن كان ذلك رغما عنا؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا السؤال يحتاج في الإجابة عليه إلى أمرين: الأمر الأول: بالنسبة للكفيل، فإنه ينبغي له أن يكون معينًا لكم على طاعة الله، وإعانته لكم على طاعة الله مما يجلب له الخير والبركة فيما تعملون فيه، فلو أذن لكم بالصلاة في يوم الجمعة لتشاركوا المسلمين، وربما تدعون له دعوة تنفعه في دنياه وأخراه، لكان ذلك خيرًا له وأعظم أجرا، ولكن الفضل بيد الله يؤتيه من يشاء، والله ذو الفضل العظيم.

:الأمر الثاني مما نحتاج إليه في هذا الجواب: فهو صلاة الجمعة، بالنسبة إليكم إذا كنتم بعيدين عن البلد لا تسمعون الأذان فإن الجمعة لا تجب عليكم؛ لأنكم معذورون في ذلك، وإن كنتم قريبين من البلد وتسمعون النداء فإنكم تُصَلُّونَ ،جمعة، لقوله تعالى: ﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ [الجمعة: 9]، وأنتم والحمد الله من المؤمنين الداخلين في هذا الخطاب، فعليكم أن تُصَلُّوا صلاة الجمعة، ولكن إذا منعتم من ذلك قهرا فإن الإثم يكون على من منعكم، ولا ينبغي لكفيلكم أن يمنعكم، خصوصا وأنكم ذكرتم في سؤالكم أنكم إذا ذهبتم إلى الجمعة لا يؤثر ذلك شيئًا على العمل.

فالذي أرجوه من هذا الكفيل أن يأذن لكم بالصلاة مع المسلمين في الجمعة، وبحول الله لن يجد إلا الخير والبركة.

مطالب مرتبط:

(۲۷۸۱) حکم ترک نماز جمعه به دلیل اجبار و عدم اختیار شخص

اگر مکانت از مساجد دور است و اطرافت مسجدی نیست که بتوانی در آن نماز جمعه بخوانی در این صورت نماز جمعه بر تو واجب نیست. زیرا به خاطر دوری و سختی در صورت ترک آن معذور هستی...

ادامه مطلب …

(۲۷۷۱) حکم ترک جماعت در مسجد دارای بدعت

عمل شما جایز بلکه واجب است، اگر حضور شما در جماعت متضمن چیزهای منکری است، لذا اگر در مسجدی خالی از این منکرات نماز بخوانید، کار بسیار خوبی است....

ادامه مطلب …

(۲۷۷۸) حکم ترک نماز جماعت به دلیل خصومت شخصی

به نسبت تخلف شخص از نماز جماعت در مسجد چون در مسجد کسی که با او خصومت دارد است، کارش حرام بوده و عذر به شمار نمی‌‌آید و در روز قیامت نزد الله À به وی سودی نمی‌‌رساند؛ لذا بر او واجب است که نماز جماعت را در مسجد حاضر شده هر چند که دشمنش آنجا باشد، این اولین کاری که باید انجام است....

ادامه مطلب …

(۲۷۷۹) حکم ترک برخی نمازهای جماعت به دلیل خستگی یا مشغله

اینکه نماز ظهر و عصر را تا وقت غروب به تأخیر بیندازد بر او حرام است و بر او لازم است که توبه کند و وقتش را طوری تنظیم کند که نمازها را در وقتش بخواند....

ادامه مطلب …

(۲۷۸۴) حکم ترک نماز جمعه به‌سبب دوری راه و عدم همکاری کارفرما

بر تو واجب است که هر جمعه نماز ظهر را بخوانی، زیرا صاحب مؤرعه امكان اين امر را به تو نمی‌‌دهد و چون تو از مکان مسجد دور هستی و وسیله‌‌ای نداری که تو را به آن جا برساند، لذا امر معلوم است و اشکالی ندارد که همان جا نماز ظهر را بخوانی.....

ادامه مطلب …

(۲۷۵۵) حکم تقدیم حضور در جماعت نماز صبح بر بیدار کردن فرزندان

اما اگر فرزندان دخترباشند که نماز جماعت برای آن‌‌ها الزامی نیست، اشکالی ندارد چرا که وقت وسیع است، اما اگر پسر باشند که بر او واجب است که قبل از اذان صبح بیدار شود و هر چقدر الله À بخواهد، نماز بخواند و هنگامی که اذان صبح داده شد، برای بیدار کردن آن‌‌ها بشتابد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه