(۱۸۰) سوال: علامت‌های کوچک که باقی‌مانده کدام هستند؟
جواب:
ظاهرا منظور، نشانه‌های قیامت است که بعضی از آن‌ها اتفاق افتاده و بعضی در آینده اتفاق می‌افتد. از جمله نشانه‌های قیامت که به وقوع پیوسته، بعثت رسول الله ﷺ به عنوان آخرین پیامبر است؛ زیرا این امر، نمایان‌گر نزدیک بودن پایان دنیا است که همین گونه است زیرا رسول الله ﷺ روزی در آخر روز خطبه خواند و فرمود: : «إنه لم يبق من الدنيا إلا مثل ما بقي من يومكم هذا»۱ : «چیزی از دنیا باقی نمانده؛ مگر همانند آنچه از این روز باقی مانده است» در حالی که خورشید بر فراز نخل‌ها و نزدیک غروب بود.
نشانه‌ی دیگر، پاسخ رسول الله ﷺ به جبرئیل بود که پرسید: قیامت چه زمانی است؟ فرمود: «ما المسؤول عنها بأعلم من السائل»: «سؤال شونده از سؤال کننده آگاه‌تر نیست» جبرئیل عَلَيْهِ‌السَّلَام فرمود: مرا از نشانه‌هایش با خبر کن! رسول الله ﷺ فرمود: «أن تلد الأمة ربتها، و أن ترى الحفاة العراة العالة رعاء الشاء يتطاولون في البنيان»: «این که کنیز، مادرش را بزاید و این که ببینی پا برهنگان، برهنگان و فقیران که چوپان گوسفندان هستند، در ساختمان سازی از یک‌دیگر سبقت بگیرند»
همچنین انتشار ربا که واقع شده و ربا در بین امت اسلامی بسیار انتشار یافته است.
همچنین خراب شدن احوال و وضعیت مردم که در بسیاری از سرزمین‌های اسلامی، گناهان علنی وجود دارد. از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ عافیت و سلامتی را خواستاریم.
علما رَحِمَهُمُ‌الله درباره‌ی این مسأله کتاب‌های مستقلی نوشته‌اند. گاهی نیز در ضمن کتابی بیان می‌شود که شامل مسائل دیگری نیز هست لذا سؤال کننده را به مراجعه‌ی این کتاب‌ها توصیه می‌کنیم.
***
- [تخريج احمد: ٣/١٩؛ تخريج ترمذي: كتاب الفتن، باب ما جاء ما أخبر النبيﷺ أصحابه بما هو كائن إلى يوم القيامة، رقم ٢١٩١] ↩︎
