۴۴۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: کسی نام خود را ایمان بگذارد، چه حکمی دارد؟

جواب دادند: در اسم ایمان، نوعی تزکیه وجود دارد، و در حدیث صحیح آمده که رسول الله صلی الله علیه وسلم اسم «برة»[۱] را از ترس تزکیه، تغییر دادند. در صحیح بخاری از ابو هریره رضی الله عنه روایت شده که اسم زینب، قبلا «برة» بود. گفته شد: او خودش را تزکیه می‌دهد. پس رسول الله صلی الله علیه وسلم او را زینب نام نهادند.[۲] همچنین در صحیح مسلم[۳] از ابن عباس رضی الله عنهما روایت شده که جویریه رضی الله عنها، قبلا اسمش «برة» بود. به همین خاطر رسول الله صلی الله علیه وسلم اسم آن را جویریه نهاد. ایشان بدشان می‌آمد که کسی بگوید: از نزد «برة» بیرون آمد. همچنین در صحیح مسلم[۴] از محمد بن عمرو بن عطاء روایت شده که گفت: اسم دخترم را «برة» گذاشتم. زینب بنت ابوسلمه رضی الله عنهما به من گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم از این اسم نهی فرموده است. مرا «برة» نام گذاشتند. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «خود را تزکیه نکنید. الله بهتر از شما به اهل برّ و نیکی آگاهی دارد». گفتند: پس او را چه بنامیم؟ فرمود: «او را زینب بنامید». بنا بر این رسول الله صلی الله علیه وسلم وجه کراهت از اسمی که در آن تزکیه وجود دارد را بیان فرمودند، که از دو وجه است:

اول: اینکه گفته می‌شود: از نزد «برة» بیرون آمد، و همچنین گفته می‌شود: از «برة» بیرون آمد.

دوم: به خاطر تزکیه، در حالی که الله بهتر از ما می‌داند که چه کسی شایستگی تزکیه را دارد.

بر این اساس، شایسته است اسم ایمان تغییر داده شود. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم از اسمی که در آن تزکیه وجود دارد، نهی فرموده است. خصوصا که اگر این اسم، اسم یک زن باشد. زیرا این اسم به اسم مردانه نزدیک‌تر از اسم زنانه است. چون کلمه‌ی «ایمان» مذکّر است.

[۱] – به معنی نیکوکار.

[۲] – «فتح الباری» (ج۱۰ ص۵۷۵).

[۳] – (ج۳ ص۱۶۸۷).

[۴] – (ج۳ ص۱۶۸۸).