(۱۴۴۸) حکم نماز فرد ناتوان از وضو و تیمم به سبب عذر جسمی

(۱۴۴۸) سوال: جوانی هستم که ستون فقراتم در پی یک سانحه‌ی رانندگی آسیب دیده است و کسی یارای مقابله با قضا و قدر الله À را ندارد؛ این حادثه منجر به این شد که من تسلطی بر فرایند قضای حاجت نداشته باشم و نتوانم وضو بگیرم. حال که نمی‌توانم وضو بگیرم و تیمم نیز برایم سخت است، آیا می‌توانم بدون وضو و تیمم، نماز بخوانم؟

جواب:

در مورد ناتوانی در وضو گرفتن: اگر منظور سؤال کننده از وضو گرفتن همان منظور بسیاری از عوام مردم است که به شستن شرمگاه از ادرار و مدفوع، وضو می‌گویند، در پاسخ می‌گویم: وی می‌تواند با روش شرعی، استجمار کرده و شرمگاهش را با دستمال پاکیزه نماید، یعنی سه مرتبه یا بیشتر از دستمال استفاده کند و این کار به جای شستن با آب، کفایت می‌کند؛ اما اگر منظور وی از وضو، شستن اعضای وضو یا به عبارت صحیح‌تر، طهارت اعضای وضو که همان صورت، دست‌ها، سر و پاها است باشد و او نمی‌تواند به این شکل وضو بگیرد، باید تیمّم کند؛ یعنی با دو دستش به زمین بزند و صورت و دو دستش تا مچ را مسح کرده و دست بکشد. اگر نتوانست تیمم کند و کسی را هم نداشت که او را تیمم دهد، به همان شکل نماز می‌خواند و گناهی بر وی نیست زیرا الله B می‌فرماید: {فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ} [التغابن: ۱۶] : (تا جایی که قدرت و توان دارید، تقوای الله À را پیشه سازید). همچنین به دلیل فرموده‌ی رسول الله ﷺ که فرمود: «وَإذا أمَرتُکُم بِأمرٍ فأْتُوا مِنهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ»[۱] : (هرگاه شما را به کاری امر کردم، هر قدر قدرت و توان داشتید آن را انجام دهید).

[۱] صحیح بخاری: کتاب الاعتصام بالکتاب والسنة، باب الاقتداء بسنن رسول الله ﷺ، شماره (۷۲۸۸). صحیح مسلم: کتاب الفضائل، باب توقیره ﷺ…، شماره (۱۳۳۷).

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إني شاب أُصِبتُ في حادث مرور ولا مرد لقضاء الله سبحانه وتعالى وسبب لي هذا الحادث إصابة بالعمود الفقري، وأدى ذلك إلى عدم التحكم في عملية الخروج والعجز عن الوضوء، وبما أنني لا أستطيع الوضوء، ولعسر التيمم، فهل أصلي بدون وضوء وتيمم؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: أما العجز عن الوضوء: فإن كان السائل يقصد بالوضوء ما يقصده كثير من العوام، وهو: غسل الفرج من البول أو الغائط، فأقول : إن كان يقصد ذلك فإنه بإمكانه أن يستجمر بالمناديل استجمارًا شرعيا؛ يكون بثلاث مسحات فأكثر مُنقية، ويجزيه ذلك عن الماء.

وأما إذا كان يريد بالوضوء غَسْل الأعضاء، أو بعبارة أصح تطهير الأعضاء الأربعة، وهي الوجه واليدان والرأس والرجلان. وأنه لا يستطيع أن يتوضأ على هذا الوجه، فإنه يتيمم ؛ فيضرب الأرض بيديه، ويمسح بهما وجهه وكفيه، فإن عجز عن ذلك، وليس عنده مَن يُيَمَّمُه، فإنه يُصلي على حسب حاله، ولا حرج عليه؛ لقول الله تعالى: ﴿ فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ ﴾ [التغابن: ١٦]. ولقول النبي صلى الله عليه وسلم: «وَإِذَا أَمَرْتُكُمْ بِأَمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ».