(۲۱۴۶) سوال: آیا دعای استفتاح برای نماز فرض خاص است و برای نماز نفل نیز دعای استفتاح خاص خود را دارد؟

جواب:

خاص نیست مگر برای نماز شب که رسول الله ﷺ این را می‌خواندند: «اللَّهُمَّ رَبَّ جَبْرَائِيلَ وَمِيكَائِيلَ وَإِسْرَافِيلَ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ، عَالِمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ أَنْتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ، اهْدِنِي لِمَا اخْتُلِفَ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِكَ ؛ إِنَّكَ تَهْدِي مَنْ تَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ»[۱] (بارالهی ای پروردگار جبرئیل و میکائیل و اسرافیل! ای پدیدآورنده‌ی آسمان‌ها و زمین! ای کسی که دانای آشکار و نهانی! تویی که در میان بندگانت به حق حکم می‌کنی آن گاه که با هم دچار اختلاف می‌شوند پروردگارا! مرا در آن‌چه اختلاف است به حق و به اذن خویش راهنمایی کن! به راستی که تنها تو هستی که هر کس را که بخواهی به راه راست هدایت می‌کنی) و در بقیه مساوی است و فرقی بین فرض و نفل نمی‌کند پس این یا این را می‌خواند: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، تَبَارَكَ اسْمُكَ وَتَعَالَى جَدُّكَ، وَلَا إِلَهَ غَيْرُكَ»[۲] (بار الها! پاک و منزهی و حمد از آن توست و نامت با برکت است و قدرت و شکوه تو بسیار بالاست و هیچ معبود حقی بجز تو وجود ندارد) یا: «اللَّهُمَّ بَاعِدْ بَيْنِي وَبَيْنَ خَطَايَايَ كَمَا بَاعَدْتَ بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ، اللَّهُمَّ نَقِّنِي مِنْ خَطَايَايَ كَمَا يُنَقَّى الثَّوْبُ الْأَبْيَضُ مِنَ الدَّنَسِ، اللَّهُمَّ اغْسِلْنِي مِنْ خَطَايَايَ بِالثَّلْجِ وَالْمَاءِ وَالْبَرَدِ»[۳] (بار الهی میان من و گناهانم چون مشرق و مغرب فاصله انداز، بارالهی من را از گناهانم پاک کن همان گونه که جامه‌ی سفید از چرک و آلودگی پاک می‌گردد بارالهی خطاهای مرا با آب و برف و تگرگ بشوی).

[۱] رواه مسلم (۷۷۰).

[۲] رواه ابو داود (۷۷۵) و ترمذی (۲۴۲) و نسائی (۹۰۰) و ابن ماجه (۸۰۴).

[۳] تخریج آن گذشت.