(۱۰۲۳) سوال: در آیاتی از سوره‌ی مدثر، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرموده است: {كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ * إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ} [مدثر: ۳۸-۳۹]: (هرکس در گروی اعمال خویش است. مگر اصحاب یمین). منظور از «اصحاب یمین» چیست؟ برای چه آنها در گروی گناهانشان نخواهند بود؟
جواب:
{كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَة}، یعنی: مرهون و گرفتار چیزیست که کسب کرده.
اما در اینجا منظور از {إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ}، “إِلَّا” در اینجا استثنا نیست، بلکه به معنای “لکنّ” بوده و بنابراین استثنای منقطع است، که در نتیجه چنین معنا می‌شود: هر کس از اصحاب یمین و غیر اصحاب یمین در گروی اعمال خود است. سپس می‌فرماید: ولی اصحاب یمین {فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءَلُونَ * عَنِ الْمُجْرِمِينَ} [مدثر: ٤٠-٤١]: (که در باغ‌های بهشت هستند، و می‌پرسند. از گناهکاران). بنابراین”إلا” در اینجا به معنای “لکن” می‌باشد، زیرا استثنای منقطع است.
