سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۲۷۱۷) حکم ترکیب تحیة‌المسجد با سنت قبلیه‌ی ظهر

(۲۷۱۷) سوال: اگر قبل از نماز ظهر وارد مسجد شدم و و خواستم که چهار رکعت راتبه‌‌ی قبل از ظهر را بخوانم، آیا اول تحیه‌‌ی مسجد را بخوانم سپس چهار رکعت؟ یا تحیه‌‌ی مسجد از جمله‌‌ی این چهار رکعت محسوب می‌‌شود؟

جواب:

تحیه‌‌ی مسجد در ضمن این چهار رکعت است، به این معنا که هرگاه راتبه را خواندی تو را از خواندن تحیه‌‌ی مسجد کفایت می‌‌کنند، همان‌‌طور که وارد مسجد شدی و امام در حال خواندن نماز فرض بود و همراه امام وارد نماز شدی برایت از خواندن تحیه‌‌ی مسجد کفایت می‌‌کند، زیرا مقصود از دو رکعت تحیه این است انسان نمی‌‌نشیند تا اینکه دو رکعت بخواند، حال چه این دو رکعت نفل یا راتبه و یا فرض باشد، اما او گفت: چهار رکعت قبل از ظهر و شایسته است که بداند این چهار رکعت با دو سلام است، یعنی: هر دو رکعت برای آن‌‌ها تشهد و سلام وجود دارد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إذا دخلت المسجد قبل صلاة الظهر وأريد أن أصلي الراتبة التي قبل الظهر وهي أربع ركعات، فهل أصلي أولا تحية المسجد ثم أصلي الأربع؟ أم أن تحية المسجد تعتبر من تلك الأربع؟

فأجاب رحمه الله تعالى: تحية المسجد تُعتبر من ضمن تلك الأربع، بمعنى: أنك إذا صليت الراتبة كَفَتْكَ عن تحية المسجد، كما أنك لو دخلت والإمام يصلي صلاة الفريضة ودخلت معه كَفَتْكَ عن تحية المسجد؛ لأن المقصود من ركعتي التحية هو أن الإنسان لا يجلس حتى يصلي ركعتين، سواءً كانت نفلًا، أو راتبة، أو فريضة، ولكنه قال أربعًا قبل الظهر، وينبغي أن يعلم أن هذه الأربع بتسليمتين، يعني: كل ركعتين لهما تشهد وتسليم.

مطالب مرتبط:

(۲۷۲۰) آیا سنت تحیه‌‌ی مسجد واجب است؟

آنچه آشکار است این است که تحیه‌‌ی مسجد واجب نیست و سنت مؤکده است...

ادامه مطلب …

(۲۷۱۸) آیا دو رکعت تحیه‌‌‌‌ی مسجد واجب است؟

تحیه‌‌ی مسجد هنگامی که انسان وارد مسجد می‌‌شود در حالی که وضو دارد، سنت مؤکده است...

ادامه مطلب …

(۲۷۱۶) آیا خواندن دو رکعت سنت تحیه‌‌ی مسجد قبل از نماز عید جایز است؟

می‌‌گوییم: سنت تحیه‌‌ی مسجد را می‌‌خواند سپس می‌‌نشیند تا اینکه امام حاضر شود....

ادامه مطلب …

(۲۷۲۶) حکم تحیة‌المسجد بر استماع خطبه در صورت ورود در اثنای خطبه‌ی جمعه

بنشین و به خطبه گوش بده و تحیه‌‌ی مسجد نخوان، زیرا برای وضو خارج شدی و زود برگشتی و کسی که به خاطر حاجت به نیت زود برگشتن از مسجد خارج می‌‌شود، وقتی برگشت از او خواسته نمی‌‌شود که تحیه‌‌ی مسجد را بخواند...

ادامه مطلب …

(۲۷۲۲) حکم کسی که تحیه‌‌ی مسجد را در وقت مغرب نمی‌‌خواند، چیست؟

قول سؤال کننده: وقت مغرب، ظاهرا منظورش بعد از اذان مغرب است و اگر این‌‌گونه است، کسی که می‌‌نشیند از رسول الله ﷺ بنابر قولش عصیان نموده است: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند) و این جا در غیر از وقت نهی وارد مسجد شده، اگر بنشیند در امری که معارض برای آن نیست خلاف رسول الله ﷺ کرده است. اما اگر منظور سؤال کننده به نسبت کسی است که برای نماز مغرب قبل از غروب خورشید وارد مسجد شده و نشسته، در این امر بین اهل علم بنابر حدیثی که ذکر کردیم اختلاف نظر وجود دارد: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند)، این حدیث دارای معارض است و آن هم نهی پیامبر ﷺ از نماز خواندن بعد از نماز عصر تا غروب خورشید، برخی از علما نظرشان این است که هر کس در وقت عصر وارد مسجد شد، می‌‌نشیند و سنت تحیه‌‌ی مسجد را نمی‌‌خواند. و قول راجح این است که هر چند بعد از نماز عصر یا کمی قبل از غروب وارد مسجد شود، تحیه‌‌ی مسجد را می‌‌خواند؛ بنابر عموم فرموده‌‌ی رسول الله ﷺ: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند)، همچنین رسول الله ﷺ در روز جمعه خطبه می‌‌کردند در همین هنگام مردی وارد شد و نشست، رسول الله ﷺ به او فرمود: فلانی! آیا نماز خواندی؟ گفت: خیر! فرمود: بلند شو و دو رکعت سبک بخوان. حال که انسان امر شده حتی در حالت خطبه‌‌ای که سکوت هنگام آن واجب است، ننشیند مگر اینکه دو رکعت بخواند، پس زمانی که در غیر از این حالت وارد مسجد شود، چگونه است؟ همچنین حدیث: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند)، حدیث محکم است و خاص نشده است، بلکه عمومیتش محفوظ است، اما حدیث نهی از نماز بعد از نماز عصر خاص چیزهایی است که کسی که تحیه‌‌ی مسجد را در این وقت منع نموده تایید می‌‌شود، لذا زمانی که با احادیثی دیگر یا با حالات مشخص خاص شده، دلالت می‌‌دهد بر اینکه غیر محفوظ است و عام غیر محفوظ اصولی‌‌ها در آن اختلاف نموده‌‌اند: آیا عمومیت آن به عنوان حجت باقی می‌‌ماند یا خیر؟ و صحیح این است که در غیر از آن چیزهایی که خاص شده به عنوان حجت باقی می‌‌ماند ولی عمومیت آن بر خلاف عام محفوظ ضعیف است. در هر حال قول راجح در مسأله‌‌ی نماز در اوقات نهی این است که هر نمازی که دارای سبب باشد مانند: داخل شدن به مسجد، سنت وضو، استخاره در آن چه قبل از خروج وقت نهی فوت می‌‌شود و... نهیی در آن وجود ندارد و این ترجیح شیخ الاسلام ابن تیمیه ، مدهب شافعی و یکی از روایات از امام احمد است.

ادامه مطلب …

(۲۷۲۳) حکم خواندن تحیه‌‌ی مسجد قبل و بعد از اذان مغرب چیست؟

تحیه‌‌ی مسجد هنگام غروب یا در وقت دیگر از اوقات نهی بنابر قول راجح از اقوال علما جایز است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه