۲۷۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: جمع بین این دو حدیث چگونه است که پیامبر صلی الله علیه وسلم جایی می‌فرمایند: «قیامت بر پا نمی‌شود تا این که کفل‌های زنان قبیله‌ی دوس، در اطراف بت ذی الخَلَصه به یکدیگر بخورد»[۱]، و در جایی دیگر می‌فرماید: «شیطان نا امید شده از اینکه در جزیرة العرب او را بپرستند»، با زمانی که امام محمد بن عبدالوهاب ظهور کردند، (و مردم در شرک بودند)؟
جواب دادند: جمع بین نصوصی که ذکر شد، این گونه است: مقتضای یأس شیطان از اینکه در جزیرة العرب پرستیده شود، این نیست که چنین اتفاقی نمی‌افتد. چون شیطان علم غیب ندارد. شیطان وقتی دید که جزیرة العرب از شرک پاک شد و پایه‌های توحید محکم گشت، تصور کرد که بعد از این هیچ شرکی در جزیرة العرب اتفاق نمی‌افتد. اما رسول الله صلی الله علیه وسلم که سخن گفتنش نیز به وسیله‌ی وحی از جانب الله است، خبر دادند که چنین چیزی خواهد بود.
اما وقوع شرک در جزیرة العرب هنگام ظهور شیخ محمد بن عبدالوهاب رحمه الله تعالی، یا به خاطر کم بودن تعداد علما بوده، و یا به علت کثرت غلبه‌ی جهل و جاهلان، از اصلاح وضعیت موجود، عاجز بودند. والله اعلم بحقیقة الحال.
[۱] – کنایه از اینکه قبیله‌ی دوس دوباره به کفر برگشته و بت ذی الخلصه را طواف می‌کنند.
