۲۴۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: در فتوای شماره‌ی ۲۴۴ گفتید که پرستش یکی از صفات الله یا خواندن از خودِ صفت، شرک است. اما در شرح عقیده‌‌ی طحاویه آمده که وقتی گفتی: «أعوذ بعزة الله»، به یکی از صفات الله پناه برده‌ای و با این کار به غیر الله پناه نبرده‌ای.. از این رو دانسته می‌شود که انفصال صفات، از الله تعالی به هیچ وجه من الوجوه، متصور نیست. حتی ایشان صلی الله علیه وسلم فرموده‌اند: «أعوذ بعزة الله و قدرته..»، و فرموده: «أعوذ بکلمات الله التامّات..»، و فرموده: «اللهم إنّی أعوذ برضاک من سخطک، و بمعافاتک من عقوبتک..»، و فرموده: «و نعوذ بعظمتک أن نغتال من تحتنا»، و فرموده: «أعوذ بنور وجهک..»، در حالی که رسول الله صلی الله علیه وسلم به غیر الله پناه نجسته است. امید داریم که این مساله را برایمان توضیح بفرمایید.

جواب دادند: کلامی که سائل از شرح طحاویه نقل کرد، با چیزی که ما گفتیم، منافاتی ندارد. زیرا چنان که واضح است، هیچ ذاتی نیست که مجرد از صفات باشد؛ حتی اگر تنها صفتش، موجودیتش باشد، و واجب یا ممکن بودنش، یا داشتن صفت معینی مثل کوچکی یا بزرگی یا امثال آن، در دلالت بر این مساله که امکان ندارد هیچ ذات بدون صفتی وجود داشته باشد، کافی است. اما وقتی انسان، صفتی از صفات الله را بپرستد یا از آن چیزی بخواهد، چنین حسی به وجود می‌آید که این صفت از الله تعالی جدا و مستقل است، و وجه شرک بودن این کار نیز همین است.

اما احادیثی که شارح طحاویه ذکر کرده، مثل: «أعوذ بعزتک»، «أعوذ بعظمتک»، «أعوذ برضاک»، «أعوذ بکلمات الله التامة»، در حقیقت این است که ایشان با توسل به این این صفات که مقتضای پناه بردن هستند، به الله پناه برده است، و به همین خاطر، شارح طحاویه همان گونه که سائل نقل کرد، گفته: و رسول الله صلی الله علیه وسلم به غیر الله پناه نجسته است.

این سخن شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله در مورد این است که خواستن از یکی از صفات الله، کفر است: ایشان در صفحه ۸۰ از تلخیص کتاب «الإستغاثة» می‌گوید:

«خواستن از الله تعالی به وسیله‌ی أسماء و صفات و کلماتش، چنان که در احادیث آمده، جایز و مشروع است. اما خواستن از صفات و کلمات او تعالی، به اتفاق مسلمان، کفر است. آیا مسلمانی می‌گوید: یا کلام الله، اغفر لی و ارحمنی و أغثنی یا أعِنّی؟ یا می‌گوید: یا علم الله، و یا، یا قوة الله  یا، یا عزة الله، و یا، یا عظمة الله و امثال آن؟ آیا تا به حال از مسلمان یا کافری شنیده که یکی از صفات الله یا صفات غیر الله را بخواند، یا از آن صفت بخواهد که به او نفع رساند یا ضرری را از او دفع کند، یا به او کمک کند، یا یاریش دهد، یا به دادش برسد»؟

از الله خواهانم که به همه‌ی ما توفیق عملی دهد که برای خودمان و امت خیر باشد.