جمعه 24 ذیحجه 1446
۳۰ خرداد ۱۴۰۴
20 ژوئن 2025

۴۷۵ – آیا به کار بردن لفظ «شهید» برای شخص جایز است؟

۴۷۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا اطلاق لفظ «شهید» برای شخصی، به عینه، جایز است؟ مثلا گفته شود: فلانی شهید است؟

جواب دادند: جایز نیست که برای شخصی به عینه شهادت دهیم که شهید است. حتی اگر مظلومانه کشته شده باشد، و یا حتی در حال دفاع از حق کشته شده باشد. جایز نیست بگوییم فلانی شهید است. این بر خلاف آن چیزی است که مردم امروزه بر آن هستند. امروزه شهادت را آن قدر بی ارزش کرده‌اند که به هر کسی که کشته شود، شهید می‌گویند. حتی اگر به خاطر تعصب جاهلیت کشته شده باشد. این کار حرام است. زیرا وقتی به مقتول می‌گویی شهید؛ این به عنوان شهادت و گواهی به حساب می‌آید که روز قیامت از آن مورد بازخواست قرار خواهی گرفت. به تو گفته خواهد شد: آیا تو اطلاع داری که او شهید است؟ به همین خاطر، وقتی رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «هیچ کسی نیست که در راه الله زخمی شود، و الله بهتر می‌داند که چه کسی در راه او زخمی شده، روز قیامت در حالی آورده می‌شود که از زخمش خون می‌چکد؛ رنگ، رنگ خون است، اما بویش، بوی مسک است»؛ زیرا بعضی مردم ظاهرا دارد برای این می‌جنگد که کلمه‌ی الله، بالاتر از هر چیزی باشد. اما الله بهتر می‌داند که در قلبش چه می‌گذرد، و می‌داند که در قلبش، خلاف آنچه در ظاهر انجام می‌دهد، است. به همین خاطر بخاری در صحیح خود بابی دارد به نام «باب: لا یقل فلان شهید»، یعنی: «گفته نمی‌شود فلانی شهید است». زیرا مدار شهادت، بر قلب می‌چرخد، و جز الله، کسی از قلب‌ها خبر ندارد. مساله‌ی نیت، مساله‌ی عظیمی است. چه بسا که دو نفر یک عمل را انجام می‌دهند. اما فرق بین آنها، آسمان تا زمین است؛ این به خاطر نیت است. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «همانا اعمال به نیت‌ها بستگی دارد، و بر هر شخصی، آن چیزی است که نیت کرده. پس کسی که هجرتش به سوی الله و رسولش باشد، هجرتش به سوی الله و رسول است، و کسی که هجرتش به سوی دنیا باشد یا به خاطر زنی باشد که با او ازدواج کند، هجرتش به سوی همان چیزی است که به خاطرش هجرت کرده». والله اعلم.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(475) وسئل فضيلته: هل يجوز إطلاق “شهيد” على شخص بعينه فيقال: الشهيد فلان؟

فأجاب بقوله: لا يجوز لنا أن نشهد لشخص بعينه أنه شهيد، حتى لو قتل مظلوماً، أو قتل وهو يدافع عن الحق، فإنه لا يجوز أن نقول : فلان شهيد وهذا خلاف لما عليه الناس اليوم حيث رخصوا هذه الشهادة وجعلوا كل من قتل حتى ولو كان مقتولاً في عصبية جاهلية يسمونه شهيداً ، وهذا حرام لأن قولك عن شخص قتل:هو شهيد يعتبر شهادة سوف تسأل عنها يوم القيامة، سوف يقال لك : هل عندك علم أنه قتل شهيداً ؟ ولهذا لما قال النبي، ﷺ:”ما من مكلوم يكلم في سبيل الله والله أعلم بمن يكلم في سبيله إلا جاء يوم القيامة وكلمه يثعب دماً ، اللون لون الدم، والريح ريح المسك” فتأمل قول النبي، ﷺ: “والله أعلم بمن يكلم في سبيله” ـ يكلم: يعني يجرح ـ فإن بعض الناس قد يكون ظاهره أنه يقاتل لتكون كلمة الله هي العليا ولكن الله يعلم ما في قلبه، وأنه خلاف ما يظهر من فعله، ولهذا بوب البخاري رَحِمَهُ‌الله على هذه المسألة في صحيحه فقال: “باب لا يقال : فلان شهيد” لأن مدار الشهادة على القلب، ولا يعلم ما في القلب إلا الله – عَزَّوَجَلَّ – فأمر النية أمر عظيم، وكم من رجلين يقومان بأمر واحد يكون بينهما كما بين السماء والأرض وذلك من أجل النية فقد قال النبي، ﷺ: “إنما الأعمال بالنيات، وإنما لكل امرئ ما نوى، فمن كانت هجرته إلى الله ورسوله فهجرته إلى الله ورسوله، ومن كانت هجرته إلى دنيا يصيبها أو امرأة ينكحها فهجرته إلى ما هاجر إليه” والله أعلم.

