(۶۵۶) سوال: از میان کتابهای تفسیر، کدام کتابها را مطالعه کنیم؟
جواب:
کتابهای تفسیر زیادند و علما هر کدام قرآن را از جانبی تفسیر کردهاند؛
برخی به جنبهی معانی قرآن پرداخته و کاری به إعراب و بلاغت و امثال آن ندارند. برخی دیگر جنبهی مسائل إعرابی و بلاغت و امثال آنها بر تفسیرشان غالب است. عدهای دیگر از جنبهی استنباطات علمی و عملی از آیات قرآن به تفسیر پرداختهاند. اما بهترین تفسیر – تا جایی که میدانم – تفسیر ابن کثیر است که تفسیری خوب و سلفی است. اما ملاحظهای که بر او وجود دارد این است که بعضی جاها اسرائیلیاتی را روایت کرده، ولی به آنها اشارهای نکرده است که البته این موارد خیلی کم در کتابش وجود دارد.
یکی دیگر از کتابهای خوب تفسیر، تفسیر شیخ عبدالرحمن بن ناصر سعدی است که تفسیری آسان بوده و حتی یک شخص عامی نیز میتواند از آن استفاده کند.
تفسیر دیگر، تفسیر قرطبی است.
دیگری، تفسیر محمد امین شنقیطی است که به خصوص سورههای آخر قرآن را بهتر تفسیر نموده است.
همچنین تفسیری که از لحاظ بلاغت و زبان عربی خوب است، تفسیر زمخشری میباشد. اما در زمینهی عقیده، شخص باید مواظب باشد. چون این تفسیر در زمینهی عقیده هیچ ارزشی ندارد.
تفسیر دیگر، تفسیر ابن جریر طبری است و مطالعهی آن برای کسی مفید است که در علم پیشرفت کرده باشد.
کتابهای تفسیر دیگری نیز وجود دارند که ما از طریق نقل دیگر کتب از این کتابها، اسمشان را شنیدهایم. اما انسان هر گاه با استفاده از تفاسیر، متوجه منظور یک آیه نشد، باید در مورد آن از اهل علم سوال کند تا نکند قرآن را به غیر مراد و مقصود الله سبحانه و تعالی تفسیر نماید.
***