(۴۸۷) سوال: اندکی از نمازگزاران را میبینم که پس از نماز و هنگام خروج از مسجد، دیوارهای خانهی رسول الله ﷺ را دست کشیده سپس دستهایشان را بر سینه و چهرههایشان میکشند؛ آیا این کار از جمله بدعتها است؟ اگر چنین است، لطفا این افراد را نصیحت کنید.
جواب:
بله، قطعا بدعت است؛ زیرا فقط دست کشیدن بر دو چیز از بناها در دنیا مشروع است:
اول: حجر الأسود. دوم: ركن يماني؛ که هر دو در کعبهی شریف قرار دارد.
عبد الله بن عباس رَضِيَاللهُعَنْهُمَا وقتی دید معاويه رَضِيَاللهُعَنْهُ تمام گوشههای کعبه را دست میکشد، کارش را نادرست خواند. معاویه رَضِيَاللهُعَنْهُ گفت: هیچ جایی از کعبه رها نمیشود! ابن عباس رَضِيَاللهُعَنْهُمَا پاسخ داد: {لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ} [الاحزاب: ۲۱]: (قطعاً رسول الله، الگوی خوبی برای شما است) پیامبر ﷺ را دیدم که فقط به دو رکن یمانی را دست میکشید؛ لذا معاويه رَضِيَاللهُعَنْهُ از دست کشیدن به تمام ارکان و گوشههای کعبه دست کشید). میبینی که ابن عباس رَضِيَاللهُعَنْهُمَا از کار معاويه رَضِيَاللهُعَنْهُ که تمام ارکان و گوشههای کعبه را دست میکشید که از رسول الله ﷺ وارد نشده است ایراد گرفت، چه برسد به دیوارهای دیگر؟
حکمت مسح و دست کشیدن به فقط دو رکن کعبه به جای تمام ارکان و گوشههایش نیز این است که دو رکن دیگر، جزو پایههایی که إبراهيم عَلَيْهِالسَّلَام بنا نموده، نیستند؛ زیرا کعبه از وضعیت کنونی خود، به طرف شمال کشیدهتر بوده است اما قريش هنگام بازسازی آن، به خاطر کمبود هزینه بر این شدند که این قسمت را بنا کرده و دیگری را رها کنند؛ لذا چنین تصمیم گرفتند که قسمت شمالی که حجر الأسود در آن قرار نداشت را رها کنند. بدین ترتیب خواهیم دانست سنگی که الان وجود دارد و به (حِجر إسماعيل) معروف است اخیرا در دورهی جاهلیت قرار داده شده است، لذا چگونه میتواند حجر اسماعیل باشد؟ اما (حِجر و حطيم) نامیده میشود و به هیچ وجه به اسماعيل عَلَيْهِالسَّلَام نسبت داده نمیشود.
کسانی که دیوارهای قبر پیامبر ﷺ را مسح میکنند را نصیحت میکنم که تقوای الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ را پیشه سازند و الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ را آنگونه که خودش تشریع نموده عبادت نمایند، نه آنگونه که هوای نفس آنان میخواهد زیرا الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ میفرماید: {وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءَهُمْ لَفَسَدَتْ السَّمَوَاتُ وَالأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ} [المؤمنون: ۷۱]: (اگر حق، پیرو هوسهای آنان شود، آسمانها و زمین و هر آن چه در آنها است، تباه و فاسد میشود) هر کسی که عبادتش برخلاق دین و شریعت باشد، آن عبادت به خودش بر میگردد و پذیرفتنی نیست و اگر بداند که این عمل وی مخالف شریعت است، گناهکار خواهد بود؛ زیرا پیامبر ﷺ در حدیثی که از ایشان ثابت است فرمودهاند: «مَن عَمِلَ عَمَلاً لَيسَ عَلَيهِ أمرُنَا فَهُوَ رَدٌّ»: (هر کس عملی انجام دهد که دین ما بر آن نیست، آن عمل، مردود است) و در لفظ دیگر حدیث میفرماید: «مَن أَحدَثَ فِي أَمرِنَا مَا لَيسَ مِنهُ فَهُوَ رَدٌّ»: (هر کس در دین ما بدعتی بیاورد و نوآوری کند که از آن نیست، آن عمل، مردود است).
***