چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۲۰۴) پروردگارت کیست؟ دینت چیست؟ پیامبرت کیست؟

(۲۰۴) سوال: در حدیث صحیح آمده است که هرگاه شخصی را در قبرش می‌‌گذارند، از سه چیز از او سؤال می‌شود: پروردگارت کیست؟ دینت چیست؟ پیامبرت کیست؟ همچنین از پیامبر ﷺ روایت شده که انسان بعد از دفن مرده، به اندازه‌ی ذبح یک شتر منتظر بماند.۱ سؤالات سه‌گانه که ذکر شد فقط دو یا سه دقیقه طول می‌کشد، آیا سؤال‌های دیگری وجود دارد که به اندازه‌ی ذبح یک شتر زمان می‌برد؟ لطفا پاسخ دهید، با تشکر.

جواب:از رسول الله ﷺ روایت نشده که مردم به اندازه‌ی ذبح یک شتر نزد قبر بمانند؛ بلکه فقط از عمرو بن العاص رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ روايت شده است. آن چه از رسول الله ﷺ وارد شده چنین است که پس از دفن مرده، می‌ایستاد و می‌فرمود: «استَغفِرُوا لأخِيكُم وَاسأَلُوا لَهُ التَثبِيتَ»۲ : «برای برادرتان درخواست مغفرت کنید و برایش ثابت ‌قدم بودن را بخواهید» بنابراین رسول الله ﷺ ما را امر نمود که هرگاه از دفن مرده فارغ شدیم: بایستیم و بگوییم: ‌ای الله! وی را بیامرز، ‌ای الله! وی را ثابت ‌قدم بدار، ‌ای الله! وی را بیامرز، ‌ای الله! وی را ثابت ‌قدم بدار، ‌ای الله! وی را بیامرز، ‌ای الله! وی را ثابت‌ قدم بدار. سه بار تکرار می‌کنیم و سپس برمی‌گردیم‌‌. این چیزی است که از رسول الله ﷺ نقل شده و مسلمان باید بدان اکتفا کند.

***


  1. [تخریج أحمد (٤/١٩٩)] ↩︎
  2. [تخریج ابوداود: كتاب الجنائز، باب الاستغفار عند القبر للميت] ↩︎

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ورد في الحديث الصحيح أن الميت عندما يوضع في قبره يسأل عن ثلاث: من ربك؟ وما دينك؟ ومن نبيك؟ بينما ورد عن الرسول بأن ينتظر عند الميت بعد دفنه مقدار ما تنحر الجزور. السؤال الأسئلة المذكورة أعلاه الثلاثة لا تستغرق سوى دقيقتين أو ثلاث دقائق، فهل هناك أسئلة أخرى تستغرق مقدار نحر الجزور؟ آمل إفادتي مشكورين.

فأجاب رحمه الله تعالى: لم يرد عن النبي صلى الله عليه وسلم أن الناس يمكثون عند القبر بمقدار ما تنحر الجزور، وإنما جاء ذلك عن عمرو بن العاص رضي الله عنه، أما الوارد عن النبي صلى الله عليه وسلم فإنه كان إذا فرغ من دفن الميت وقف عليه وقال: «استغفروا لأخيكم، واسألوا له التثبيت»، فالذي أمر به النبي -عليه الصلاة والسلام- أن نقف بعد دفن الميت إذا فرغنا من دفنه، أن نقف عليه وأن نقول: اللهم اغفر له، اللهم ثبته، اللهم اغفر له، اللهم ثبته، اللهم اغفر له، اللهم ثبته، ثلاث مرات ثم ننصرف هذا هو الوارد فليقتصر عليه.

مطالب مرتبط:

(۲۶۵) آیا رزق و ازدواج، در لوح محفوظ نوشته شده است؟

از زمانی که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ قلم را آفرید تا روز قیامت، هر چیزی که رخ می‌دهد در لوح محفوظ نوشته شده است...

ادامه مطلب …

(۲۳۳) آیا مسلمان خانواده‌اش را بعد از مرگ خود یاد می‌کند؟

در این‌ باره روایت صحیح و قابل اعتمادی سراغ ندارم؛ ولی برخی اتفاقات نشان می‌دهد که چه بسا مرده از وضعیت خانواده‌اش با خبر باشد...

ادامه مطلب …

(۲۶۱) آیا انسان به‌ خاطر اشتباهات و گناهانش بازخواست و مجازات می‌شود در حالی که برایش مقدر شده؟

بله، انسان به خاطر گناهانش مجازات می‌شود مگر این که گناهی غیر از شرک باشد که تحت مشيت و خواست الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ قرار دارد....

ادامه مطلب …

(۱۸۱) اولین علامت بزرگ قیامت

طلوع خورشید از مغرب، در پایان رخ می‌دهد زیرا دجال، یأجوج و مأجوج و نزول عیسی عَلَيْهِ‌السَّلَام  قبل از طلوع خورشید از مغرب است.

ادامه مطلب …

(۱۸۴) يأجوج و مأجوج چه کسانی هستند؟

يأجوج و مأجوج دو قبیله‌ی بسیار بزرگ از فرزندان آدم هستند و آن‌ها دو قبیله‌ی بزرگ اما اهل شر و فساد هستند....

ادامه مطلب …

(۱۸۷) بیان شبهه‌ای در مورد برپایی قیامت

اسلام همه‌ی زمین را در برمی‌گیرد سپس از میان می‌رود، مؤمنان می‌میرند و فقط افراد شرور باقی می‌مانند که قیامت بر آنان بر‌ پا می‌شود....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه