سه‌شنبه 15 ربیع‌الثانی 1447
۱۵ مهر ۱۴۰۴
7 اکتبر 2025

۳۵۶ – حکم جشن تودیع چیست؟ حکم تعزیه‌ی کافر یا حضور در اعیاد کفار چیست؟

۳۵۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم برپا کردن جشنی برای تودیع شخص کافر هنگام به پایان رسیدن کارش، چیست؟ حکم تعزیه‌ی کافر چیست؟ حکم حضور در اعیاد کفار چیست؟

جواب دادند: این سوال متضمن چند مساله است:

اول: شکی نیست که برپا کردن جشن تودیع برای کافر، از باب اکرام او یا اظهار تاسف از دوری اوست، و همه‌ی اینها در حق مسلمان حرام است. رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «در سلام کردن به یهود و نصاری، پیش دستی نکنید، و هنگامی که آنها را در راهی دیدید – كه شلوغ و ازدحام است – آنها را به قسمت تنگ راه مجبور کنید». کسی که مومن حقیقی است، امکان ندارد یکی از دشمنان الله را اکرام کند، و به نص قرآن، کفار دشمنان الله هستند. الله تعالی می‌فرماید: {مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ}[۱]، یعنی: {کسی که دشمنِ الله و فرشتگانش و (نیز) دشمن پیامبران الهی و جبرئیل و میکائیل است، بداند که الله دشمن کافران می‌باشد}.

دوم: تعزیه‌ی کافر، وقتی که یکی از نزدیکان یا دوستانش مرده است؛ در این مساله بین علما اختلاف وجود دارد:

برخی از علما گفته‌اند تعزیه‌ی کفار، حرام است. و عده‌ای دیگر گفته‌اند جایز است.

برخی دیگر نیز در این مورد قائل به تفصیل بوده، گفته‌اند: اگر در این کار، مصلحتی باشد؛ مثلا امید به مسلمان شدن آنها باشد، یا منظور از آن، دفع شرّ آنها باشد که جز به تعزیه‌ی آنها حاصل نمی‌شود، جایز است، و در غیر این صورت، حرام است.

اما راجح این است که اگر از تعزیه‌ی آنها، عزت و کرامت آنها فهمیده شود، حرام است، و در غیر این صورت، به مصلحت نگاه می‌شود.

سوم: حضور در اعیاد آنها و مشارک با آنها در جشن‌هایشان؛ اگر اعیاد دینی باشد، مانند عید میلاد، حضور یافتن در آن، بدون هیچ شک و شبهه‌ای حرام است. ابن قیم رحمه الله می‌گوید: به اتفاق اهل علمی که واقعا اهل علم هستند، حضور با آنها جایز نیست، و فقهای مذاهب چهارگانه بر این امر اتفاق دارند. والله الموفق.


[۱] – سوره بقره، آیه «۹۸».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(356) سئل فضيلة الشيخ : عن حكم إقامة حفل توديع للكافر عند انتهاء عمله. وحكم تعزية الكافر. وحكم حضور أعياد الكفار.

فأجاب بقوله : هذا السؤال تضمن مسائل :

الأولى : إقامة حفل توديع لهؤلاء الكفار0 لا شك أنه من باب الإكرام أو إظهار الأسف على فراقهم ، وكل هذا حرام في حق المسلم قال النبي ، صلىالله عليه وسلم : ” لا تبدؤوا اليهود والنصارى بالسلام وإذا لقيتموهم في طريق فاضطروهم إلى أضيقه “. والإنسان المؤمن حقاً لا يمكن أن يكرم أحداً من أعداء الله– تعالى– والكفار أعداء الله بنص القرآن قال الله –تعالى-: (من كان عدوّاً لله وملائكته ورسله وجبريل وميكال فإن الله عدو للكافرين) (سورة البقرة ، الآية “98”) .

المسألة الثانية : تعزية الكافر إذا مات له من يعزى به من قريب أو صديق . وفي هذا خلاف بين العلماء فمن العلماء من قال : إن تعزيتهم حرام ، ومنهم من قال : إنها جائزة . ومنهم من فصل في ذلك فقال : إن كان في ذلك مصلحة كرجاء إسلامهم ، وكف شرهم الذي لا يمكن إلا بتعزيتهم ، فهو جائز وإلا كان حراماً .

والراجح أنه إن كان يفهم من تعزيتهم إعزازهم وإكرامهم كانت حراماً وإلا فينظر في المصلحة.

المسألة الثالثة [انظر تفصيل ذلك في الفتوى رقم “404” ص44ج/ 3] : حضور أعيادهم ومشاركتهم أفراحهم ، فإن كانت أعياداً دينية كعيد الميلاد فحضورها حرام بلا ريب قال ابن القيم – رَحِمَهُ‌الله -: لا يجوز الحضور معهم باتفاق أهل العلم الذين هم أهله، وقد صرح به الفقهاء من أتباع الأئمة الأربعة في كتبهم. والله الموفق.

مطالب مرتبط:

۳۴۵ – چرا بدعت در دین حرام است؟

رسول الله صلی الله علیه وسلم در مورد بدعت فرمودند: «بر حذر باشید از امور نوپیدا در دین، زیرا هر بدعتی گمراهی، و هر گمراهی در آتش است»، و وقتی چنین باشد، فرق نمی‌کند که بدعت، ابتدایی یا استمراری باشد؛ هر کس که به آن ملبّس شود، گناهکار است

ادامه مطلب …

۳۵۳ – حکم جشن گرفتن روز مادر چیست؟

۳۵۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم جشن گرفتن عید مادر چیست؟ جواب دادند: هر عیدی که مخالف با اعیاد شرعی باشد، اعیاد بدعتی بوده و به وجود آمده، و در عصر سلف صالح رضی الله عنهم معروف نبوده‌اند. بلکه حتی ممکن است منشأ آن غیر مسلمانان باشند، که در این صورت، همراه […]

ادامه مطلب …

۳۵۱ – فرق بین «هفته‌ی شیخ محمد بن عبدالوهاب» و جشن گرفتن به خاطر تولد پیامبر صلی الله علیه وسلم در چیست؟

۳۵۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: فرق بین هفته‌ای که هفته‌ی شیخ محمد بن عبدالوهاب نامیده شد، و بین جشن گرفتن به خاطر تولد پیامبر صلی الله علیه وسلم در چیست که بر هر کس که دومی را انجام دهد، ایراد گرفته می‌شود، اما بر اولی، خیر؟ جواب دادند: تا جایی که می‌داینم، […]

ادامه مطلب …

۳۵۷ – حکم اجاره کردن قاری برای قرائت قرآن بر روح میت

۳۵۷ – حکم اجاره کردن قاری برای قرائت قرآن بر روح میت، چیست؟ جواب دادند: این کار بدعت است در آن هیچ اجری برای قاری و میت و جود ندارد. زیرا قاری فقط به خاطر دنیا و مال، قرائت می‌کند، و هر عمل صالحی که به خاطر دنیا انجام شود، شخص را به الله نزدیک […]

ادامه مطلب …

۳۶۱ – حکم اهدای قرائت قرآن به میت چیست؟

۳۶۱ – از شیخ رحمه سوال شد: حکم اهدای قرائت قرآن به میت چیست؟ جواب دادند: این امر به دو صورت واقع می‌شود: اول: نزد قبر میت رفته و در آنجا قرآن بخواند. میت از این کار هیچ نفعی نمی‌برد؛ زیرا شنیدنی که از آن مستفید می‌شود فقط در حال حیات است که همان اجری […]

ادامه مطلب …

۳۶۵ – حکم دست کشیدن به کعبه و رکن یمانی برای تبرک چیست؟

۳۶۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم دست کشیدن به کعبه و رکن یمانی برای تبرک، چیست؟ جواب دادند: عملی که برخی جاهلان انجام داده و کعبه یا رکن یمانی و یا حجر الاسود را به خاطر تبرک، دست می‌کشند، نوعی بدعت است. زیرا مسح شرعیِ اینها، تعبّد است نه برای تبرک. عمر […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه