سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

۳۲۹ – آیا خریدن انواع عروسک‌ها جایز است؟

۳۲۹ – از شیخ رحمه الله سوال شد: انواع مختلفی از عروسک‌ها وجود دارند که برخی از آنها با پنبه ساخته شده‌اند، و عبارت از کیسه‌ای هستند که دوخته شده و دارای سر و دو دست و دو پا است. برخی از آنها کاملا شبیه انسان، و برخی حرف می‌زنند یا گریه کرده و راه می‌روند. حکم خریدن چنین عروسک‌هایی برای دخترکان کوچک که به وسیله‌ی آن یاد بگیرند یا آرام شوند، چیست؟

جواب دادند: آن دسته از عروسک‌ها که در آن نقشی نیست و اعضایی به عنوان سر و دست و پا دارد، اما واضح نیستند تشابه به خلقت در آن آشکار نیست، شکی نیست که جایز است و از جنس همان عروسک‌هایی است که عایشه رضی الله عنها با آنها بازی می‌کرد.

اما وقتی کامل الخلقه باشد و چنان است که انگار انسانی را مشاهده می‌کنی، و خصوصا اگر دارای حرکت و صدا باشد، من در جایز بودن اینها، چیزی در خود حس می‌کنم. چون این کاملا تشابه با خلقت الله است، و ظاهر اینکه عروسکی که عایشه رضی الله عنها با آن بازی می‌کرد دارای این اوصاف نبود. پس اجتناب از اینها اولاتر است؛ اما قطعا به صورت قطع نمی‌گویم حرام است. چون در چنین اموری، چیزهایی برای کودکان رخصت دارد که برای بزرگ سالان رخصت ندارد. چون طبع بچه با بازی و آرامش همخوانی دارد و مکلف به هیچ یک از عبادات نیست تا بگوییم: وقتش بیهوده می‌گذرد. اما اگر کسی می‌خواهد در این مورد احتیاط کند، سر عروسک را بکند، یا کمی آن را با آتش گرم کرده تا نرم شود و سپس آن را فشار دهد تا ترکیبش عوض شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(329) سئل فضيلة الشيخ : هناك أنواع كثيرة من العرائس منها ما هو مصنوع من القطن، وهو عبارة عن كيس مفصل برأس ويدين ورجلين ، ومنها ما يشبه الإنسان تماماً ، ومنها ما يتكلم أو يبكي أو يمشي ، فما حكم صنع أو شراء مثل هذه الأنواع للبنات الصغار للتعليم والتسلية؟

فأجاب قائلاً : أما الذي لا يوجد فيه تخطيط كامل وإنما يوجد فيه شيء من الأعضاء والرأس ولكن لم تتبين فيه الخلقة فهذا لا شك في جوازه وأنه من جنس البنات اللاتي كانت عائشة – رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُا – تلعب بهن.

وأما إذا كان كامل الخلقة وكأنما تشاهد إنساناً ولا سيما إن كان له حركة أو صوت فإن في نفسي من جواز هذه شيئاً ، لأنه يضاهي خلق الله تماماً ، والظاهر أن اللعب التي كانت عائشة تلعب بهن ليست على هذا الوصف، فاجتنابها أولى ؛ ولكني لا أقطع بالتحريم نظراً لأن الصغار يرخص لهم ما لا يرخص للكبار في مثل هذه الأمور ، فإن الصغير مجبول على اللعب والتسلي ، وليس مكلفاً بشيء من العبادات حتى نقول: إن وقته يضيع عليه لهواً وعبثاً ، وإذا أراد الإنسان الاحتياط في مثل هذا فليقلع الرأس أو يحميه على النار حتى يلين ثم يضغطه حتى تزول معالمه.

مطالب مرتبط:

۳۴۴ – حکم نشر تصاویر مجروحین جنگی که قطع عضو شده‌اند چیست؟

۳۴۴ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم نشر تصاویر افغان‌هایی که در جنگ، قطع عضو شده‌اند، چیست؟[۱] جواب دادند: در حقیقت، انتشار چنین تصاویری، مصلحت است. چون انگیزه‌ای برای کمک به آنان می‌شود. اما می‌گویم: این هدف، بدون منتشر کردن چنین تصاویری نیز حاصل می‌شود، و یا می‌توان چیزی روی چهره‌ی تصویر قرار […]

ادامه مطلب …

۳۴۰ – معنای جمله‌ی «مگر نقش و نگاری در لباس» که در حدیث آمده، آیا دال بر حلال بودن تصاویر روی لباس است؟

۳۴۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: معنی جمله‌ی «مگر نقش و نگاری در لباس» که در حدیث آمده، آیا دال بر حلال بودن تصاویری است که روی لباس هستند؟ جواب دادند: نظر من این است که حدیث «مگر نقش و نگاری در لباس»، از نصوص متشابه است و قاعده‌ی سلیم این است که […]

ادامه مطلب …

۳۴۱ – حکم کشیدن تصویر با دست چیست؟

۳۴۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم کشیدن تصویر با دست چیست؟ جواب دادند: الحمدلله رب العالمین. الصلاة و السلام علی نبینا محمد و علی آله و صحبه أجمعین. کشیدن تصویر با دست، حرام بوده، و بلکه یکی از گناهان کبیره است. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم نقاشان و مجسمه سازان […]

ادامه مطلب …

۳۲۶ – حکم پوشیدن لباسی که در آن تصویر انسان یا حیوان وجود دارد

۳۲۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم پوشیدن لباسی که در آن تصویر انسان یا حیوان وجود دارد، چیست؟ جواب دادند: برای انسان جایز نیست لباسی بپوشد که در آن تصویر حیوان یا انسان وجود دارد. همچنین جایز نیست دستمالی که روی سرش می‌اندازد حاوی تصاویر انسان یا حیوان باشد. زیرا از رسول […]

ادامه مطلب …

۳۲۸ – آیا تصاویری که در بازی‌های کودکان هستنند یا تصاویری که سایه ندارند، جایز است؟

۳۲۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا اینکه بعضی از علما، بازی‌های کودکان را جزو تصویر ندانسته‌اند، صحیح است؟ و آیا قول شیخ …. به جواز تصاویری که سایه ندارند، و بلکه فقط نقوشی به وسیله‌ی رنگ هستند، سخن درستی است؟ جواب دادند: مستثنی بودن بازی‌های کودکان از حکم تصویر، صحیح است. اما […]

ادامه مطلب …

۳۲۵ – اجبار دانش آموزان به رسم کردن تصویر

۳۲۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: در فتوای قبل گفتید: «و اگر دانش آموز حتما باید چیزی نقاشی کند، حیوانی را نقاشی کند که سر نداشته باشد». اما اگر دانش آموز، سر را نقاش نکند، ممکن است مردود شود. چکار کند؟ جواب دادند: اگر چنین است، پس دانش آموز ناچار به این کار […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه