دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۴۴۵) حکم خواندن “دعای پیوند”

(۴۴۵) سوال: در کتاب (مأثورات) مطلبی خواندم که در دیگر کتاب‌ها‌ی دعا آن را پیدا نکردم. عنوان این مطلب، (دعای پیوند) است و بدین صورت خوانده می‌شود که ابتدا فرد، این فرموده‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را می‌خواند: {قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ ۖ بِيَدِكَ الْخَيْرُ ۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ * تُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَتُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَتَرْزُقُ مَنْ تَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ} [آل عمران: ۲۶-۲۷]: (بگو: ‌ای الله!‌ای صاحب مُلک و پادشاهی! تو به هر کس بخواهی، فرمان‌روایی می‌بخشی و از هر کس بخواهی فرمان‌روایی را می‌ستانی، به هر کس بخواهی عزت می‌دهی و هر کس را بخواهی خوار و ذلیل می‌گردانی؛ همه‌ی خیر و خوبی به دست تو است و همانا تو بر هر چیزی قدرت‌مند و توانا هستی. شب را در روز و روز را در شب داخل می‌کنی، زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون می‌آوری و به هر کس بخواهی بدون ‌حساب، رزق و روزی عطا می‌کنی).

سپس این دعا را می‌خواند: (اللّهُمَّ إنَ هَذَا إقبَالُ لَيلِكَ وَإدبَارُ نَهارِكَ فَاغفِر لِي): (ای الله! (این آمدن شب تو و رفتن روز تو است پس مرا ببخش و بیامرز).

سپس چهره‌ی یکی از افراد اخوان المسلمین را در ذهن خود تصور می‌کند و پیوند روحی میان خود و افراد دیگر که آنان را نمی‌شناسد را احساس می‌کند سپس چنین برایشان دعا می‌خواند: “اللّهُمَّ إنّكَ تَعلَمُ أنَّ هذِهِ القُلوُبَ اجتَمَعَت عَلَى مَحَبَتِكَ، وَالتَقَت عَلَى طَاعَتِكَ، وَتَوَحَّدَت عَلَى دَعوَتِكَ، وَتَعَاهَدَت عَلَى نُصرَةِ شَريعَتِكَ، فَألِّف اللّهُمَّ رَابِطَتَهَا، وَأَدِم وُدَّهَا، وَاهدِهَا سُبُلَهَا، وَاملَأهَا بِنُورِكَ الّذِي لاَ يَخبُو، وَاشرَح صُدُورَها بِفَيضِ الإيمَانِ بِكَ، وَجَمِيلَ التَّوَكُلِ عَلَيكَ، وَأحيِهَا بِمَعرِفَتِكَ، وَأمِتهَا عَلَى الشَّهَادَةِ فِي سَبِيلِكَ، إنَّكَ نِعمَ المَولى وَنِعمَ النَّصِير”: (ای الله! تو می‌دانی که این قلب‌ها به خاطر محبت تو جمع شده‌اند، به خاطر اطاعت تو به هم رسیده‌اند، برای دعوت تو متحد شده‌اند و برای یاری دین و شریعت تو پیمان بسته‌اند؛ ‌ای الله! پس پیوند میانشان را سراسر محبت قرار ده، دوستی‌شان را همیشگی قرار ده، ایشان را به راهشان هدایت نما، از نورت که خاموش نمی‌گردد سرشار گردان، با نور ایمان به خودت و توکل زیبا بر خودت سینه‌هایشان را فراخ ساز، با معرفت خویش زنده بدار و با شهادت در راهت بمیران که تو بهترین یار و یاور هستی).

همچنین ورد و دعای دیگری ذکر کرده و آن را (ورد دعا) می‌نامد که چنین است: شخص، بعد از نماز صبح، مغرب، عشاء و قبل از خواب، صد مرتبه (أستَغفِرُ اللهَ) می‌گوید سپس هر قدر توانست برای دعوت، جماعت اخوان و خودش دعا می‌کند و نباید این ورد و دعا را به خاطر امور دنیوی ترک کند مگر این که امری ضروری باشد. کتاب‌های حدیث و کتاب ریاض الصالحین را بسیار مطالعه کرده‌ام اما دلیلی برای صحت دعای مذکور نیافتم. لطفا درباره‌ی صحت دعای مذکور و حکم التزام و پایبندی به آن توضیح دهید.

جواب:

واقع امر چنان است که در سؤال اشاره شد که این دعاها هیچ اصل و دلیلی در سنت رسول الله ﷺ ندارد، صحیح نیست و پایبندی به آن‌ برای هیچ کس جایز نیست بلکه انجام آن به عنوان عبادت برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ جایز نیست؛ زیرا بدعت است و پیامبر ﷺ فرموده است: «كَلُّ بِدعَةٍ ضَلاَلَةٌ»: (هر بدعتی، گمراهی است) چنان به نظر می‌رسد که سؤال کننده، کتاب‌های زیادی به خصوص کتاب‌های اذکار و دعا را مطالعه می‌کند؛ وی را نصیحت می‌کنم که مراقب باشد زیرا کتاب‌های بسیاری وجود دارد که حاوی اذکار و دعاهایی است که بدعت است و متأسفانه در میان مسلمانان منتشر است و چه بسا انتشارش حتی بیش از اذکار و دعاهای صحیح باشد؛ لذا همه‌ی برادران مسلمانم را نصیحت و سفارش می‌کنم که از صحت این مطالب، مطمئن شوند تا مبادا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را بر اساس جهل و ناآگاهی، گمراهی و بدعت عبادت کنند.

کتاب‌های صحیحی که نویسندگان آن از نظر علمی، علم و امانت، ‌ قابل اعتماد هستند ما را از مراجعه به چنین کتاب‌هایی بی‌نیاز می‌گرداند؛ بنابراین بر فرد واجب است به کتاب‌های صحیح مراجعه کند و چنین کتاب‌هایی که در سؤال ذکر شد که حاوی اذکار و دعاهایی است که بدعت است را کنار بگذارد. همچنین بر مسلمانان واجب است از چنین کتاب‌هایی هشدار و تحذیر دهند تا بدعت‌ و گمراهی‌ در بین مردم رایج نشود و زیاد نگردد. از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌خواهم که ما و برادران مسلمانمان را به سوی راهی که صلاح دین و دنیا در آن است هدایت نماید، زیرا او بخشنده‌ و بزرگوار است.

***


این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: قرأت في كتاب المأثورات شيئًا لم أجده في بقية كتب الأدعية، وما قرأته يعرف بورد الرابطة، وهو: أن يتلو الإنسان قوله تعالى: ﴿ قُلِ اللَّهُمَّ مَلِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَن تَشَاءُ وَتَنزِعُ الْمُلْكَ مِمَّن تَشَاءُ ﴾ [آل عمران: ٢٦]. إلى قوله: ﴿ وَتَرْزُقُ مَن تَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ ﴾ [آل عمران: ٢٧]. ثم يتلو بعد ذلك الدعاء: اللهم إن هذا إقبال ليلك وإدبار نهارك فاغفر لي. ثم يستحضر صورة من يعرف من إخوان في ذهنه ويستشعر الصلة الروحية بينه وبين من لم يعرف منهم، ثم يدعو لهم مثل هذا الدعاء: اللهم إنك تعلم أن هذه القلوب اجتمعت على محبتك والتقت على طاعتك، وتوحدت على دعوتك، وتعاهدت على نصرة شريعتك، فألف اللهم رابطتها، وأدم ودها، واهدها سبلها، واملأها بنورك الذي لا يخبو واشرح صدورها بفيض الإيمان بك، وجميل التوكل عليك، وأحيها بمعرفتك، وأمتها على الشهادة في سبيلك، إنك نعم المولى ونعم النصير. كما ذكر وردًا آخر يسمى بورد الدعاء يقول فيه: أستغفر الله مائة مرة، ثم الدعاء للدعوة والإخوان والنفس بعد ذلك، بما تيسر من الدعاء، بعد صلاة الفجر والمغرب والعشاء وقبل النوم، وألا يقطع الورد لأمر دنيوي إلا لضرورة. وقد قرأت كثيرًا في كتب الأحاديث ورياض الصالحين، ولم أجد ما يدل على صحة هذا المذكور. فأرجو أن تنبهونا على مدى صحته، وعن حكم الالتزام به، والمداومة عليه.

فأجاب رحمه الله تعالى: الأمر كما ذكرت السائلة في أن هذه الأدعية أدعية لا أصل لها في سنة الرسول صلى الله عليه وسلم وليست بصحيحة، ولا يجوز لأحد أن يلتزم بها، بل لا أن يفعلها تعبدا الله ؛ لأنها بدعة، وقد قال النبي صلى الله عليه وسلم: «كُلُّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ». والذي ظهر لي من حال هذه المرأة السائلة أنها تطالع كثيرًا من الكتب، ولا سيما كتب الأذكار والأوراد. الذي أنصحها به أن تتحرز كثيرًا؛ لأنه كتب في الأذكار البدعية والأدعية البدعية شيء كثير، ومن المؤسف أنها تروج كثيرًا بين المسلمين، ورواجها قد يكون أكثر من رواج الأدعية والأذكار الصحيحة. فأنصحها وأنصح جميع إخواني المسلمين بالتثبت في هذه الأمور، حتى لا يعبدوا الله تعالى على جهل وضلال وبدع.

وفي الكتب الصحيحة، التي ألفها من يوثق بعلمهم وأمانتهم ودينهم، ما يغني عن ذلك، فالرجوع إليها هو الواجب، وطرح مثل هذه الكتب، التي أشارت إليها السائلة وغيرها مما يشتمل على أذكار وأدعية بدعية، واجب، والتحذير منها هو الواجب على المسلمين حتى لا تفشو فيهم البدع، وتكثر فيهم الضلالات. والله أسأل أن يهدينا وإخواننا المسلمين لما فيه صلاح ديننا ودنيانا، إنه جواد كريم.

مطالب مرتبط:

(۴۷۷) حکم تلفظ و به زبان آوردن نیت در روزه‌ی واجب

تلفظ و به زبان آوردن نیت در هیچ عبادتی از پیامبر ﷺ ثابت نشده است؛ اصلا چرا نیت را به زبان بیاوریم؟ مگر جایگاه نیت، قلب نیست؟!

ادامه مطلب …

(۴۵۱) آیا مدح رسول الله ﷺ ثواب دارد و ترک آن، گناه است؟

مدح رسول الله ﷺ و برشمردن ویژگی‌های ستودنی و اخلاق برتر ایشان، امری پسندیده و مشروع است. اما خاص قرار دادن آن بدون دلیل شرعی به شب یا روز معین، بدعت است

ادامه مطلب …

(۴۳۸) بدعت و انواع آن

بدعت در شرع، یعنی: هر اعتقاد، قول یا عملی که انسان، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را با آن عبادت کند اما در شريعت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ چنان چیزی وجود نداشته باشد....

ادامه مطلب …

(۴۳۵) آیا بدعت حسنه و بدعت سیئه وجود دارد؟

چنین چیزی وجود ندارد؛ چگونه این تقسیم ‌بندی امکان‌پذیر است در حالی ‌که پیامبر ﷺ فرموده است: «كُلُّ بِدعَةٍ ضَلاَلَةٌ»: (هر بدعتی، گمراهی است)؟....

ادامه مطلب …

(۴۸۵) حكم چنگ زدن به كعبه و کشیدن صورت بر آن

این از بدعت‌های ناشایست است و به حرام بودن نزدیک‌تر است زیرا نقل نشده که پیامبر ﷺ چنین کرده باشد و نهایت چیزی که در این باره وارد شده، گذاشتن سینه، صورت و دست‌ها بین حجر الأسود و درب کعبه است.

ادامه مطلب …

(۴۶۹) در شب معراج شایسته است مسلمان چه کاری انجام دهد؟

شایسته نیست که کاری انجام دهد؛ زیرا صحابه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم که بیش از ما تلاش می‌کردند کارهای خوب را انجام دهند و بیش از ما رسول الله ﷺ را تعظیم و بزرگداشت می‌نمودند در این شب، کاری انجام نمی‌دادند.

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه