سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۱۵۹۲) اگر کسی دچار جنابت ‌شود، می‌تواند به استحمام کردن اکتفا کند؟

(۱۵۹۲) سوال: اگر کسی دچار جنابت ‌شود، می‌تواند به استحمام کردن اکتفا کند یا بعد از استحمام، وضو نیز باید بگیرد؟

جواب:

اگر شخص دچار جنابت شد، غسل به جای وضو کافی است اما مضمضه و استنشاق باید انجام شود؛ دلیل این مسئله نیز فرموده‌ی الله B است که فرمود: {وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا} [المائدة: ۶] : (اگر جُنُب بودید، غسل نمایید). الله À در این آیه هیچ روش خاصی بیان نکرد.

اگر کسی بگوید: این آیه مجمل و کلی می‌باشد و سنت، تبیین نموده است که باید وضو قبل از غسل انجام شود و سر نیز قبل از سایر بدن سه مرتبه شسته شود همان طور که در سنت وارد شده است.

می‌گوییم: این اعتراض، وارد است اما در صحيح بخاري در حديث عمران بن حصين J که طولانی می‌باشد داستان مردی که دور از جمع ایستاده بود و نماز نخواند آمده است و رسول الله ﷺ از او پرسید: (ای فلانی! چه چیزی مانع شده است که با مردم نماز بخوانی؟) مرد پاسخ داد: ای رسول الله! جُنُب شده‌ام و آبی برای غسل کردن وجود ندارد. ایشان فرمود: «عليك بالصعيد، فإنه يكفيك» : (تیمم کن که برایت کافی است). سپس آبی نزد رسول الله ﷺ آوردند و مردم از آن نوشیدند و سیراب شدند اما مقداری آب باقی ماند. ایشان این آب باقی مانده را به آن مرد داد و فرمود: «خُذ هذا أَفرِغهُ على نَفسِكَ»[۱] : (این آب را بگیر و بر خود بریز). رسول الله ﷺ روش خاصی برای غسل کردن بیان نکرد و این دلالت می‌دهد که هرگاه تمام بدن شسته شود، جنابت برطرف می‌گردد و حدث اصغر (بی‌وضویی) در حدث اکبر وارد می‌شود همان طور که عمره در حج وارد می‌شود برای کسی که حج قِران انجام دهد.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إذا أصابت الإنسان جنابة فهل يكتفي بالاستحمام دون الوضوء، أم أنه يلزمه الوضوء بعد الاستحمام؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إذا أصاب الإنسان جنابة فإنه يكفيه الغُسل عن الوضوء، لكن لا بد من المضمضة والاستنشاق، ودليل ذلك قوله -تبارك وتعالى-: ﴿ وَإِن كُنتُمْ جُنُبًا فَأَطَهَرُوا ﴾ [المائدة: ٦]. ولم يذكر صفة معينة.

فإن قال قائل: هذا مجمل والسُّنة بيَّنت أنه لا بد من الوضوء قبل الغسل، ومن غسل الرأس ثلاثاً قبل غسل بقية البدن، حسب ما جاءت به السنة.

قلنا: هذا الإيراد وارد لكن قد ثبت في صحيح البخاري في حديث عمران بن حصين – الطويل – في قصة الرجل الذي اعتزل قومه، ولم يصل، فسأله: «مَا مَنَعَكَ يَا فُلاَنُ أَنْ تُصَلِّيَ مَعَ القَوْمِ؟» فقال: يا رسول الله، أصابتني جنابة ولا ماء، فقال: «عَلَيْكَ بِالصَّعِيدِ ، فَإِنَّهُ يَكْفِيكَ»، ثم جيء بالماء إلى النبي صلى الله عليه وسلم واستقى الناس منه ،وارتووا، وبقي منه بقية، فأعطى هذا الرجل هذه البقية، وقال له: «خُذْ هَذَا أَفْرِغْهُ عَلَى نَفْسِكَ»، ولم يُبين له  صلى الله عليه وسلم كيفية معينة، فدل هذا على أنه متى حصل تطهير جميع البدن ارتفعت الجنابة، ويدخل الحدث الأصغر في الحدث الأكبر، كما تدخل العمرة في الحج فيمن حج قارنًا.

مطالب مرتبط:

(۱۵۶۱) آیا غسل جنابت مانند غسل جمعه است یا مانند استحمام کردن برای پاکیزگی می‌باشد؟

روش غسل جنابت و غسل جمعه یکی است؛ بدین صورت که انسان، شرمگاهش را از آثار جنابت پاک می‌کند سپس وضوی کامل می‌گیرد....

ادامه مطلب …

(۱۵۷۴) حکم نماز جماعت با امام جنبِ فراموش‌کار

جماعت مسجد که با پشت سر شما شما نماز خوانده‌اند، نیاز به تکرار نماز ندارند؛ چون از جنابت شما بی‌خبر بوده‌اند و هر کاری که امام انجام دهد و موجب بطلان و فساد نماز شود و مأموم از آن خبر نداشته باشد، نماز مأموم درست است و باطل بودن نماز امام، تأثیری در نماز مأموم ندارد...

ادامه مطلب …

(۱۵۹۶) آیا جایز است که فرد جُنُب، پیش از خواب، قرآن تلاوت کند؟

بنا بر دیدگاه راجح که دیدگاه جمهور علما نیز هست، تلاوت قرآن در حال جنابت، جایز نیست....

ادامه مطلب …

(۱۵۸۱) حکم بطلان غسل جنابت پیش از نماز فرض

اگر کسی غسل جنابت انجام داد سپس نماز نفل خواند سپس دوباره جنب شد: واجب است که برای نماز بعدی غسل نماید و تفاوتی ندارد که نماز بعدی، فرض یا نفل باشد....

ادامه مطلب …

(۱۵۷۱) حکم تکرار غسل جنابت به‌ سبب شک

حکم، این است که هرگاه شک و تردیدها زیاد شود، نباید هیچ ‌توجهی به آن داشته باشید؛ زیرا چنان که علما تصریح نموده‌اند، وسواس می‌باشد...

ادامه مطلب …

(۱۵۷۶) حکم تیمم به‌ جای غسل برای درک نماز جماعت

حتی اگر نماز جماعت را از دست بدهی نیز باید غسل کنی...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه