شنبه 19 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
11 اکتبر 2025

(۴۲۹) حکم گرفتن عکس یادگاری در مکان‌های مقدس

(۴۲۹) سوال: حکم گرفتن عکس یادگاری در مکان‌های مقدس چیست؟

جواب:

گرفتن عکس یادگاری اگر عکس انسان یا حیوان مانند شتر باشد، جایز نیست؛ زیرا مصداق جمع کردن تصویر است و رسول الله ﷺ خبر داده‌اند که: «الملائكَةَ لاَ تَدخُلُ بَيتاً فِيهِ صُورَةٌ»: (فرشتگان به خانه‌ای که در آن تصویر باشد، وارد نمی‌شوند) مگر ‌تصاویری که روی رختخواب، بالش و… باشد که زیر دست و پا قرار داده شده و تحقیر می‌شوند که این‌ها استثنا شده‌اند اما جمع آوری و نگهداری عکس‌های یادگاری از انسان یا حیوان، به هیچ وجه جایز نیست.

اگر عکس‌های یادگاری از کعبه، کوه‌های مِنی، کوه عرفه، مسجد نَمِره، مسجد مزدلفه یا مسجد خیف در منی باشد تا زمانی که به چیزی که از نظر شرعی ممنوع است منجر نشود، اشکالی ندارد. در صورتی که به چیزی که از نظر شرعی ممنوع است منجر شود جایز نیست اما اصل بر حلال بودن آن است.

سؤال: آیا تصاویر این مساجد جایز است؟ زیرا حتما مردان، زنان یا موجودات زنده‌ای در این تصاویر قرار می‌گیرند چون اصلا قابل تصور نیست که این مکان‌ها خالی باشند.

جواب: بله، اگر عکس چنان بود که تصویر انسان در آن وجود داشت، می‌توان چهره‌ها را پاک کرد و عکس بدین صورت، سالم می‌ماند.

***


این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من بلد إسلامي: ما حكم التقاط الصور التذكارية في المشاعر المقدسة؟

فأجاب رحمه الله تعالى: التقاط الصور التذكارية إذا كانت صور آدميين فإنه لا يجوز، أو حيوانات كالإبل مثلاً فإنه لا يجوز؛ لأن فيه اقتناء للصور، والنبي صلى الله عليه وسلم أخبر أن «المَلائِكَةَ لاَ تَدْخُلُ بَيْتًا فِيهِ صُورَةٌ». إلا ما استثني من الصور، وهو ما اتخذ فراشًا ومخدة وما أشبه ذلك، مما يمتهن، وأما هذه الصور التذكارية للحيوانات والإنسان فإنها لا يجوز اقتناؤها في كل حال. وأما إذا كانت الصور التذكارية للكعبة مثلا، أو لجبال منى، أو لجبل عرفة، أو لمسجد نمرة، أو لمسجد المزدلفة، أو لمسجد الخيف في منى، فإن هذا لا بأس به، ما لم يؤد ذلك إلى محظور شرعي، فإن أدى ذلك إلى محظور شرعي فإنه لا يجوز، وإلا فالأصل الإباحة.

يقول السائل: هل مثل الصور لهذه المساجد لا بد أن يكون فيها رجال أو نساء أو مخلوقات؛ لأنها لا يتصور أن تخلو من الناس؟

فأجاب رحمه الله تعالى: نعم من الممكن إذا ظهرت الصورة وفيها صور آدمي أن يطمس وجوهها، وحينئذ تبقى سليمة.

مطالب مرتبط:

(۴۱۲) تصاویر فوتوگرافی

صاویر حک شده از جنس چوب و سنگ یا ساخته شده از گِل، خمیر و... که نقش چیز زنده‌ی دارای روح بر آن است، حرام است زیرا هم‌ترازی با آفرینش الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در آن وجود دارد...

ادامه مطلب …

(۴۲۲) حکم شرعی در مورد اسباب‌بازی کودکان

عروسک‌ و اسباب‌بازی که دارای صورت و هم‌چون انسان یا حیوان واقعی باشد که سر، بینی و چشم داشته باشد و چه بسا حرکت کند، راه برود، صداهایی داشته باشد و... برای کسی که چنین اسباب‌بازی نزد وی وجود دارد واجب است آن تصویر را تغییر دهد...

ادامه مطلب …

(۴۲۵) حکم لباس‌هایی که دارای تصویر است

لباس‌هایی که تصویر کامل انسان یا حیوان داشته باشد، جایز نیست و علماء رَحِمَهُمُ‌الله گفته‌اند: لباسی که پوشیدن آن برای شخص بالغ حرام است، پوشاندن آن به کودک نیز حرام است....

ادامه مطلب …

(۴۲۴) حکم اسباب‌بازی‌های مخصوص کودکان که مانند مجسمه است

مجسمه و عروسک غیر کودکان مانند: عروسک خرس، شتر، گرگ، شیر و... جایز نیست؛ زیرا فرشتگان به خانه‌ای که در آن تصویر وجود داشته باشد، وارد نمی‌شوند....

ادامه مطلب …

(۴۲۳) حکم فروش اسباب‌بازی و عروسک کودکان

اصل در مورد مجسمه‌های حیوانات، حرام بودن آن است و نگهداری آن برای کودک و بزرگ‌سال نیز جایز نیست و حرام است و چیزی که نگهداری آن حرام باشد خرید و فروشش نیز حرام خواهد بود...

ادامه مطلب …

(۴۱۵) حکم شرعی در مورد مجسمه

نگهداری این مجسمه‌ها در خانه حرام است و تفاوتی ندارد که آویزان باشد یا در قفسه‌ها قرار داده شود...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه