سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۴۷) شرک و انواع آن

(۳۴۷) سوال: شرک چیست و انواع آن کدام است؟

جواب:

شرك بدین معنا است که انسان، کسی یا چیزی را به عنوان شریک برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در ربوبيت، الوهيت یا اسماء و صفاتش قرار دهد؛ شرک در ربوبیت یعنی: کسی یا چیزی ‌را به همراه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ خالق و آفریننده‌ای برای این جهان بداند یا او را به عنوان یار و یاور الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در آفرینش بداند. شرک در الوهیت یعنی: کسی یا چیزی ‌را به همراه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ معبود قرار دهد و او را عبادت کند؛ فرقی ندارد آن شریک، وليّ، پیامبر، امير، وزير، سنگ درخت، خورشید یا ماه باشد. شرک در اسماء و صفات یعنی: فرد معتقد باشد که اسماء و صفات الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ همانند صفات مخلوقات است و صفات مخلوق را همانند صفات خالق بداند.

شرک انواع بسیاری دارد؛ مانند: شرک اصغر، شرک اکبر، شرک پنهان و شرک آشکار. چه بسیار خوب است که مسلمان بگوید: «اللهمَ إنّی أَعُوذُ بِكَ أَن أُشرِكَ بِكَ وأنا أعلمُ وأَستَغفِرُكَ لمِا لا أَعلمَ»: (ای الله! به تو پناه می‌برم از این که از روی علم و آگاهی به تو شرک بورزم و برای آن چه نمی‌دانم و ندانسته مرتکب آن شده‌ام از تو طلب آمرزش دارم) زیرا شرك پنهان‌تر از رد پای مورچه‌ی سیاهی است که در شبی تاریک بر سنگی سیاه باشد. بنابراین انسان باید از آن برحذر باشد، اخلاص را از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بخواهد و همیشه به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ پناه ببرد و از او یاری بجوید.

***


این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما الشرك، وما أنواعه؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الشرك أن يجعل الإنسان مع الله تعالى شريكا في ربوبيته، أو ألوهيته، أو أسمائه وصفاته.

ففي الربوبية: أن يجعل خالقًا مع الله -عز وجل- لهذا الكون، أو يجعل معينا الله تعالى في خلق هذا الكون.

وفي الألوهية: أن يتخذ إلها مع الله يعبده؛ إما وليا أو نبيًّا، أو أميرًا أو وزيرا، أو حجرًا أو شجرًا، أو شمسا أو قمرًا.

وأما في الأسماء والصفات فأن يعتقد أن أسماء الله وصفاته مماثلة لصفات المخلوقين، ويجعل صفات المخلوق كصفات الخالق.

و أما أنواعه: فمنه الأصغر والأكبر، والأخفى، والأبين. فأنواعه كثيرة.

وما أحسن أن يقول الإنسان: اللهم إني أعوذ بك أن أشرك بك وأنا أعلم، وأستغفرك لما لا أعلم. فإن الشرك أخفى من دبيب النمل على الصفاة السوداء في ظلمة الليل، فليحذر الإنسان منه، وليسأل الله الخلاص، وليلجأ إلى الله تعالى دائما مستعينا به.

مطالب مرتبط:

(۳۶۲) حکم گفتن جمله‌ی “به رسولش توکل کردم”

گفتن (و بر رسولش توکل کردم) شرك است و جایز نیست زیرا پیامبر ﷺ وفات نموده و در قبرش است و نمی‌تواند برای کسی دعا کند و به کسی سود و زیانی برساند....

ادامه مطلب …

(۳۵۷) انجام اعمالی برای حفاظت از چشم

اگر سبب، مشروع یا محسوس باشد بهره بردن از آن شرک نیست زیرا چیزهایی را که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ سبب قرار داده که از شرع خود وحی نموده یا مردم از تقدیر تکوینی جهان بدان پی برده‌اند، اسباب شرعی هستند و بهره بردن از آن شرک نیست....

ادامه مطلب …

(۳۶۸) حکم جمع شدن نزد گنبد و ضریح مردگان و طلب رفع نیازها

این مسئله‌ بسیار خطزناک است که از این خطرناک‌تر سراغ ندارم؛ زیرا شرك اكبر است که موجب خروج از اسلام می‌شود....

ادامه مطلب …

(۳۶۷) طلب حمایت و دعا از قبور

کسانی‌ که برای تبرک جستن به خاک یا زشت‌تر از آن برای به دعا خواندن مردگان به زیارت قبرها می‌روند تا به آنان سود بخشند، ضررها را از آنان دفع کنند و... بدانند که به دعا خواندن غیر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ شرك اكبر است که موجب خروج از اسلام می‌شود....

ادامه مطلب …

(۳۸۱) حکم قربانی کردن برای صالحین و گذشتگان

ذبح برای غير الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ شرك است زیرا ذبح، عبادت است چنان که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بدان دستور داده است....

ادامه مطلب …

(۳۴۸) شرک اکبر و شرک اصغر

شرك اكبر همان است که موجب خروج انسان از اسلام می‌شود؛ شرک اصغر یعنی هر عملی که شریعت آن را‌ شرك بنامد در حالی که این عمل، موجب خروج فرد از اسلام نمی‌شود؛

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه