جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

۲۲۳ – آیا طالب علمی که عقیده را غیر از منهج سلف صالح خوانده‌ است در اشتباهش معذور است؟

۲۲۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا طلاب علمی که عقیده را بر منهجی غیر از منهج سلف صالح رضی الله عنهم خوانده‌اند، و حجت می‌آورند که فلان عالم یا فلان امام، چنین عقیده‌ای داشته، معذور دانسته می‌شوند؟

جواب دادند: چنین شخصی معذور دانسته نمی‌شود، چه اینکه حق به او رسیده. زیرا اتباع از حق واجب است و باید به دنبال حق باشد تا زمانی که برایش آشکار شود.

حق – الحمدلله – نمایان و آشکار، و برای کسی که نیتش صاف و منهجش نیکوست، واضح است. زیرا الله عز و جل در کتابش می‌فرماید: {وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ}[۱]، یعنی: {و به‌راستی قرآن را برای پندگرفتن آسان نمودیم؛ پس آیا پندپذیری وجود دارد}. اما بعضی مردم – چنان که برادر سائلمان ذکر کردند – از کسانی پیروی می‌کنند و آنها را تعظیم می‌نمایند و حاضر نیستند از رأی آنها دست بکشند، در حالی که در ذهنشان حس می‌کنند که نظریات بزرگانشان ضعیف یا باطل است. اما تعصب و هوی و هوس، حتی اگر هدایت نیز برایشان تبیین شده باشد، آنها را وادار به موافقت با بزرگانشان می‌کند.


[۱] – سوره قمر، آیه «۲۲».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(223) وسئل فضيلته –حَفِظَهُ‌الله – : هل يعذر طلبة العلم الذين درسوا العقيدة على غير مذهب السلف الصالح –رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم –محتجين بأن العالم الفلاني أو الإمام الفلاني يعتقد هذه العقيدة؟

فأجاب بقوله : هذا لا يعذر به صاحبه حيث بلغه الحق ، لأن الواجب عليه أن يتبع الحق أينما كان ، وأن يبحث عنه حتى يتبين له.

والحق –ولله الحمد-ناصع ، بين لمن صلحت نيته ، وحسن منهاجه ، فإن الله –عَزَّوَجَلَّ – يقول في كتابه: (ولقد يسرنا القرآن للذكر فهل من مدكر) (سورة القمر ، الآية “22”) ولكن بعض الناس- كما ذكر الأخ السائل –يكون لهم متبوعون معظمون لا يتزحزحون عن آرائهم ، مع أنه قد ينقدح في أذهانهم أن آراءهم ضعيفة أو باطلة ، لكن التعصب والهوى يحملهم على موافقتهم ، وإن كانوا قد تبين لهم الهدى.

مطالب مرتبط:

۲۴۳ – برخی مردم در هنگام سختی می‌گویند: «یا محمد، یا علی، یا گیلانی». حکم چنین عملی چیست؟

۲۴۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: برخی مردم در هنگام سختی می‌گویند: «یا محمد، یا علی، یا گیلانی». حکم چنین عملی چیست؟ جواب دادند: اگر مقصودش خواندن آنان و استغاثه به آنهاست، مشرک بوده و از دین خارج شده است. باید توبه کند و تنها الله را بخواند. چنان که الله تعالی می‌فرماید: […]

ادامه مطلب …

۲۴۱ – حکم کسی که نماز و روزه و ظاهرش اسلامی است ، اما غیر از الله را صدا می‌زند

خواندنِ غیر الله، شرک اکبر است که انسان را از دایره‌ی اسلام خارج می‌کند. چه پیامبر علیه الصلاة والسلام و چه کس دیگری را بخواند، و هر کس دیگری، دارای وجاهت کمتری نسبت به رسول الله صلی الله علیه وسلم در نزد الله است...

ادامه مطلب …

۲۲۱ – حکم کسی که نمی‌داند دعا کردن به سوی غیر از الله، شرک است؟

۲۲۱ – از شیخ رحمه الله در مورد کسی سوال شد که نمی‌داند متوجه کردن چیزی از دعا به کسی غیر از الله، شرک است؟ جواب دادند: جهل نسبت به حکم کاری که انسان با انجام آن کافر می‌شود، مانند جهل نسبت به حکم کاری است که انسان با انجام آن، فاسق می‌شود. همان طور […]

ادامه مطلب …

۲۱۷ – آیا انکار خالق، کفر به حساب می‌آید؟

۲۱۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا انکار خالق، کفر به حساب می‌آید؟ جواب دادند: این سوال مانند این است که بپرسد: آیا خورشید، خورشید است؟ آیا شب، شب است؟ آیا روز، روز است؟ چه کسی این اشکال برایش پیش می‌آید که آیا کسی که منکر خالق است، کافر است یا نه؟ گر […]

ادامه مطلب …

۲۲۹ – حکم اطاعت از حاکمی که به کتاب الله و سنت رسول الله ﷺ حکم نمی‌کند

۲۲۹ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم اطاعت از حاکمی که به کتاب الله و سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم حکم نمی‌کند، چیست؟ جواب دادند: اطاعت در غیر معصیت الله، از حاکمی که به کتاب الله و سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم حکم نمی‌کند، واجب است، و جنگیدن با […]

ادامه مطلب …

۲۱۹ – آیا جایز است به شخصی که عمل کفر آمیزی انجام داد بگوییم کافر است؟

۲۱۹ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا جایز است وقتی شخص معینی عمل کفر آمیزی انجام داد، به او کافر گفته شود؟ جواب دادند: وقتی شروط تکفیر در حق او به جای آمده باشد، اطلاق لفظ کفر بر او به عینه جایز است، و اگر چنین نباشد، وصف ارتداد بر هیچ کس قابل […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه