چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۱۵۴۹) حکم شک در گرفتن وضو پس از خروج از سرویس بهداشتی

(۱۵۴۹) سوال: شخصی وارد سرویس بهداشتی ‌شده و قصد و نیت داشته که وضو بگیرد اما وقتی بیرون ‌آمده، ندانسته که آیا وضو گرفته است یا خیر؟ این حالت نیز نیز چند بار برایش رخ داده و تکرار شده است. راه حل چیست؟

جواب:

اگر همیشه این شک و تردید برایش رخ می‌دهد، نباید به آن ‌توجه کند زیرا وسواس به شمار می‌رود اما اگر شک عادی باشد، واجب است که وضو بگیرد زیرا در وجود وضو تردید دارد و اصل بر عدم وجود وضو است.

برخی از علما ضابطه‌ای برای شک بیان نموده و گفته‌اند:

والشكُ بعدَ الفعلِ لا يُؤَثِّرُ   وهكذا إذا الشكوكُ تَكثُرُ[۱]

ترجمه: شك بعد از انجام فعل، تأثیر و اعتباری ندارد. اگر شک و تردید شخص زیاد شود نیز همین طور است.

بنابراین به این سؤال کننده می‌گوییم: اگر در بیشتر موارد این طور است که وضو می‌گیری سپس دچار شک می‌شوی که وضو نگرفته‌ای، مبنا را بر این قرار بده که وضو داری اما اگر فقط در حالت‌های اندکی شک و تردید برایت اتفاق می‌افتد، واجب است وضو بگیری زیرا اصل بر عدم وجود وضو است.


[۱] مراجعه شود به: (منظومة فی أصول الفقه وقواعد فقهیة) نظم شیخ ابن عثیمین Ë، صفحه (۱۰).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إذا دخل الشخص دورة المياه، وفي نيته أن يتوضأ، لكنه بعد الخروج لم يدر هل توضأ أم لا، وقد تكرر ذلك عنده عدة مرات، فماذا يفعل؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إذا كان هذا الشكُ الذي يعتريه شكا دائما فإنه لا يلتفت إليه؛ لأنه يُشبه الوسواس، بل هو وسواس، أما إذا كان طارئًا فإنه يجب عليه أن يتوضأ؛ لأنه شك في وجود الوضوء، والأصل عدم وجوده.

وقد ذكر بعض العلماء ضابطًا للشك، فقال:

والشك بعد الفعل لا يؤثر                 وهكذا إذا الشكوك تكثر

فنقول لهذا السائل: إذا كانت أكثر عادتك أنك تتوضأ، وكثرت عليك الشكوك في أنك لم تتوضأ، فابن على العادة الأكثر، وعلى أنك متوضئ، أما إذا كان الشك نادرًا فإنه يجب عليك أن تتوضأ؛ لأن الأصل عدم وجود الوضوء.

مطالب مرتبط:

(۱۵۵۵) حکم آموزش قرآن بدون وضو در صورت نبود آب برای طهارت در مدارس روستایی

اگر در مدرسه یا نزدیکی آن، آب وجود نداشت، باید به دانش‌آموزان اعلام شود که حتما در خانه وضو بگیرند و با وضو حاضر شوند زیرا فقط شخصی که طهارت و وضو دارد می‌تواند به قرآن دست بزند...

ادامه مطلب …

(۱۵۳۴) آیا لمس کردن زن نامحرم، وضو را باطل می‌کند؟

لمس کردن زن نامحرم، وضو را باطل نمی‌کند مگر این ‌که مذی خارج شود که بر شخص در این صورت واجب است که آلت تناسلی و بیضه‌هایش را بشوید و وضو بگیرد..

ادامه مطلب …

(۱۵۱۷) آیا غفلت، وضو را باطل می‌کند؟

نمی‌دانم منظور وی از غفلت چیست؟ آیا منظورش خواب است؟ اگر منظورش خواب است: خواب عمیق وضو را باطل می‌کند و نشانه‌ی خواب عمیق، این است که شخص خوابیده اگر وضویش باطل شود متوجه آن نشود؛...

ادامه مطلب …

(۱۴۹۲) حکم شرعی نماز در صورت شک در خروج باقی‌مانده ادرار پس از وضو

هرگاه ظن غالب و اطمینان حاصل کردی که کاملا خارج شده است، به استنجا کردن می‌پردازی و وضو می‌گیری سپس به طرف مسجد می‌روی. اگر در این حالت چیزی خارج شد: اگر یقین نداشتی که قطره‌ای از بدنت خارج شده است یا نه، نیازی نیست کاری انجام دهی...

ادامه مطلب …

(۱۴۹۱) حکم شک در خروج قطرات بول پس از استنجا و تأثیر آن بر طهارت و نماز

(احساس کردن) اعتباری ندارد و شایسته نیست به آن توجه شود بلکه فرد باید خود را از آن مشغول نماید و به آن بی‌توجه باشد. بله، اگر نسبت به خروج قطره‌ها یقین داشت، باید قسمت‌هایی از لباس و بدنش که آلوده به ادرار شده را با آب بشوید و دوباره وضو بگیرد...

ادامه مطلب …

(۱۵۱۱) آیا خروج خون در حین شست و شوی کلیه، وضو را باطل می‌کند؟

خروج خون، وضو را باطل نمی‌کند؛ زیرا بنا بر دیدگاه راجح، هر چیزی که از غیر از دو شرمگاه خارج شود، وضو را باطل نمی‌کند مگر چیزی که از دو شرمگاه خارج شود اعم از ادرار، مدفوع، باد و رطوبت که وضو را باطل می‌کند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه