(۱۵۴۰) سوال: از جمله باطل کننده‌های وضو، خوردن گوشت شتر است؛ آیا خوردن شیر شتر نیز وضو را باطل می‌کند؟
جواب:
از جمله باطل کننده‌های وضو، خوردن گوشت شتر است و تفاوتی ندارد که از هر کدام از اعضای آن اعم از جگر، کلیه، معده، روده و گوشت قرمز باشد. هر عضوی از شتر که خورده شود، وضو را باطل می‌کند زیرا: «سأل رَجُلٌ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ: أَتَوَضَّأُ مِنْ لُحُومِ الْغَنَمِ؟ قَالَ: «إِنْ شِئْتَ فَتَوَضَّأْ، وَإِنْ شِئْتَ فَلَا تَتَوَضَّأْ». قَالَ: أَتَوَضَّأُ مِنْ لحُومِ الْإِبِلِ؟ قَالَ: «نَعَمْ، فَتَوَضَّأْ مِنْ لحُومِ الْإِبِلِ»[۱] : (مردی از رسول الله ﷺ پرسید: آیا از خوردن گوشت گوسفند، وضو بگیرم؟ فرمود: اگر خواستی وضو بگیر و اگر نخواستی وضو نگیر. گفت: آیا از خوردن گوشت شتر، وضو بگیرم؟ فرمود: بله، بعد از خوردن گوشت شتر، وضو بگیر).
بنابراین وضو گرفتن بعد از خوردن گوشت گوسفند را به اختیار انسان واگذار کرد اما در مورد گوشت شتر، اختیار مطرح نشد و فرمود: (بله). این دلیلی بر این است که یعنی فرد در مورد وضو گرفتن بعد از خوردن گوشت شتر، اختیاری ندارد و باید وضو بگیرد.
درباره‌ی دستور به وضو گرفتن بعد از نوشیدن شیر شتر، حدیثی با سند حسن، روایت شده است اما به دلالت بر وجوب نمی‌دهد؛ زیرا وقتی افرادی از قبیله‌ی عُرَینه به مدینه آمدند، مریض شدند لذا رسول الله ﷺ: «فأمرهم أن يأتوا إبل الصدقة فيشربوا من أبوالها وألبانها»[۲] : (به آنان دستور داد که به مکان شتران صدقه بروند و از ادرار و شیر آن شتران بنوشند). رسول الله ﷺ به آنان دستور نداد که وضو بگیرند در حالی که اگر واجب بود، نیاز بود این حکم را بیان نماید! لذا صحیح این است که وضو گرفتن بعد از نوشیدن شیر شتر، سنت است و واجب نیست اما وضو گرفتن بعد از خوردن گوشتش واجب می‌باشد.
[۱] تخریج آن گذشت.
[۲] صحیح بخاری: کتاب الوضوء، باب أبوال الإبل والدواب والغنم ومرابضها، شماره (۲۳۳).
جواب:
