سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۱۴۳) آیا کتب شریعت‌های گذشته به ‌وسیله‌ی قرآن منسوخ شده‌اند؟

(۱۴۳) سوال: آیا تورات، انجیل و کتاب‌های گذشته به ‌وسیله‌ی قرآن منسوخ شده‌اند؟ دلیلش از قرآن و سنت چیست؟ حکم قرائت این کتاب‌ها برای عالِمی که می‌خواهد بر آن‌ها اطلاع یابد، چیست؟

جواب:

کتاب‌های گذشته با قرآن کریم منسوخ شده‌اند؛ زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرموده است: «وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْه» [مائده: ۴۸] : «کتاب (قرآن) را به حق بر تو نازل کردیم در حالی‌ که تصدیق ‌کننده‌ی کتاب‌های پیش از آن است و بر آن‌ها شاهد و نگاهبان است» پس کلمه‌ی «وَمُهَيْمِنًا عَلَيْه» بدین معنا است که قرآن کریم بر تمامی کتاب‌های گذشته، حاکم و چیره است و ناسخ تمام کتاب‌های پیش از خود است.

قرائت کتاب‌های گذشته: اگر به قصد هدایت یافتن و گرفتن رهنمود باشد، حرام است و جایز نیست؛ چون این کار طعن به قرآن و سنت است؛ زیرا این شخص اعتقاد دارد که این کتاب‌ها از آنچه در قرآن و سنت آمده، کامل‌تر هستند اما اگر به قصد اطلاع بر محتوای آن‌ها باشد تا حقی که در آن‌ وجود دارد را بداند و با آن به رد مخالفان اسلام بپردازد اشکالی ندارد. گاهی نیز واجب می‌شود چون با شناخت درد می‌توان بیماری را تشخیص داد و معالجه نمود اما کسی که عالم نیست و هدفش رد و پاسخ به شبهات آنان نیست مطالعه نمی‌کند.

پس به طور کلی مردم در این قضیه سه گروه هستند: اول: کسانی ‌که آن را به قصد رهنمود و هدایت مطالعه می‌کنند که حرام است و جایز نیست چون طعن و توهین به قرآن و سنت رسول اللهﷺ است، دوم: کسانی ‌که مطالعه می‌کنند تا حقی که در آن‌ وجود دارد را دریابند و به رد کسانی که بدان چنگ زده و با اسلام، مخالفت کرده‌اند بپردازد که این جایز است و گاهی نیز واجب می‌شود. سوم: کسانی‌ که فقط به قصد مطالعه می‌خوانند و هدف هدایت گرفتن از آن و پاسخ دادن به شبهات را ندارد که در این حالت جایز است اما بهتر است از آن دوری کند تا شیطان به وسیله‌ی آن، او را فریب ندهد.

***

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: التوراة والإنجيل والكتب المتقدمة هل هي منسوخة بالقرآن؟ وما هو الدليل من القرآن – إن وُجِدَ- والسنة المطهرة؟ وما حكم قراءتها بالنسبة للعالم للاطلاع؟

فأجاب -رحمه الله تعالى -: الكتب السابقة منسوخة بالقرآن الكريم أن لقول الله تعالى: ﴿وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَبَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنَّا عَلَيْهِ﴾ [المائدة: ٤٨] فكلمة: ﴿وَمُهَيْمِنَّا عَلَيْهِ﴾ تقتضي القرآن الكريم حاكم على جميع الكتب السابقة، وأن السلطة له، فهو ناسخ لجميع ما سبقه من الكتب.

وأما قراءة الكتب السابقة: فإن كان للاهتداء بها والاسترشاد فهو حرام ولا يجوز، لأن ذلك طعن في القرآن والسنة، حيث يعتقد هذا المسترشد أنها أكمل مما في القرآن والسنة، وإن كان للاطلاع عليها ليعرف ما فيها من حق فيرد به على من خالفوا الإسلام فهذا لا بأس به، وقد يكون واجبا، لأن معرفة الداء هي التي يمكن بها تشخيص المرض ومحاولة شفائه، أما من ليس عالما ولا يريد أن يطلع ليرد فهذا لا يطالعها.

إذا فأقسام الناس فيها ثلاثة من طالعها للاسترشاد بها فهذا حرام ولا يجوز، لأنه طعن في كتاب الله وسنة رسول الله صلى الله عليه و سلم، ومن طالعها ليعرف ما فيها من حق فيَرَدَّ به على من تمسكوا بها وتركوا الإسلام فهذا جائز، بل قد يكون واجبًا، ومن طالعها لمجرد المطالعة فقط لا ليهتدي بها ولا ليرد بها، فهذا جائز ، لكن الْأَوْلَى التباعد عن ذلك، لئلا يخادعه الشيطان بها.

مطالب مرتبط:

(۱۵۰) معنای «قرآن حادث و مخلوق نیست» چیست؟

کسی که بگوید: قرآن مخلوق است، مبتدع و گمراه است؛ زیرا قرآن، کلام الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است و کلام از صفات الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است و صفات خالق، مخلوق نیست؛ ائمه‌ی اهل سنت، بر شخصی که چنین بگوید که قرآن مخلوق است به شدت انکار نموده و سخنش را ناپسند دانسته‌اند....

ادامه مطلب …

(۱۴۷) حکم خواندن کتب نصاری

تلاوت کتاب‌های گذشته غیر از قرآن کریم به سه قسمت تقسیم می‌شود...

ادامه مطلب …

(۱۴۴) حکم خواندن کتب آسمانی تحریف شده‌

جایز نیست که کتاب‌های انجیل و تورات را مطالعه نمایند...

ادامه مطلب …

(۱۴۵) چگونگی تعامل با کتب نصاری

نظرم این است که واجب است آن‌ها را بسوزاند و جایز نیست که آن‌ها را به نصاری تحویل بدهد.

ادامه مطلب …

(۱۵۱) فرق نبی و رسول

آن چه نزد علما مشهور است چنین است که نبی، کسی است که شریعت بر او وحی شده ولی به تبلیغ آن، امر نشده است اما رسول، شریعت بر او وحی شده و به تبلیغ آن امر شده است؛ این نظر جمهور علما است....

ادامه مطلب …

(۱۴۹) آیا عربی بودن قرآن می‌تواند عذری برای غیر عرب زبانان باشد؟

خیر، عذر و حجت نیست؛ بلکه بر آن‌ها واجب است زبان قرآن‌ را فرا گیرند؛ چون زمانی‌ که فهم قرآن و سنت رسول اللهﷺ به فراگیری زبان عربی وابسته باشد یادگیری آن نیز واجب می‌شود‌...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه