(۲۴۷۲) سوال: شخصی که نماز عصر را می‌خواند و در رکعت دوم شک می‌کند که فاتحه‌ی رکعت اول را خوانده و رکعت دوم را رکعت اول خود قرار داده و نماز را کامل می‌کند ولی فراموش می‌کند که سجده‌ی سهو را به جا آورد، حکم نمازش چیست؟
جواب:
اگر این نماز‌گزار بسیار شک می‌کند یعنی دائما شک دارد این شک او اعتبار ندارد و آن را رها کند به طوری که اصلا بر قلب او وارد نشده است اما اگر این بسیار رخ نمی‌دهد شک حقیقی است و رکعت دوم را رکعت اول قرار می‌دهد و اگر مجرد وهم است نیز اعتباری ندارد و سه نوع وجود دارد که اعتباری ندارد:
اول: شکی که بسیار رخ دهد.
دوم: مجرد وهمی که بر قلب وارد شود ولی عبور کند.
سوم: شکی که بعد از پایان آن عبادت باشد یعنی هنگامی که بعد از سلام نماز شک کند که در نماز چهار رکعتی، سه یا چهار رکعت خوانده است؟ این شک اعتباری ندارد و به آن توجه نمی‌شود مگر این که به نقص آن یقین یابد که به یقینش عمل می‌کند.
اما آنچه در سوال این زن آمده که سجده‌ی سهو را فراموش کرده است، می‌گویم: این ضرری به نمازش نمی‌رساند زیرا سجده‌ی سهو (خصوصا اگر بعد از سلام باشد همانگونه که در سوال آمده است) واجب برای نماز است و واجب در نماز نیست.
برای همین می‌گوییم: نمازش صحیح است ولی شایسته است که در هنگام عبادت قلب خود را حاضر گرداند تا این که هر نقصی در آن را به یاد آورد.
از الله برای همه توفیق می‌خواهیم و قلوبمان را از ذکرش دور و غافل نسازد قطعا او بر هر چیزی تواناست.
