(۱۵۱۱) آیا خروج خون در حین شست و شوی کلیه، وضو را باطل می‌کند؟

(۱۵۱۱) سوال: حکم درباره‌ی کسی ‌که دیالیز کرده و کلیه‌اش را شست و شو می‌دهد چیست؟ آیا خروج خون در حین شست و شوی کلیه، وضو را باطل می‌کند؟ شخص در حال شست و شوی کلیه، چگونه روزه بگیرد و نماز را ادا نماید؟ نسبت به افراد بزرگسال این نکته وجود دارد که گاهی دیالیز و شست و شوی خون آنان با وقت نماز، مصادف می‌شود.

جواب:

خروج خون، وضو را باطل نمی‌کند؛ زیرا بنا بر دیدگاه راجح، هر چیزی که از غیر از دو شرمگاه خارج شود، وضو را باطل نمی‌کند مگر چیزی که از دو شرمگاه خارج شود اعم از ادرار، مدفوع، باد و رطوبت که وضو را باطل می‌کند. اما هر آن چه از غیر از دو شرمگاه خارج شود مانند خون بینی یا خونی که از زخم جاری می‌شود، کم یا زیادش وضو را باطل نمی‌کند؛ بنابراین دیالیز و شست و شوی کلیه، وضو را باطل نمی‌کند.

برای ادای نماز، فرد بیمار می‌تواند میان نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشا را جمع بسته و آن را با هم ادا کند. همچنین با پزشک هماهنگی نماید که دیالیز برای وی در زمانی انجام شود که بیشتر از نصف روز وقت نگیرد تا نماز ظهر و عصر در وقتش از وی قضا نشود؛ مثلا به پزشک می‌گوید: وقت دیالیز را تا مقداری بعد از زوال خورشید به تأخیر بیانداز تا زودتر انجام بده تا بتوانم نماز ظهر و عصر را قبل از خروج وقت نماز عصر ادا کنم. برای وی جایز است که دو نماز را به صورت جمع بخواند اما نباید نماز را از وقتش به تأخیر بیاندازد لذا باید با پزشک معالج هماهنگی کرد.

من درباره‌ی روزه گرفتن، دچار تردید هستم؛ گاهی می‌گویم: شست و شوی کلیه مانند حجامت نیست زیرا در حجامت، خون از بدن شخص خارج می‌شود و دوباره به بدن باز نمی‌گردد که این، چنان که در حدیث آمده است موجب باطل شدن روزه می‌شود اما در دیالیز، خون از بدن خارج می‌شود، تصفیه می‌شود و دوباره به بدن باز گردانده می‌شود اما بیم آن دارم که در این شست و شو، برخی مواد مغذی که جایگزین خوردن و آشامیدن است به خون وارد شود! اگر چنین باشد این فرایند، روزه‌ را باطل می‌کند. در این صورت اگر بیماری این شخص، همیشگی باشد، از جمله بیمارانی به شمار می‌رود که امیدی به درمان آنان وجود ندارد لذا باید به جای هر روز، یک مسکین را غذا بدهد؛ اما اگر این بیماری، موقت باشد، در زمان دیالیز، روزه نمی‌گیرد سپس قضای آن روز را به جا می‌آورد؛ ولی اگر در این چیزی که در جریان دیالیز با خون آمیخته می‌شود، مواد مغذی وجود نداشته باشد و چنین باشد که صرفا فقط خون را تصفیه می‌‌کنند، این فرایند روزه را باطل نمی‌کند و در این حالت می‌تواند در حال روزه، دیالیز انجام دهد. برای پاسخ به این پرسش‌ها باید به پزشکان مراجعه شود.

تعداد بازدید: 11

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما الحكم فيمن يغسل كليتيه؛ هل خروج الدم أثناء غسيل الكلى ينقض الوضوء؟ وكيف يصوم ويصلي أثناء الغسيل الكلوي؟ وبالنسبة لكبار السن فقد يتوافق غسيل الدم أثناء قيام الصلاة، فما العمل؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: خروج الدم لا ينقض الوضوء؛ وذلك لأن القول الراجح من أقوال العلماء أن الخارج من البدن لا ينقض الوضوء، إلَّا ما خرج من السبيلين، فما خرج من السبيلين فهو ناقض للوضوء، سواء كان بولا، أم غائطًا، أم ،رطوبة، أم ريحًا، كل ماخرج من السبيلين فإنه ناقض للوضوء، وأما ما خرج من غير السبيلين؛ كالرعاف يخرج من الأنف، والدم يخرج من الجرح، وما أشبه ذلك، فإنه لا ينقض الوضوء، لا قليله ولا كثيره، وعلى هذا فغسيل الكلى لا ينقض الوضوء.

أما بالنسبة للصلاة فإنه يمكن أن يجمع الرجل المصاب بين الظهر والعصر، وبين المغرب والعشاء، ويُنسّق مع الطبيب المباشر في الوقت؛ بحيث يكون الغسيل لا يستوعب أكثر من نصف النهار؛ لئلا تَفُوته الظهر والعصر في وقتيهما، فيقول له مثلا: أخر الغسيل عن الزوال بمقدار ما أُصلي به الظهر والعصر، أو قدمه حتى أتمكن من صلاتي الظهر والعصر قبل خروج وقت العصر. المهم أنه يجوز له الجمع دون تأخير الصلاة عن وقتها، وعلى هذا فلابد من التنسيق مع الطبيب المباشر.

وأما بالنسبة للصيام فأنا في تردد من ذلك، أحيانًا أقول: إن هذا ليس كالحجامة؛ لأن الحجامة يُستخرج منها الدم، ولا يعود إلى البدن، وهذا مفسد للصوم، كما جاء به الحديث والغسيل يُخرج الدم، ويُنظف، ويُعاد إلى البدن، لكن أخشى أن يكون في هذا الغسيل مواد مغذية تُغني عن الأكل والشرب، فإن كان الأمر كذلك فإنها تُفطر، وحينئذ إذا كان الإنسان مُبتلى بذلك أبد الدهر يكون ممن مَرِضَ مرضًا لا يُرجى بُرْؤُه، فيُطعِم عن كل يوم مسكينا، وأما إذا كان ذلك في وقت دون آخر فيُفطر في وقت الغسيل، ويقضي بعد ذلك. وأما إذا كان هذا الخلط الذي يُخلط مع الدم عند الغسيل لا يُغذّي البدن، لكن يُصفّي الدم ويُنقيه، فهذا لا يُفطر الصائم، وحينئذ له أن يستعمل الغسيل، ولو كان في الصوم، ويُرجع في هذا الأمر إلى الأطباء.