سه‌شنبه 15 ربیع‌الثانی 1447
۱۵ مهر ۱۴۰۴
7 اکتبر 2025

۱۲۳ – آیا رسولان در فضیلت با هم برابرند؟

۱۲۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا رسولان علیهم الصلاة و السلام، در فضیلت با هم برابر هستند؟

جواب دادند: رسولان علیهم الصلاة والسلام، در فضیلت، مساوی نیستند. به دلیل این فرموده‌ی الله تعالی: { تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ}[۱]، یعنی: {ما، برخی از آن فرستادگان را بر برخی دیگر برتری دادیم. الله با برخی از ایشان سخن گفت و درجات بعضی را بالاتر برد}، و این فرموده‌ی الله تعالی: { وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلَى بَعْضٍ}[۲]، یعنی: {و بدون شک برخی از انبیاء را بر برخی دیگر برتری دادیم}.

بر ما واجب است ایمان داشته باشیم که همه‌ی رسولان، در آنچه آورده‌اند، راستگو بوده و در مورد آنچه بر آنها وحی شده، مورد تصدیق هستند. به دلیل این فرموده‌ی الهی: { قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ}[۳]، یعنی: {بگویید: ایمان آوردیم به الله و به آنچه به سوی ما نازل کرده، و به آنچه به سوی ابراهیم نازل کرده}، تا آنجا که می‌فرماید: {لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ}[۴]، یعنی: {فرقی بین هیچ کدام از آنها قائل نمی‌شویم}، و به این خاطر که این طریقه‌‌ی محمد صلی الله علیه وسلم و مومنان است. الله تعالی می‌فرماید: { آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ}[۵]، یعنی: {پیامبر به آنچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است، ایمان دارد، و نیز مومنان؛ همگی به الله و ملائکه و به کتاب‌ها و فرستادگانش ایمان داشته، (می‌گویند) میان هیچ یک از فرستادگانش فرقی نمی‌گذاریم}.

بنا بر این، در ایمان آوردن به پیامبران و صادق و مصدوق بودنشان و اینکه رسالتشان حق است، هیچ فرقی میان آنان قائل نمی‌شویم. اما باید بین دو چیز فرق قائل شویم:

اول: افضل بودن: برخی از آنان را بر برخی دیگر برتری می‌دهیم، چنان که الله برخی از آنان را بر برخی دیگر فضیلت داده، و درجات برخی را بالاتر برده است. اما این را از باب تفاخر یا نقص قائل شدن برای آنکه فضیلتش کمتر است، نمی‌گوییم. چنان که در صحیح بخاری آمده که یک یهودی قسم خورده و گفت: نه، قسم به کسی که موسی را بر سایر بشر، برتری داد. مردی از انصار وقتی چنین شنید، به او سیلی زده و گفت: آیا چنین می‌گویی در حالی که رسول الله صلی الله علیه وسلم در میان ماست؟ یهودی به نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم رفت و گفت: من دارای عهد و ذمّت هستم. چرا فلانی به من سیلی زده است؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم به آن انصاری گفت: «چرا به او سیلی زدی»؟ انصاری نیز آنچه را گذشته بود، بازگو کرد. رسول الله صلی الله علیه وسلم خشمگین شد، تا جایی که خشم در چهره‌اش كاملا مشهود بود. سپس فرمود: «بین انبیای الهی برتری قرار ندهید»، و همچنین در صحیح بخاری از ابوهریره آمده رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «شایسته نیست که بنده‌ای بگوید من – یعنی پیامبر – بهتر از یونس بن متّی هستم».

دوم: پیروی: باید از کسی پیروی کنیم که به سوی ما فرستاده شده، و آن هم محمد صلی الله علیه وسلم است. زیرا شریعت پیامبر صلی الله علیه وسلم همه‌ی شریعت‌ها را منسوخ کرده است. به دلیل این فرموده‌ی الله تعالی: { وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا}[۶]، یعنی: {و قرآن را که تصدیق کننده‌ی کتاب‌های پیشین و گواه و حافظ آنهاست، به درستی بر تو نازل کردیم؛ پس در میانشان مطابق احکامی که الله نازل کرده است، حکم نما و به پیروی از خواسته‌های نفسانی آنها، از حقیقتی که (از سوی الله) بر تو فرو فرستاده، روی مگردان. برای هر یک از شما، آیین و راه روشنی قرار داده‌ایم}.


[۱] – سوره بقره، آیه «۲۵۳».

[۲] – سوره إسراء، آیه «۵۵».

[۳] – سوره بقره، آیه «۱۳۶».

[۴] – سوره بقره، آیه «۱۳۶».

[۵] – سوره بقره، آیه «۲۸۵».

[۶] – سوره مائده، آیه «۴۸».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(123) وسئل فضيلته: هل الرسل عليهم الصلاة والسلام سواء في الفضيلة؟

فأجاب بقوله: الرسل عليهم الصلاة والسلام، ليسوا سواء في الفضيلة لقوله تعالى: ( تلك الرسل فضلنا بعضهم على بعض منهم من كلم الله ورفع بعضهم درجات) (سورة البقرة، الآية ” 253 “) . وقوله تعالى : (ولقد فضلنا بعض النبيين على بعض‌) (سورة الإسراء، الآية ” 55 “).

ويجب علينا أن نؤمن بجميع الرسل أنهم حق صادقون فيما جاؤوا به مصدقون فيما أوحي إليهم لقوله تعالى: ( قولوا آمنا بالله وما أنزل إلينا وما أنزل إلى إبراهيم) (سورة البقرة، الآية ” 136 “). إلى قوله : ( لا نفرق بين أحد منهم) (سورة البقرة، الآية ” 136 “). ولأن هذا طريق النبي ﷺ والمؤمنين قال الله تعالى:( آمن الرسول بما أنزل إليه من ربه والمؤمنون كل آمن بالله وملائكته وكتبه ورسله لا نفرق بين أحد من رسله‌) (سورة، البقرة، الآية ” 285 “).

فلا نفرق بين أحد من الرسل في الإيمان به، وأنه صادق، مصدوق ورسالته حق ولكن نفرق في أمرين:

الأول: الأفضلية فنفضل بعضهم على بعض كما فضل الله بعضهم على بعض ورفع بعضهم درجات، لكن لا نقول ذلك على سبيل المفاخرة أو التنقص للمفضول كما في صحيح البخاري أن يهودياً أقسم فقال: لا والذي اصطفى موسى على البشر، فلطم وجهه رجل من الأنصار حين سمعه وقال : تقول هذا ورسول الله ﷺ بين أظهرنا، فذهب اليهودي إلى رسول الله ﷺ وقال : إن لي ذمة وعهداً فما بال فلان لطم وجهي؟ فقال النبي ﷺ للأنصاري: ” لم لطمت وجهه؟ ” فذكره فغضب النبي ﷺ حتى رئي في وجهه ثم قال:” لا تفضلوا بين أنبياء الله”. وكما في صحيحه أيضاً عن أبي هريرة رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ عن النبي ﷺ قال : ” لا ينبغي لعبد أن يقول : أنا خير من يونس بن متى” .

الثاني: الاتباع فلا نتبع إلا من أرسل إلينا وهو محمد ﷺ لأن شريعة النبي ﷺ نسخت جميع الشرائع لقوله تعالى: ( وأنزلنا إليك الكتاب بالحق مصدقاً لما بين يديه من الكتاب ومهيمناً عليه فاحكم بينهم بما أنزل الله ولا تتبع أهواءهم عما جاءك من الحق لكل جعلنا منكم شرعة ومنهاجاً‌) (سورة المائدة، الآية ” 48 “).

مطالب مرتبط:

۱۳۱ – هدف پیامبر از ازدواج‌هایش چه بود؟

۱۳۱ – از شیخ رحمه الله در مورد کسی سوال شد که می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم به دو هدف ازدواج کرد: اول: به خاطر مصلحت دعوت، و دوم: به خاطر فطرت انسانی که الله او را بر آن خلق کرده که از آنچه الله برایش حلال کرده لذت جوید؟ جواب دادند: واضح […]

ادامه مطلب …

۱۲۹ – آیا می‌شود پیامبر ﷺ را «حبیب الله» خواند؟

۱۲۹ – از شیخ رحمه الله در مورد گفتن حبیب الله به پیامبر صلی الله علیه وسلم سوال شد. جواب دادند: شکی نیست که رسول الله صلی الله علیه وسلم، حبیب الله است. زیرا او دوستدار الله، و محبوب اوست. اما وصف خلیل الله، وصفی بالاتر از این است. بنا بر این، پیامبر صلی الله […]

ادامه مطلب …

۱۲۶ – اولین رسول چه کسی بود؟

۱۲۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: اولین رسول چه کسی است؟ جواب دادند: اولین رسول، نوح علیه السلام و آخرین آنها محمد صلی الله علیه وسلم است. اما قبل از نوح، هیچ رسولی مبعوث نشده، و از اینجا پی به اشتباه مورخینی می‌بریم که گفته‌اند: ادریس علیه السلام قبل از نوح بوده است؛ […]

ادامه مطلب …

۱۳۳ – معنای فرموده‌ی پیامبر ﷺ «خواب دیدن مومن یکی از چهل و شش جزء نبوت است»

۱۳۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: معنی این فرموده‌ی پیامبر صلی الله علیه وسلم چیست که می‌فرماید: «خواب دیدن مومن یکی از چهل و شش جزء نبوت است»؟ و چه کسی خوابش تصدیق می‌شود؟ جواب دادند: معنای این فرموده‌ی رسول الله صلی الله علیه وسلم «خواب دیدن مومن، یکی از چهل و شش […]

ادامه مطلب …

۱۲۷ – آدم علیه السلام، رسول بود یا نبی؟

۱۲۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا آدم علیه السلام، رسول بود یا نبی؟ جواب دادند: آدم علیه السلام رسول نبود، بلکه نبی بود، چنان که در حدیثی که ابن حبان در صحیح خود آورده از رسول الله صلی الله علیه وسلم سوال شد: آیا آدم، نبی بود؟ فرمود: «بله، نبی‌ای بود که […]

ادامه مطلب …

۱۲۲ – کدام یک از پیامبران، «رسول» بوده‌اند؟

۱۲۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا پیامبرانی که در این آیه ذکر شده‌اند: {إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ..}، جزء رسولان هستند یا خیر؟ و اولین رسول، چه کسی بوده؟ جواب دادند: پیامبرانی که در این آیه ذکر شده‌اند: {إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ وَالنَّبِيِّينَ مِنْ بَعْدِهِ}[۱]، یعنی: {همانا […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه