(۵۷) سوال: شیخ بزرگوار! آیا مداوا نمودن با برخی از آیات قرآن کریم جایز است؟ اگر جایز است چگونه و از چه راهی این مداوا صورت می‌گیرد؟ آیا مداوا نمودن با قرآن برای تمام انواع بیماری‌ها است یا برای نوع مشخصی است؟ اگر برای نوع مشخصی است، آن بیماری کدام است؟ ما را راهنمایی نمایید. بارک الله فیکم.

جواب:

شیخ ابن عثیمین رَحِمَهُ‌الله جواب دادند: بله مداوا نمودن با قرآن عظیم، جایز است زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ} [اسراء ۸۲] (قرآن را که شفا و رحمت برای مؤمنان است نازل می‌کنیم) رسول الله ﷺ معوذتین (سوره‌های فلق و ناس) را می‌خواندند و به آن دو پناه می بردند و فرمودند: «ما تعوّذ متعوّذ بمثلهما» (هیچ پناه برنده‌ای به چیزی مانند این دو سوره، پناه نبرده است) بنابراین بر مریض آیاتی که برای بیماری‌اش مناسب است خوانده می‌شود؛ مثلا برای تسکین درد و مرض، آیه‌ی: {وَلَهُ مَا سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ  وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ } [انعام ۱۳] (از آن او است، آنچه در شب و روز آرام گیرد، و او شنوای دانا است) همچنین آیه‌ی: {أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْضِ  أَإِلَٰهٌ مَّعَ اللَّهِ  قَلِيلًا مَّا تَذَكَّرُونَ } [نمل ۶۲] ( (آیا این بت‌ها بهتر هستند) یا کسی که دعای درمانده را اجابت می‌کند چون او را بخواند، گرفتاری را بر طرف می سازد و شما را جانشینان زمین قرار می‌دهد؛ آیا معبود بر حقی با الله وجود دارد؟ چه اندک پند می‌گیرید!) و آیاتی از این قبیل که مناسب باشد را می‌خواند. همچنین سوره‌ی فاتحه را می‌خواند، زیرا رسول الله ﷺ ذکر نموده‌اند که این سوره رقیه‌ای است که شخص مریض و کسی که گزیده شده است با آن رقیه می‌شود و بیمار با اجازه‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از این کار فایده می‌برد؛ اما واجب است بدانیم  که قرآن، خودش شفا و دارو است ولی از جهت کسی که می‌خواند و کسی که بر او خوانده می‌شود (تفاوت دارد) چون فاعل، باید اهلیت داشته باشد و محل (کسی بر او خوانده می‌شود) نیز قابلیت داشته باشد که در غیر این صورت، فایده حاصل نمی‌شود. بنابراین فاعل باید اهلیت فعل را داشته باشد و محل نیز باید قابلیت آن را داشته باشد؛ اگر کسی قرآن را بخواند در حالی که غافل است و در فایده‌اش شک دارد مریضی که بر او می‌خواند سودی نمی‌برد، همچنین اگر کسی بر مریض بخواند در حالی که مریض در سودمند بودنش شک داشته باشد، از آن بهره‌مند نمی‌شود. بنابراین هم کسی که می‌خواند و هم کسی که بر او خوانده می‌شود باید به منفعت آن ایمان داشته باشند لذا اگر همراه با ایمان از قاری و کسی که بر وی خوانده می‌شود صورت گیرد، از سودش بهره‌مند می‌شوند.

***