جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

(۴۲۳) حکم فروش اسباب‌بازی و عروسک کودکان

(۴۲۳) سوال: من فروشنده‌ی‌ مغازه‌‌ای هستم که اسباب‌بازی و عروسک‌هایی خرید و فروش می‌کند که تصاویر موجودات دارای روح (مانند: عروسک میمون، پرندگان، گربه و… ) بر آن وجود دارد. حکم این کار چیست؟

جواب:

اصل در مورد مجسمه‌های حیوانات، حرام بودن آن است و نگهداری آن برای کودک و بزرگ‌سال نیز جایز نیست و حرام است و چیزی که نگهداری آن حرام باشد خرید و فروشش نیز حرام خواهد بود زیرا هرگاه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ چیزی را حرام گرداند، مبلغ حاصل از خرید و فروش آن‌ را نیز حرام می‌نماید؛ اما برخی علما استفاده از اسباب‌بازی دخترانه (عروسک) برای دختر بچه را اجازه داده‌اند تا به تربیت کردن دختران عادت کند اگر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به او دختری عطا نمود. برخی گفته‌اند: چهره‌ی این عروسک‌ها نباید مانند صورت واقعی یک انسان باشد و نباید دو چشم، بینی، دو لب و چهره داشته باشد مگر این که چند خط باشد. برخی نیز گفته‌اند: ایرادی ندارد که چهره‌ی اسباب‌بازی مانند انسان یا حیوان واقعی باشد زیرا هدف با این و آن به دست می‌آید.

من در این باره سخت‌ نمی‌گیرم و می‌گویم: اگر پدر و مادرها بتوانند برای دخترشان عروسک‌هایی تهیه کنند که چهره‌ی واقعی و مشخص نداشته باشد بهتر است اما عروسک حیوانات مانند: اسب، پرندگان و… اصل بر منع و ناجایز بودن آن و نگهداری آن است که بنابراین خرید و فروش آن نیز جایز نیست.

***


این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا بائع في بقالة يبيع ويشتري في لعب الأطفال، التي تحتوي على صور ذات الروح ؛ مثل القرود والطيور والقطط إلى غير ذلك، فما الحكم في هذا؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الأصل في الصور المجسمة للحيوانات التحريم، وأنه لا يجوز اقتناؤها لا للصغار، ولا للكبار، وإذا لم يجز اقتناؤها لم يجز بيعها وشراؤها؛ لأن الله تعالى إذا حرم شيئًا حرم ثمنه، لكن بعض أهل العلم رخص في اللعب التي تتخذ للبنت الصغيرة؛ من أجل أن تتعود على تربية البنات، فيما لو رزقها الله تعالى بنتا.

فمنهم من قال: إن هذه الصور المرخص فيها يجب ألا تكون على شكل الصورة الحقيقية فلا يكون لها عينان ولا أنف ولا شفتان ولا وجه، إلا مطموسا كالظل. ومنهم من قال: إنه لا بأس أن تكون الصورة التي ستلعببها البنت على شكل الصورة الحقيقية؛ لأن المقصود حاصل بهذا وبهذا.

وأنا لا أشدد في هذه المسألة، فأقول: إن تمكن أولياء البنت الصغيرة أن يأتوا لها بلعب ليس لها وجه بين فهي كالظل فهو أولى وأحسن، أما صور الحيوانات الأخرى كالخيل والطيور وما أشبهها، فالأصل منعها، وعدم جوازها، وجواز اقتنائها، وبناءً عليه لا يجوز بيعها وشراؤها.

مطالب مرتبط:

(۴۱۱) حکم نگهداری عکس‌ها در آلبوم

نظرم این است که نگهداری این عکس‌های یادگاری (چنان که مردم می‌گویند) به خصوص اگر تصاویر اشخاص مُرده باشد، حرام است و واجب است سوزانده و از بین برده شود...

ادامه مطلب …

(۴۱۸) حکم خشک کردن پرندگان (تاکسیدرمی)

اصل این است که خشک کردن پرندگان بعد از ذبح آن‌ها به طور شرعی، جایز است؛ اما اگر سبب هدر دادن مال شود، از این جهت درست نیست و از آن منع می‌شود...

ادامه مطلب …

(۴۰۸) حکم نگهداری عکس‌های پرسنلی و شناسایی

نگه داشتن عکس‌های یادگاری که در مثلا در آلبوم نگهداری می‌شود، جایز نیست و شایسته نیست که انسان به آن یادگاری وابسته شود...

ادامه مطلب …

(۴۱۷) حکم نقاشی کردن مناظر طبیعی

نقاشی کردن درختان، دریا، رودخانه، خورشید، ماه، ستارگان، کوه‌ها و... از آفریده‌های الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و تلاش برای زیبا و دقیق بودن آن تصاویر تا حدی که گمان شود منظری طبیعی است، جایز است...

ادامه مطلب …

(۴۱۶) حکم ساخت و فروش مجسمه

اگر مجسمه‌ی موجود زنده و دارای روح باشد، حرام است و جایز نیست...

ادامه مطلب …

(۴۱۵) حکم شرعی در مورد مجسمه

نگهداری این مجسمه‌ها در خانه حرام است و تفاوتی ندارد که آویزان باشد یا در قفسه‌ها قرار داده شود...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه