(۴۸۶) سوال: آیا بوسیدن قرآن بهتر است یا بوسیدن حجر الأسود؟ با این ‌که می‌دانیم حجر الأسود سود و زیانی ندارد اما قرآن، سود و ضرر می‌رساند. همچنین من با بوسیدن قرآن، احساس آرامش می‌کنم چون كلام الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است، نظر به این که قرآن در زمان رسول الله ﷺ در یک مصحف، جمع نشده بوده است؛ نظر شما در این باره چیست؟

جواب:

بوسیدن قرآن، بدعت است و سنت نیست. کسی که چنین کند نیز به گناه نزدیک‌تر است تا سلامت و در امان ماندن، چه برسد که اجر و پاداش داشته باشد! بنابراین کسی که قرآن را می‌بوسد، اجر و پاداش ندارد؛ اما آیا با این کار، گناهی مرتکب شده است؟ می‌گوییم: بدون شک به خاطر نیت‌ و هدفش که تعظيم و بزرگداشت كلام الله است، پاداش دارد اما بوسیدن قرآن، بدعت است و در زمان رسول الله ﷺ و هیچ یک از صحابه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم انجام نشده است.

هر چند قرآن در زمان رسول الله ﷺ در یک مصحف، جمع‌بندی نشده بود اما روی شاخه‌های‌ خرما، پوست حیوانات و… نوشته شده بود اما نقل نشده که رسول الله ﷺ آن نوشته‌ها را بوسیده باشد و صحابه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم نیز در آن زمان و همچنین وقتی که در یک جلد جمع‌آوری شد، آن‌ را نبوسیده‌اند؛ بنابراین این کار، بدعت است. هر چند که با بوسیدن آن آرامش بگیرید، این دلیلی بر مشروع یا سنت بودنش نیست و اگر ذوق و آرامش مردم معیاری برای مشروعیت عبادت باشد، دین بسیار متنوع و پراکنده می‌شد اما مرجع و معیار در دین، كتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و سنت رسول الله ﷺ است.

مقایسه کردن بوسیدن قرآن با بوسیدن حجر الأسود، مقایسه‌ی سنت با بدعت است؛ درباره‌ی بوسیدن حجر الأسود از پیامبر ﷺ ثابت شده که هنگام طواف، آن را انجام می‌داد. همچنین از امیر المؤمنین عمر بن الخطاب رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ نیز ثابت است که هنگام بوسیدن حجر الأسود گفت: «إنِّي لَأَعْلَمُ أَنَّكَ حَجَرٌ لَا تَضُرُّ وَلَا تَنْفَعُ وَلَوْلَا أَنِّي رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُقَبِّلُكَ مَا قَبَّلْتُكَ»: (من خوب می‌دانم که تو فقط یک سنگ هستی که هیچ سود و زیانی نمی‌رسانی و اگر نمی‌دیدم که رسول الله ﷺ تو را می‌بوسد، هرگز تو را نمی‌بوسیدم) بنابراین بوسیدن حجر الأسود به خاطر این نیست که سود یا زیان می‌رساند بلکه به خاطر پیروی از سنت رسول الله ﷺ است.

اگر پیامبر ﷺ حجر الأسود و تمام گوشه‌های کعبه را می‌بوسید، ما نیز چنان می‌کردیم اما ایشان فقط حجر الأسود را بوسیده‌اند لذا بوسیدن هیچ چیزی در دنیا غیر از حجر الأسود در حین طواف، مشروع نیست چنان که از رسول الله ﷺ ثابت است.

این سخن که”حجر الأسود، سود و زیان نمی‌رساند اما قرآن، سود و زیان می‌رساند” اشتباه است زیرا خود حروف و برگه‌های قرآن، هیچ سود و زیانی نمی‌رساند بلکه سود بردن از قرآن و دور شدن از آسیب به واسطه‌ی عمل نمودن به آن، تصدیق اخبار آن، فرمان‌برداری از دستورات آن و دوری از چیزهایی که از آن نهی کرده است، تحقق می‌یابد.

خود حجر الأسود نیز سود و زیانی ندارد اما بوسیدن آن، یک عبادت است که با انجام آن، ثواب کسب می‌کنیم که این خودش سود است.

***