(۵۸۱) سوال: فرقه‌های گراه در زمان ما زیاد شده‌اند که از جمله‌ی این فرقه‌ها صوفیه و تیجانيه هستند؛ این فرقه‌ها یارانی دارند که ادعا می‌کنند راهشان درست و در مسیر حق هستند. لطفا در مورد این راه و روش‌های باطل توضیح دهید و حق را برای این افراد فریب‌خورده روشن سازید.

جواب:

پاسخ این سؤال، برگرفته از حدیث جابر رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ است که ثابت و در صحيح مسلم آمده است که: پیامبر ﷺ در خطبه‌ی جمعه چنین می‌فرمود: «أما بعدُ، فَإِنَّ خَیرَ الحَدِيثِ كِتَابُ اللهِ، وَخَيرَ الهَديِ هَديُ مُحمَّدٍ ﷺ، وَشَرَّ الأُمُورِ مُحدَثَاتُهَا، وَكُلَّ بِدعَةٍ ضَلالَةٌ»: (اما بعد؛ قطعا بهترین سخن، کتاب الله است و بهترین هدایت، هدایت و راهنمایی محمد ﷺ است. بدترین کارها، نوآوری‌ها است. هر بدعتی، گمراهی است) و در روایت امام نسائی آمده است: «وَكُلَّ ضَلالَةٍ فِي النَّارِ»: (هر گمراهی در آتش است).
این راه و روش‌هایی که در سؤال بدان اشاره شد و دیگر روش‌ها، آیا با رهنمود پیامبر ﷺ مطابق است یا خیر؟ اگر مطابق است که راه صحیح است، بهترین رهنمود و هدایت است که انسان را به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌رساند و همان هدایت، شفا، صلاح، اصلاح و استقامت است اما اگر با روش و رهنمود پیامبر ﷺ مطابق نیست، پس گمراهی و بدبختی است که برای پیروانش جز سختی‌های دنیا و عذاب آخرت، سودی ندارد و هر قدر که مخالفت آن با رهنمود و هدایت پیامبر ﷺ بیشتر باشد، گمراهی آن بیشتر است که البته برخی از این راه‌ و روش‌ها گاهی به کفر صریح و آشکار می‌انجامد؛ مانند کسانی که ادعا می‌کنند به حدّی رسیده‌اند که غیب را می‌دانند یا اولیای آنان غیب را می‌دانند، ادعا می‌کنند که فلانی از سختی‌ها نجات می‌دهد، خیر به ارمغان می‌آورد، باران می‌باراند و غیره از آن‌چه برای اولیا و پیشوایان خود ادعا می‌کنند. الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در کتاب خویش می‌فرماید: {قُلْ لا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ الْغَيْبَ إِلاَّ اللَّهُ} [النمل: ۶۵]: (بگو: هیچ‌کس در آسمان‌ها و زمین جز الله غیب را نمی‌داند) بنابراین هر کس ادعا کند از غیب می‌داند یا فلان شخص از غیب می‌داند، این آیه را تکذیب کرده است.
الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به پیامبرش فرمان می‌دهد که به همگان بگوید: {قُلْ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَكٌ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ} [الانعام: ۵۰]: (بگو: به شما نمی‌گویم (و ادعا نمی‌کنم) که گنج‌های الله نزد من است، نمی‌گویم (و ادعا نمی‌کنم) ‌که از غیب آگاهم و نمی‌گویم (و ادعا نمی‌کنم) که من فرشته هستم؛ من فقط از چیزی پیروی می‌کنم که به من وحی می‌شود) فرموده‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ {إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ مَا يُوحَى إِلَيَّ} دليلی بر این است که رسول الله ﷺ فقط بنده‌ای مأمور است و ایشان در عمل نیز چنین بودند یعنی عبادت‌گزارترین، با تقواترین و استوارترین فرد بر دين الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بودند. سلام و صلوات الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بر ایشان باد.
همچنین الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به پیامبرش محمدٍ ﷺ دستور داده و می‌فرماید: {قُلْ إِنِّي لا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرّاً وَلا رَشَداً * قُلْ إِنِّي لَنْ يُجِيرَنِي مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَلَنْ أَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً} [الجن: ۲۱-۲۲]: (بگو: قطعا من سود و زیانی برای شما در اختیار ندارم. بگو: هیچ کس هرگز مرا از الله در امان نخواهد داشت و جز او هیچ پناه‌گاهی ندارم) اگر پیامبر ﷺ چنین است، پس دیگر افراد از مخلوقات که از او مقام پایین‌تری دارند چگونه هستند؟ کسانی که ادعا می‌شود اولیا هستند، چگونه هستند؟ در حالی که این‌ها در واقع، دشمنان، سرکشان، ستم‌گران و گمراهان هستند.
بنابراین این‌ها و تمامی کسانی که از رهنمود پیامبر ﷺ خارج شده‌اند را نصیحت می‌کنم که به درگاه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه کنند، به كتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و سنت رسول الله ﷺ مراجعه نمایند که تفسير و توضیح قرآن است، به روش و منش پیامبر ﷺ مراجعه نمایند که کاملا تطبیق عملی شریعت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است و همچنین به روش و منش صحابه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم بازگردند که در رأس آنان خلفای راشدین یعنی: ابوبكر، عمر، عثمان و علي رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم هستند.
این روش‌ها و بدعت‌ها که با دين الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در تضاد هستند، گمراهی می‌باشند؛ هر چند که قلب انسان با آن‌ها آرام گیرد، هر چند که خاطر با چنین چیزهایی آسوده گردد و هر چند که برای انسان زیبا جلوه داده شود زیرا گاهی کردار زشت برای انسان، زیبا جلوه می‌کند؛ همان طور که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {أَفَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَناً فَإِنَّ الله يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ فَلا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرَاتٍ إِنَّ الله عَلِيمٌ بِمَا يَصْنَعُونَ} [فاطر: ۸]: (آیا کسی ‌که کردار زشتش برای او زیبا جلوه داده شده و آن ‌را خوب می‌بیند (مانند کسی است که الله او را به سوی دین صحیح و صراط مستقیم هدایت نموده است؟) همانا الله هر کس را که بخواهد گمراه می‌کند و هر کس را که بخواهد هدایت می‌نماید؛ پس مبادا که با حسرت خوردن برای آنان، خود را از بین ببری. الله به هر چه انجام می‌دهند، بسیار دانا است).
گاهی خاطر انسان به کفر نیز آسوده می‌گردد؛ چنان که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {مَنْ كَفَرَ بِالله مِنْ بَعْدِ إِيمَانِهِ إِلاَّ مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِيمَانِ وَلَكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْراً فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنْ الله وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ} [النحل: ۱۰۶]: (هر کس بعد از ایمانش به الله کافر شود مگر کسی ‌که از روی اکراه و اجبار، کافر شود در حالی که ایمان در قلبش ثابت باشد اما کسی که خاطرش به کفر آسوده گردد، خشم و غضب بزرگی از سوی الله بر آنان است و عذاب بزرگی دارند) لذا پیروان این روش‌های بدعت‌آمیز نمی‌توانند بگویند: خاطر ما به این بدعت‌ها آسوده و قلب‌هایمان آرام است) چون این معیار نیست بلکه معیار، كتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و سنت رسول الله ﷺ و راه و روش پیامبر ﷺ و خلفای راشدین است که بر حق و هدایت بوده‌اند. بدین خاطر است که پیامبر ﷺ به ما فرمان داده است از ایشان و سنت خلفای راشدین هدایت‌یافته‌ی پس از ایشان پیروی کنیم: «فَعَلَيكُم بِسُنَّتِي وَسُنَةِ الخُلَفَاءِ المهدیّین الرَّاشِدِينَ، تَمَسَّكُوا بِهَا وَعَضُّوا عَلَيهَا بِالنَّواجِذِ، وَإيَّاكُم وَمُحدَثَاتِ الأمُورِ»: (به سنت من و خلفای راشدین و هدایت یافته‌ی من پایبند باشید؛ به آن متمسک باشید و چنگ بزنید از و نوآوری‌ها دوری کنید). کسانی‌ که در روش و طریقت، منهج یا عقیده دچار این بدعت‌ها شده‌اند، اگر به حق بازگردند، نفسی مسرور و شادمان، قلبی آکنده از نعمت آرامش و روشی کامل می‌یابند که ادای حق الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، حق خود و حق بندگان را برایشان جمع می‌کند که این روش، بسیار بهتر و برتر از آن ‌چه بر آن هستند می‌باشد. همچنین برایشان آشکار می‌شود که روشی که قبلا بر آن بوده‌اند، شر و گمراهی و عذاب و سختی بوده است.