مطالب مرتبط:

۴۷۱ – حکم گفتن: «سیده عایشه رضی الله عنها» چیست؟

۴۷۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن این عبارت چیست: «سیده عایشه رضی الله عنها»؟ جواب دادند: شکی نیست که عایشه رضی الله عنها یکی از سیدات زنان امت است. اما تصور می‌کنم اطلاق لفظ «سیده» بر زن، یا «سیدات» بر زنان، از غربی‌ها گرفته شده است. چون آنها هر زنی را […]

ادامه مطلب …

۴۴۲ – آیا نام‌گذاری با نام «ایمان» درست است؟

۴۴۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: کسی نام خود را ایمان بگذارد، چه حکمی دارد؟ جواب دادند: در اسم ایمان، نوعی تزکیه وجود دارد، و در حدیث صحیح آمده که رسول الله صلی الله علیه وسلم اسم «برة»[۱] را از ترس تزکیه، تغییر دادند. در صحیح بخاری از ابو هریره رضی الله عنه […]

ادامه مطلب …

۴۲۱ – حکم پناه بردن به رسول الله ﷺ چیست؟

۴۲۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: نظرتان در مورد کسی که می‌گوید: «به الله ایمان آوردم، و بر او توکل کردم، و به او اعتصام جستم، و به رسول الله صلی الله علیه وسلم پناه بردم»، چیست؟ جواب: گفتن: «به الله ایمان آوردم، و بر او توکل کردم، و به او اعتصام جستم» […]

ادامه مطلب …

۴۳۰ – حکم این عبارت چیست: «الله از حالت بپرسد»؟

۴۳۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این عبارت چیست: «الله از حالت بپرسد»؟ جواب دادند: گفتن این عبارت: «الله از حالت بپرسد»، جایز نیست. زیرا چنین به ذهن می‌رسد که الله خبر ندارد و به همین خاطر نیاز به پرسیدن دارد. واضح است که این عبارت، منکر بزرگی است. در واقع، منظور […]

ادامه مطلب …

۴۶۳ – آیا جایز است به کسی گفته شود: «تو خلیفه‌ی الله بر روی زمینی»؟

۴۶۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این سخن که شخصی به کسی بگوید: «ای فلانی، تو خلیفه‌ی الله بر روی زمینی»، چیست؟ جواب دادند: اگر راست باشد، اشکالی ندارد. یعنی این شخص، خلیفه باشد. یعنی دارای سلطنت کامل بر کشور باشد، و بالاترین مرجع قدرت بر اهل یک کشور باشد. در این […]

ادامه مطلب …

۴۵۱ – آیا در اسلام، تجدیدِ تشریع هست؟

۴۵۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا در اسلام، تجدیدِ تشریع هست؟ جواب دادند: کسی که بگوید: در اسلام، تجدیدِ تشریع وجود دارد، واقع بر خلاف اوست؛ زیرا اسلام با وفات رسول الله صلی الله علیه وسلم، کامل شده، و تشریع نیز با آن به پایان رسیده است. بله، حوادث و وقایع تجدید […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه