۱۲۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا رسولان علیهم الصلاة و السلام، در فضیلت با هم برابر هستند؟
جواب دادند: رسولان علیهم الصلاة والسلام، در فضیلت، مساوی نیستند. به دلیل این فرمودهی الله تعالی: { تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ}[۱]، یعنی: {ما، برخی از آن فرستادگان را بر برخی دیگر برتری دادیم. الله با برخی از ایشان سخن گفت و درجات بعضی را بالاتر برد}، و این فرمودهی الله تعالی: { وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلَى بَعْضٍ}[۲]، یعنی: {و بدون شک برخی از انبیاء را بر برخی دیگر برتری دادیم}.
بر ما واجب است ایمان داشته باشیم که همهی رسولان، در آنچه آوردهاند، راستگو بوده و در مورد آنچه بر آنها وحی شده، مورد تصدیق هستند. به دلیل این فرمودهی الهی: { قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ}[۳]، یعنی: {بگویید: ایمان آوردیم به الله و به آنچه به سوی ما نازل کرده، و به آنچه به سوی ابراهیم نازل کرده}، تا آنجا که میفرماید: {لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ}[۴]، یعنی: {فرقی بین هیچ کدام از آنها قائل نمیشویم}، و به این خاطر که این طریقهی محمد صلی الله علیه وسلم و مومنان است. الله تعالی میفرماید: { آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ}[۵]، یعنی: {پیامبر به آنچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است، ایمان دارد، و نیز مومنان؛ همگی به الله و ملائکه و به کتابها و فرستادگانش ایمان داشته، (میگویند) میان هیچ یک از فرستادگانش فرقی نمیگذاریم}.
بنا بر این، در ایمان آوردن به پیامبران و صادق و مصدوق بودنشان و اینکه رسالتشان حق است، هیچ فرقی میان آنان قائل نمیشویم. اما باید بین دو چیز فرق قائل شویم:
اول: افضل بودن: برخی از آنان را بر برخی دیگر برتری میدهیم، چنان که الله برخی از آنان را بر برخی دیگر فضیلت داده، و درجات برخی را بالاتر برده است. اما این را از باب تفاخر یا نقص قائل شدن برای آنکه فضیلتش کمتر است، نمیگوییم. چنان که در صحیح بخاری آمده که یک یهودی قسم خورده و گفت: نه، قسم به کسی که موسی را بر سایر بشر، برتری داد. مردی از انصار وقتی چنین شنید، به او سیلی زده و گفت: آیا چنین میگویی در حالی که رسول الله صلی الله علیه وسلم در میان ماست؟ یهودی به نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم رفت و گفت: من دارای عهد و ذمّت هستم. چرا فلانی به من سیلی زده است؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم به آن انصاری گفت: «چرا به او سیلی زدی»؟ انصاری نیز آنچه را گذشته بود، بازگو کرد. رسول الله صلی الله علیه وسلم خشمگین شد، تا جایی که خشم در چهرهاش كاملا مشهود بود. سپس فرمود: «بین انبیای الهی برتری قرار ندهید»، و همچنین در صحیح بخاری از ابوهریره آمده رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «شایسته نیست که بندهای بگوید من – یعنی پیامبر – بهتر از یونس بن متّی هستم».
دوم: پیروی: باید از کسی پیروی کنیم که به سوی ما فرستاده شده، و آن هم محمد صلی الله علیه وسلم است. زیرا شریعت پیامبر صلی الله علیه وسلم همهی شریعتها را منسوخ کرده است. به دلیل این فرمودهی الله تعالی: { وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا}[۶]، یعنی: {و قرآن را که تصدیق کنندهی کتابهای پیشین و گواه و حافظ آنهاست، به درستی بر تو نازل کردیم؛ پس در میانشان مطابق احکامی که الله نازل کرده است، حکم نما و به پیروی از خواستههای نفسانی آنها، از حقیقتی که (از سوی الله) بر تو فرو فرستاده، روی مگردان. برای هر یک از شما، آیین و راه روشنی قرار دادهایم}.
[۱] – سوره بقره، آیه «۲۵۳».
[۲] – سوره إسراء، آیه «۵۵».
[۳] – سوره بقره، آیه «۱۳۶».
[۴] – سوره بقره، آیه «۱۳۶».
[۵] – سوره بقره، آیه «۲۸۵».
[۶] – سوره مائده، آیه «۴۸».