شنبه 19 ربیع‌الثانی 1447
۱۹ مهر ۱۴۰۴
11 اکتبر 2025

(۲۱۹۸) حکم قرائت قرآن پس از فاتحه در رکعت سوم و چهارم نماز

(۲۱۹۸) سوال: آیا بعد از فاتحه در رکعت سوم و چهارم آنچه از قرآن میسر باشد خوانده می‌شود؟ یا بعد از فاتحه چیزی خوانده نمی‌شود و آن کفایت می‌کند؟

جواب:

در این مسئله بین علما اختلاف وجود دارد بعضی می‌گویند: قرائت بعد از فاتحه در رکعات بعد از تشهد اول یعنی دو رکعت آخر در نماز ظهر، عصر و عشاء و رکعت سوم در نماز مغرب، مشروع نیست و بعضی هم می‌گویند: اشکال ندارد گاهی اوقات خوانده شود. و راجح در نزد من این است که بعد از فاتحه در دو رکعت آخر نماز ظهر و عصر و عشاء و رکعت سوم نماز مغرب چیزی خوانده نمی‌شود زیرا این مقتضای حدیث ابو قتاده است[۱] اما حدیث ابو سعید الخدری J که دلالت بر قرائت در دو رکعت آخر نماز ظهر و عصر می‌دهد را جواب داده‌اند: رتبه‌ی صحت آن از حدیث ابو قتاده J کمتر است و صریح نیست و ظن و تخمین است و برای همین به فاتحه در رکعات بعد از تشهد اول اکتفا می‌شود یعنی دو رکعت آخر نماز ظهر و عصر و عشاء و رکعت سوم نماز مغرب.

ولی اگر انسان مأموم است و قرائت فاتحه را قبل از این امام به رکوع برود تمام کرد اشکال ندارد که تا امامش به رکوع می‌رود آنچه از قرآن برایش میسر است را بخواند.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يقرأ بعد الفاتحة في الركعة الثالثة أو الرابعة ما يتيسر من القرآن؟ أم تجزئ سورة الفاتحة ولا يقرأ بعدها شيء؟

فأجاب رحمه الله تعالى: هذه المسألة اختلف فيها العلماء، فمنهم من قال: لا يشرع قراءة شيء سوى الفاتحة فيما بعد التشهد الأول، أي: في الركعتين الأخيرتين من الظهر والعصر والعشاء، أو في الركعة الثالثة من المغرب. ومنهم من قال: لا بأس بالقراءة أحيانًا. والأرجح عندي أنه لا يقرأ شيئًا بعد الفاتحة في الركعتين الأخريين في الظهر والعصر والعشاء، أو في الركعة الثالثة من المغرب، لأن هذا مقتضى حديث أبي قتادة رضي الله عنه، أما حديث أبي سعيد الخدري الذي فيه ما يدل على أنه يقرأ في الركعتين الأخريين من الظهر والعصر، فقد أجيب عنه بأن حديثه أقل رتبة في الصحة من حديث أبي قتادة، وبأنه ليس بصريح بل هو ظن وتخمين. وعلى هذا فيقتصر على الفاتحة فيما كان بعد التشهد الأول في الصلاة، أي في الركعتين الأخريين من الظهر، والعصر، والعشاء، وفي الركعة الثالثة من المغرب.

ولكن إذا كان الإنسان مأموما وانتهى من قراءة الفاتحة قبل أن يركع الإمام فلا حرج عليه أن يقرأ ما تيسر من القرآن حتى يركع إمامه.

مطالب مرتبط:

(۲۲۱۵) حکم خواندن از روی مصحف در اثنای نماز

بله برای انسانی که در حال نماز است و حافظ نمی‌باشد جایز است که قرآن را از روی مصحف بخواند و اما اگر حافظ قرآن است اولی است که آن را از حفظ بخواند....

ادامه مطلب …

(۲۱۸۴) چرا در نماز مغرب، عشاء و فجر بلند خواندن تلاوت مشروع شده است؟

مشهورتین چیزی که ذکر می‌شود این است که از رسول الله ﷺ مشهور است که در دو رکعت اول نماز مغرب،عشاء و همچنین فجر را به صورت جهری قرائت می‌کردند.....

ادامه مطلب …

(۲۲۱۸) حکم قرائت آیه‌ای از سوره دیگر در خلال نماز

اگر از روی فراموشی بوده است نمازش صحیح است و همچنین نماز کسانی که پشت ایشان نماز خوانند.

ادامه مطلب …

(۲۲۱۰) آیا جایز است که دو سوره در یک رکعت جمع شود؟

اشکالی ندارد که انسان دو سوره را در نماز فرض یا نافله را جمع کند....

ادامه مطلب …

(۲۲۰۶) حکم خواندن سوره‌هایی معین در نماز صبح یا ظهر

حرجی بر انسان نمی‌باشد که ملزم به سوره‌های معینی باشد اگر که معتقد بر سنت بودن آن نداشته باشد ولی اگر در نمازهای جهری ملزم به سوره‌های معینی شدی مردم گمان می‌کنند که سنت است و بر مردم تلبیس ایجاد می‌شود پس این کار را نکن ولی در بین خودش اگر آن را سنت نگیرد اشکالی ندارد....

ادامه مطلب …

(۲۲۱۷) حکم خواندن از روی مصحف در نماز تراویح

بله نماز صحیح است و اشکالی ندارد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه