الله تعالی در برخی آیات فرموده که همه چیز به دست اوست، و در بعضی دیگر از آیات، فرموده که امر، به مکلف بر می‌گردد، و جمع بین این نصوص چنین است: مکلف دارای اختیار و قدرت است، و خالق این اراده و اختیار و قدرت، الله تعالی است. مخلوق هیچ اراده‌ای ندارد مگر با مشیئت الله...

۲۰۳ – از شیخ رحمه الله در مورد این فرموده‌ی الله تعالی سوال شد: {وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ}[۱]، یعنی: {و الله شما و آنچه انجام می‌دهید را خلق کرده است}. جواب دادند: این سخنی است که ابراهیم علیه الصلاة و السلام به قومشان فرمودند: {قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ . وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ}[۲]، یعنی: {آیا […]

۲۰۴ – از شیخ رحمه الله در مورد شخص نافرمانی سوال شد که وقتی او را به سوی حق دعوت می‌کنند، می‌گوید: «الله تعالی هدایت را برای من ننوشته». با چنین شخصی چگونه باید تعامل کرد؟ جواب دادند: به سادگی به او می‌گوییم: آیا از غیب خبر داری یا اینکه از الله عهد و پیمان […]

۲۰۵ – از شیخ رحمه الله در مورد حکمت وجود گناهان و کفر سوال شد؟ جواب دادند: حکمت‌های بسیاری برای وجود معاصی و کفر وجود دارد. از جمله: ۱ . حتمی شدن سخن الله تعالی. چون وعده داده که جهنم پر خواهد شد. الله تعالی می‌فرماید: {وَلَا يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ . إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ وَلِذَلِكَ […]

۲۰۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا در حدیث احتجاج آدم و موسی، اقرار به احتجاج به قَدَر است؟ از این رو که آدم و موسی با هم بحث کردند. موسی گفت: «تو پدر مایی. خود و ما را با بیرون کردنت از بهشت، گرفتار کردی». آدم گفت: آیا به خاطر چیزی مرا […]

۲۰۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا شر نیز در قَدر الهی وجود دارد؟ جواب دادند: چیزی به نام شر، در قَدَر وجود ندارد. بلکه شر، در مقدور است، نه در قَدَر. معروف است که به مردم مصیب‌هایی می‌رسد و نیز خیرات هم به آنها می‌رسد. خیرات، خیر هستند و مصایب، شرند. اما […]

۲۰۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: چگونه الله، کوناً چیزی را مقدر می‌کند که دوست ندارد؟ جواب دادند: محبوب دو نوع است: نوع اول: آنچه در ذات خود، محبوب است. نوع دوم: آنچه به خاطر دیگری، محبوب است. آنچه به خاطر دیگری، محبوب است، گاهی در ذات خود، مکروه است. اما به خاطر […]

۲۰۹ – از شیخ رحمه الله در مورد کسی سوال شد که وقتی مصیبتی به او می‌رسد، ناراحت و خشمگین می‌شود؟ جواب دادند: مردم در هنگام مصیبت، در چهار درجه هستند: درجه‌ی اول: خشمگین شدن، و این خود، چند نوع است: نوع اول: خشمش قلبی باشد. مثلا به خاطر چیزی که الله برایش مقدر کرده، […]

۲۱۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: معنای این فرموده‌ی رسول الله صلی الله علیه وسلم چیست: «کسی که دوست دارد رزقش بیشتر و عمرش طولانی‌تر شود، پس صله‌ی رحم را به جای آورد». متفق علیه. و آیا به این معناست که انسان اگر صله‌ی رحم را به جای آورد، عمرش بیشتر از زمانی […]

۲۱۱ – از شیخ رحمه الله در مورد شخص نافرمانی سوال شد که وقتی او را از گناه، باز می‌دارند، می‌گوید: {إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}؟ جواب دادند: وقتی چنین گفت، ما نیز چنین دلیل می‌آوریم: {نَبِّئْ عِبَادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ . وَأَنَّ عَذَابِي هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِيمُ}[۱]، یعنی: {بندگان را خبر ساز که من غفور […]

۲۱۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: قضا و قدر چگونه به زیاد شدن ایمان مسلمان کمک می‌کند؟ جواب دادند: قضا و قدر، به مسلمان در امور دین و دنیایش کمک می‌کند؛ چون ایمان دارد که قدرت الله عز و جل فوق همه‌ی قدرت‌هاست، و الله عز و جل هر وقت اراده‌ی انجام کاری […]

این چهار چیزی که رسول الله صلی الله علیه وسلم آنها را نفی کرده، دال بر وجوب توکل بر الله عز و جل و عزم صادقانه است و اینکه مسلمان نباید در مقابل این امور، از خود ضعف نشان دهد...