(۶۰۶) سوال: منظور از علمی که احادیث و آیات قرآن آمده، چیست؟
جواب:
علمی که شریعت اهل آن را مورد تمجید قرار داده و به آن تشویق نموده، علم به احکام الهی وقبل از آن آگاهی نسبت به الله سبحانه و تعالی است؛ یعنی علم به اسماء وصفات والای او، و افعال نیکو و پسندیده‌ی او که سراسر حکمت و رحمت است. به همین خاطر الله تعالی می‌فرماید: {إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ} [فاطر: ۲۸]: (تنها بندگان دانا و عالم، از الله ترس آميخته با تعظيم دارند). یعنی: علم به الله سبحانه و تعالی و عظمت او دارند که باعث ایجاد خشیت می‌شود. این بر خلاف تصور برخی از عوام است که مراد از علما در این آیه، دانشمندانی هستند که به جزئی از علوم طبیعی دست یافته‌اند، در حالی که میزان اندکی از علم به آنها داده شده است. زیرا کسانی وجود دارند که الله تعالی به آنها توفیق داده که مقداری از علوم طبیعی را فرا گیرند و این در حالی است که شدیدا از پذیرش حق، سر باز می‌زنند و این به دور از خشیت الله تعالی است. در این صورت، منظور از علما کسانی است که به الله تعالی و عظمت وکبریایی که دارد، آگاهند و این دو مورد، باعث ایجاد خشیت از الله تعالی در انسان می‌شوند.
خلاصه‌ی جواب: علمی که به فضیلت و یادگیری آن در قرآن و سنت اشاره شده، علم به الله تعالی و علم به احکام شرعی است که بندگان به وسیله‌ی آن، او را عبادت می کنند. اما آگاهی داشتن از اسرار و حکمت‌هایی که الله عزوجل در جهان هستی قرار داده، زیر مجموعه‌ی آگاهی یافتن نسبت به الله تعالی است.
***
