(۱۱۶۹) سوال: در مورد این حدیث سوال دارم: «نظافت جزئی از ایمان است».[۱] آیا این حدیث است یا اثر[۲]؟
جواب:
نمی‌دانم این حدیث، حدیث مرفوع است، یا اثر یا سخن یکی از علما. ولی شکی نیست که دین اسلام به نظافت دعوت می‌کند. به همین خاطر رسول اللهﷺ فرموده‌اند: «پنج چیز جزء فطرت است: ختنه و زدن موی شرمگاه و کوتاه کردن سبیل و کندن موی زیر بغل و چیدن ناخن».[۳] همچنین دستور داده‌اند که هر هفته روز جمعه غسل کنند، تا جایی که ایشان ﷺ آن را واجب کرده فرمودند: «غسل جمعه بر هر مرد بالغی واجب است».[۴]
***
[۱] روایت طبرانی در «معجم الأوسط»، (ج۷، ص۲۱۵، حدیث شماره۷۳۱۱)، با لفظ: «تَخَلَّلُوا ، فَإِنَّهُ نظافةٌ ، وَالنَّظَافَةُ تَدْعُو إِلَى الإِيمَانِ ، وَالإِيمَانُ مَعَ صَاحِبِهِ فِي الْجَنَّةِ»، و ملا علی قاری آن را در کتاب «الموضوعات الکبری» (ص۹۱، شماره۳۴۳) آورده و گفته: سند آن بسیار ضعیف است. لفظ آن چنین است: «النَّظافةُ مِن الإيمانِ».
[۲] اثر هر قولی است که از رسول اللهﷺ یا صحابه و تابعین باشد.
[۳] صحیح بخاری: کتاب اللباس، باب قص الشارب، حدیث شماره (۵۵۵۰). صحیح مسلم: کتاب الطهارة، باب خصال الفطرة، حدیث شماره (۲۵۷)، از ابوهریره با این لفظ: «الْفِطْرَةُ خَمْسٌ، أَوْ خَمْسٌ مِنَ الْفِطْرَةِ: الْخِتَانُ، وَالِاسْتِحْدَادُ، وَنَتْفُ الْإِبْطِ، وَتَقْلِيمُ الْأَظْفَارِ، وَقَصُّ الشارب».
[۴] قبلا تخریجش بیان شد. لفظ عربی چنین است: «غُسْلُ يَوْمِ الْجُمُعَةِ وَاجِبٌ عَلَى كُلِّ مُحْتَلِمٍ».
