(۷۶۲) سوال: عده‌ای در امور دنیوی خود به برخی آیات و احادیث استشهاد می‌کنند. مثلا: {اذْكُرْنِي عِنْدَ رَبِّكَ} [یوسف:۴۲]، یعنی: {مرا نزد پروردگارت – به معنی رییس و اربابت – یاد کن)، یا {وَاشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَيْبًا} [مریم:۴]، یعنی: {و موی سرم از پیری سفید شده) و غیره. از شما درخواست فتوا در چنین اموری داریم.
جواب:
برای انسان جایز است که به قرآن در مورد اتفاقات مربوط، استشهاد کند، نه اینکه قرآن را کلا جایگزین سخن کند. مثلا: وقتی با فرزندانش بازی می‌کند یا با مال خود تجارت می‌کند، بگوید: {وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ} [انفال:۲۸]: (همانا اموال و فرزندانتان، وسیله‌ی ابتلا و آزمایشتان هستند). این اشکالی ندارد؛ چرا که استشهادش به آیه، با آنچه که آیه به خاطر آن نازل شده، به یکدیگر ربط دارند. اما اگر قرآن را جایگزین کلام کند؛ طوری که هر چیزی که می‌خواهد بگوید را با قرآن بگوید، جایز نیست. مثل همین شخصی که گفته: مرا نزد پروردگارت یاد کن. چون آیه برای این موضوع نازل نشده و برای شخص جایز نیست که از آیه به جای کلام استفاده کند. بلکه باید بگوید: پیش فلانی مرا هم یاد کن، یا فلانی را یاد آوری کن، یا سخنانی از این قبیل. تفصیل در این مساله، همین چیزی است که ذکر شد: قرار دادن قرآن به جای سخن گفتن – یعنی نیت می‌کند در مورد چیزی سخن بگوید و به جای آن از آیات قرآن استفاده می‌کند – حرام است. اما اگر در مورد موضوعی به قرآن استناد کند که به هم ربط دارند، چنان که در قرآن آمده، اشکالی ندارد.
***
