چهارشنبه 16 ربیع‌الثانی 1447
۱۵ مهر ۱۴۰۴
8 اکتبر 2025

(۷۴۰) بهترین سن کودک برای حفظ قرآن

(۷۴۰) سوال: سن مناسب برای واداشتن کودکان به حفظ قرآن، چه سنی است؟ همچنین نظر شما در مورد حفظ اناشید اسلامی برای کودکان و عادت دادنشان به آنها چیست؟

جواب:

قسمت اول سؤال در مورد سن مناسب برای واداشتن کودکان به حفظ قرآن: غالبا در سن هفت سالگی، می‌توان کودک را تشویق به حفظ قرآن کرد. چون غالبا کودک در سن هفت سالگی آماده است که آنچه را برای حفظ به او می‌دهند، حفظ نماید. از این رو، سن هفت سالگی نزد بسیاری از اهل علم، سن تمییز محسوب می‌شود و کودکانی هم پیدا می‌شوند که قبل از سن هفت سالگی قدرت تمییز را داشته باشند. برخی نیز از هشت سالگی به بعد، قدرت تمییز پیدا می‌کنند. مهم اینکه این امر بر می‌گردد به استعداد کودک برای حفظ قرآن که آن هم در غالب اوقات، هفت سالگی است.

اما برای حکم دادن در مورد اناشید اسلامی، نیاز است که آنها را بشنویم؛ چون برخی از اناشید هستند که اسلامی نامیده می‌شوند، اما اشتباهاتی در آنها وجود دارد. تازه این در صورتی است که اناشید خالی باشد و موسیقی و طبل و دف با آن همراه نباشد. اما اگر همراه با آلات موسیقی باشد، حرام است؛ به خاطر اینکه موسیقی دارند و در حدیث از پیامبرﷺ ثابت است که فرمودند: «گروهی از امت من، زنا و ابریشم و شراب و آلات موسيقی را حلال می‌دانند».[۱] این نص به صراحت حکم بر حرمت موسیقی می‌دهد.

***

[۱] صحیح بخاری: کتاب الأشربة، باب ما جاء فیمن یستحل الخمر و یسمیه بغیر اسمه. حدیث شماره (۵۲۶۸)، از ابومالک اشعری رضی الله عنه با این لفظ: «ليكوننَّ مِنْ أُمَّتِي أَقْوَامٌ، ‌يستحلُّون ‌الْحِرَ وَالْحَرِيرَ، وَالْخَمْرَ وَالْمَعَازِفَ».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما هو السن المناسب في تحفيظ الأبناء القرآن الكريم؟ وما رأيكم أيضًا في الأناشيد الإسلامية من أجل تحفيظها للأطفال وتعويدهم على ترديدها؟

فأجاب رحمه الله تعالى: أما الفقرة الأولى من السؤال، وهي السن التي ينبغي أن يُبتدأ فيها بتحفيظ الطفل كتاب الله -عز وجل- فإن الغالب أن سن السابعة يكون فيه الطفل مستعداً لحفظ ما يُلقى إليه، ولهذا كانت السابعة عند كثير من العلماء أو أكثر العلماء هي سن التمييز، ويوجد بعض الأطفال يكون عنده تمييز قبل سن السابعة، ويوجد بعض الأطفال لا يكون عنده تمييز إلا في الثامنة فما فوق، فالمهم أن هذا يرجع إلى استعداد الطفل لحفظ القرآن، و غالب ذلك سبع سنوات. أما الأناشيد الإسلامية فتحتاج إلى أن نسمعها؛ لأن بعض الأناشيد الإسلامية تسمى إسلامية، لكن فيها بعض الأخطاء، هذا إذا كانت مجردة عن الموسيقى والطبول والدفوف، أما إذا صحبها شيء من آلات المعازف فهي حرام؛ لما صحبها منها – من آلات العزف فقد ثبت عن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- أنه قال: «ليكونن أقوام من أمتي يستحلون الحر والحرير والخمر والمعازف»، وهذا نص صريح في أن المعازف حرام.

مطالب مرتبط:

(۷۴۲) حکم کسی که قرآن را فراموش کند

(۷۴۲) سوال: حکم شرع در مورد دانش آموزی که قرآن را خوانده و حفظ می‌کند، اما حفظش را فراموش می‌کند، چیست؟ جواب: انسانی که قران را حفظ نموده، سپس فراموش کند، اگر این فراموشی از روی ترک کردن و روی‌گردانی از قرآن باشد، خودش را در معرض گناه بزرگی قرار داده است. اما اگر به […]

ادامه مطلب …

(۷۴۹) قرآن خواندن بدون وجود معلم

(۷۴۹) سوال: آیا جایز است که کسی بدون داشتنِ معلم، قرآن بخواند؟ با توجه به اینکه در جایی زندگی می‌کنیم که پس از جستجو کسی را پیدا نکردیم تا به ما احکام قرآن یا حفظ قرآن را یاد بدهد. جواب: یکی از نعمت‌های الله سبحانه و تعالی بر این امت و یکی از نشانه‌های محافظت […]

ادامه مطلب …

(۷۴۷) کسی که قرآن را فراموش می‌کند چه کند؟

(۷۴۷) سوال: حدیثی خواندم بدین معنا که رسول اللهﷺ فرمودند: «کسی که قرآن را بخواند و سپس فراموش کند، روز قیامت در حالی خواهد آمد که جذام دارد».[۱] حقیقتا من کسی هستم که خیلی زود فراموش می‌کنم و چیزی را به یاد نمی‌آورم مگر بعد از اینکه خیلی به خود فشار بیاورم. این چیزی است […]

ادامه مطلب …

(۷۴۵) فراموشی در حفظ قرآن و احادیث نبوی

(۷۴۵) سوال: من همیشه قرآن و احادیث نبوی را می‌خوانم. اما بسیار فراموش‌کارم و نمی‌توانم آنها را حفظ نمایم. آیا به این خاطر، گناهی دارم؟ جواب: بدون شک یکی از نعمت‌های الله تعالی بر بنده‌اش این است که به او توفیق دهد تا قرآن را حفظ نماید. این به خاطر مصلحت‌های بزرگی است که در […]

ادامه مطلب …

(۷۴۳) قرآن را حفظ و سپس از یاد برده است

(۷۴۳) سوال: نزدیک ده جزء از قرآن را حفظ کرده بودم، اما در مدت سه سال، به خاطر تحصیل، بسیاری از آن را فراموش کرده‌ام. آیا گناهی متوجه من می‌شود؟ و آیا شامل این فرموده‌ی الله تعالی می‌شوم: {كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنْسَى} [طه: ۱۲۶]: (همين است، آيات من به تو رسيد و […]

ادامه مطلب …

(۷۳۹) بهترین دعا و بهترین روش برای حفظ قرآن

(۷۳۹) سوال: بهترین دعا برای حفظ قرآن کریم چیست؟ سوال دیگر اینکه شما چه روشی را برای حفظ قرآن پیشنهاد می‌کنید؟ جواب: دعایی نمی‌شناسم که بتوان به وسیله‌ی آن قرآن را حفظ نمود. اما روش حفظ قرآن این است که انسان بر حفظ آن استقامت ورزد. مردم برای حفظ قرآن دو روش دارند: اول: آن […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه