(۱۶۶۵) حکم نگهداری سگ برای نگهبانی در منزل و آثار طهارتی تماس با آن

(۱۶۶۵) سوال: من با تعدادی از آشنایانم در منزلی زندگی می‌کنم؛ آنان سگی برای نگهبانی دارند که بسیار به آن دست می‌زنند و بدنش را با دست‌هایشان می‌شویند. آیا استفاده از سگ در منزل، فقط برای این هدف، جایز است؟ آیا دست زدن به آن، در صحت وضو تأثیر دارد یا آن را باطل می‌کند؟ حکم استفاده از ظرف‌هایی که سگ در آن غذا و نوشیدنی می‌خورد و آن را می‌لیسد، چیست؟

جواب:

استفاده و نگهداری از سگ‌ها فقط در مواردی جایز است که شرع اجازه داده است؛ رسول الله ﷺ در سه مورد اجازه داده‌اند:

۱. سگ گله که از آن در برابر حیوانات وحشی و گرگ‌ها محافظت می‌نماید.

۲. سگ کشاورزی که از محصول در برابر چهارپایان، گوسفندها و… محافظت می‌کند.

۳. سگ شکار که شکارچی از آن استفاده کرده و کمک می‌گیرد.

این حالت‌های سه‌گانه است که رسول الله ﷺ اجازه‌ی نگهداری از سگ در آن را داده است اما در دیگر حالت‌ها جایز نیست. بنابراین منزلی که در وسط شهر است، نیازی به نگهداری سگ برای نگهبانی ندارد لذا نگهداری سگ برای این منظور برایشان حرام و ناجایز است و هر روز به مقدار یک یا دو قیراط از اجر و پاداش صاحبانش می‌کاهد. بنابراین باید سگ را رها کرده و از نگهداری آن خودداری کنند.

اما اگر این خانه در بیابان و خالی از سکان باشد، نگهداری سگ به منظور نگهبانی از منزل و اهالی آن جایز است و نگهبانی از اهالی خانه از نگهبانی از چهارپایان و محصولات کشاورزی مهم‌تر است.

در مورد لمس کردن سگ: اگر لمس سگ، بدون رطوبت باشد، دست را نجس نمی‌کند اما بنا بر دیدگاه بسیاری از علما، اگر بدن سگ یا دست فرد مرطوب باشد، دست را نجس و ناپاک می‌کند و واجب است که دستش را هفت مرتبه بشوید و مرتبه‌ی اول همراه با خاک باشد.

در مورد ظرف‌هایی که در آن به سگ، آب و غذا می‌دهند: اگر از آن بنوشد و آن‌ را لیس بزند، باید هفت مرتبه شسته شود و بار اول همراه با خاک باشد؛ همان طور که در صحيح بخاری و مسلم و دیگر کتب حدیثی از حدیث بوهريره Ð ثابت است که رسول الله ﷺ فرمود: «طَهُورُ إِنَاءِ أَحَدِكُمْ إِذَا وَلَغَ فِيهِ الْكَلْبُ أَنْ يَغْسِلَهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ، أُولَاهُنَّ بِالتُّرَابِ»[۱] : (پاک شدن ظرف یکی از شما اگر سگی آن را بلیسد بدین صورت است که آن را هفت مرتبه بشوید و مرتبه اول همراه با خاک شسته شود).

[۱] تخریج آن گذشت.

تعداد بازدید: 6

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا أسكن مع بعض أقاربي في منزلهم، ويوجد عندهم كلب في المنزل لحراسة منزلهم، وكثيرا ما يلمسونه بأيديهم، ويغسلون جسمه بأيديهم، فهل يجوز استعمال الكلاب لمثل هذا الغرض في المنزل فقط ؟ وهل يؤثر لمسه باليد على صحة الوضوء أم يعتبر ناقضا، وما حكم استعمال الآنية التي قد يلعق طعامه وشرابه فيها؟

فأجاب – رحمه الله تعالى : استعمال أو اقتناء الكلاب لا يجوز إلا فيما رخص به الشارع، والنبي -عليه الصلاة والسلام- رخص في ذلك في ثلاثة أمور:

الأول: كلب الماشية يحرسها من السباع والذئاب

الثاني: كلب الزرع يحرسه من المواشي والأغنام وغيرها.

الثالث: كلب الصيد ينتفع به الصائد.

هذه الحالات الثلاث التي رخص النبي صلى الله عليه وسلم فيها باقتناء الكلب، وما عداها فإنه لا يجوز. وعلى هذا فالمنزل الذي يكون في وسط البلد لا حاجة إلى أن يتخذ الكلب لحراسته، فيكون اقتناء الكلب لهذا الغرض في مثل هذه الحال مُحرَّما لا يجوز، ويَنتَقِصُ من أجور أصحابه كل يوم قيراطا أو قيراطين، فعليهم أن يطردوا هذا الكلب وألا يقتنوه.

أما لو كان هذا البيت في مكان في البر خال ليس حوله أحد فإنه يجوز أن يقتنى لحراسة البيت ومن فيه وحراسة أهله أبلغ في الحفاظ من حراسة المواشي والحرث.

وأما مس هذا الكلب: فإن كان مسه دون رطوبة فإنه لا ينجس اليد، وإن كان مسه برطوبة – أي: حيث يمس الإنسان ظهره وهو رطب، أو يده، أو يد الماس رطبة – فإن هذا يوجب تنجيس اليد على رأي كثير من أهل العلم، ويجب غسلها – أي: غسل اليد – بعده سبع مرات إحداها بالتراب.

وأما الأواني التي يُعْطَى فيها الطعام والشراب: فإنه إذا ولغ في الإناء -أي: شرب منه- غسل الإناء سبع مرات إحداها بالتراب، كما ثبت ذلك في الصحيحين وغيرهما من حديث أبي هريرة عن النبي – عليه الصلاة والسلام- أنه قال: «طَهُورُ إِنَاءِ أَحَدِكُمْ، إِذَا وَلَغَ فِيهِ الْكَلْبُ، أَنْ يَغْسِلَهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ أُولَاهُنَّ بِالتراب».