پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۲۲۹۶) حکم بالا بردن دستان در نماز در هنگام دعا کردن

(۲۲۹۶) سوال: آیا جایز است که در نماز فرض یا نافله دستم را برای طلب مغفرت از الله À به سوی آسمان بلند کنم؟

جواب:

بلند کردن دست در هنگام دعا در نماز توقیفی است و جایز نیست مگر این که نصی وارد شده باشد و رفع الیدین در نماز را در غیر قنوت نمی‌شناسم و در قنوت برای انسان مشروع است که دستش را در دعا بلند کند ولی صروتش را بالا نمی‌آورد زیرا که رسول الله ﷺ نگاه کردن به آسمان در نماز نهی کرده‌اند و بسیار سخت فرمودند تا جایی فرموده: «لَيَنْتَهِيَنَّ أَقْوَامٌ عَنْ رَفْعِهِمْ أَبْصَارَهُمْ عِنْدَ الدُّعَاءِ فِي الصَّلَاةِ إِلَى السَّمَاءِ، أَوْ لَتُخْطَفَنَّ أَبْصَارُهُمْ»[۱] (کسانی که در حین دعا خواندن در نماز به سمت آسمان می‌نگرند یا باید نگاهشان را برگردانند؛ یا دیدگانشان ربوده گردد) پس به آسمان نگاه کردن در حالت قرائت و دعا در نماز حرام می‌باشد زیرا رسول الله ﷺ قولش در این باره شدید است و وعیدی برای کسی که این کار را انجام دهد داده است و برای همین خطای بعضی وقتی که از رکوع بالا می‌آیند نگاهشان به بالاست و دستشان رو به آسمان است و این خطاست و مشروع در هنگام بالا آمدن از رکوع این است که دو دستت را همانند تکبیرة الإحرام و هنگام گفتن قول: سمع الله لمن حمده بالا ببری سپس آن بر سینه‌ات قرار می‌دهی و راست را بر چپ می‌گذاری و سر خود را به سوی آسمان نمی‌کنی.


[۱] رواه مسلم (۴۲۹).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يجوز أن أرفع يدي إلى السماء في الصلاة -سواء كانت فريضة أو نافلة – لطلب المغفرة من الله؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: رفع اليدين في الصلاة في الدعاء تَوْقِيفي، لا يجوز إلا حيث ورد به النص، ولا أعلم رفع اليدين في الصلاة إلا في القنوت، ففي القنوت يشرع للإنسان أن يرفع يديه في الدعاء، لكن لا يرفع وجهه؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم نهى عن رفع البصر إلى السماء في الصلاة، واشتد قوله في ذلك حتى قال: «لَيَنْتَهِيَنَّ أقوام عن رفعهم أبصارهم عند الدعاء في الصلاة إلى السماء، أو لتُخْطَفَنَّ أبصارهم» فرفع البصر إلى السماء في الصلاة حال القراءة أو حال الدعاء محرم؛ لأن النبي اشتد قوله فيه وتَوَعَد من فعله، وبهذا نعرف خطأ بعض الناس الذين إذا رفعوا من الركوع مدوا أيديهم إلى السماء ورفعوا أبصارهم، فإن هذا خطأ، والمشروع عند الرفع من الركوع أن ترفع يديك كما ترفعها عند تكبيرة الإحرام، ترفعها إشارة عند قول: سمع الله لمن حمده، ثم تضعها على صدرك فتضع اليمني على اليسرى، ورأسك غير مرفوع إلى السماء.

مطالب مرتبط:

(۲۲۸۶) حکم تورک نشستن در تشهد و مقایسه آن با دست بستن بعد از رکوع

رأی درست دراین‌باره این است که در  تشهد دوم نمازهایی که دو تشهد دارد می‌باشد که یعنی در تشهد دومی که بعد آن سلام دادن است می‌باشد و این رأی صحیح است که ادله به آن دلالت می‌دهند....

ادامه مطلب …

(۲۲۸۸) رعایت سنت و عدم اذیت مصلین در نماز

هنگامی که مکان تنگ است و این امکان ندارد که به حالت تورک بشیند مگر با اذیت دیگری پس به حالت تورک نشیند و این ترک سنتی برای دوری از اذیت دیگری است....

ادامه مطلب …

(۲۲۹۳) حکم دعای قبل از سلام در نماز

قبل از سلام دادن هر دعایی که بخواهد می‌کند و این چنین از رسول الله وارد شده است و تفاوتی نمی‌کند که در امور دنیا یا دین باشد و یا از امور خاص خودش یا عموم مسلمین یا برای خویشاوندانش یا والدینش باشد....

ادامه مطلب …

(۲۲۹۰) حکم بالا بردن انگشت اشاره در هنگام تشهد در نماز

بالا بردن انگشت اشاره در تشهد فقط درهنگام دعا می‌باشد یعنی: در هنگام تمام جملات دعایی انگشت اشاره بالا برده می‌شود ....

ادامه مطلب …

(۲۲۸۹) حکم بالا بردن انگشت در اثنای تشهد در نماز

این سنت است و رکن نیست و همچنین واجب نیز نیست پس اگر انسان آن را ترک کرد حرجی بر او نیست و نمازش بدون آن صحیح است....

ادامه مطلب …

(۲۲۹۱) آیا تکان دادن انگشت در تشهد سنت است؟

شکی نیست که تکان دادن انگشت در نماز حین نشستن بین دو سجده و تشهد اول و دوم از امور مشروعی است که از رسول الله ﷺ وارد شده است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه