جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

(۶۸۵۰) حکم شرع در نظر شما درباره شخصی که نماز می‌خواند و روزه می‌گیرد اما خیر را برای خود دوست دارد و برای دیگران نمی‌پسندد، چیست؟

(۶۸۵۰) سوال: حکم شرع در نظر شما درباره شخصی که نماز می‌خواند و روزه می‌گیرد اما خیر را برای خود دوست دارد و برای دیگران نمی‌پسندد و نوعی حسادت در او وجود دارد، چیست؟ چگونه با چنین فردی اگر همسایه یا همکار باشد، رفتار کنم؟ الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به شما پاداش نیک دهد.

جواب:

با او همان‌طور رفتار کن که با دیگران رفتار می‌کنی، اما باید او را نصیحت کنی و به او بفهمانی که حسادت از گناهان بزرگ و از اخلاق یهودیان است همان‌طور که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ درباره آن‌ها فرموده است: {أَمۡ یَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَاۤ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ} [سوره النساء: ۵۴]: (آیا به مردم (= پیامبر و یارانش) بر آنچه الله از فضل خویش به آنان عطا کرده حسد می‌ورزند؟ ) همچنین فرموده است: {وَدَّ كَثِیرمِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَـٰبِ لَوۡ یَرُدُّونَكُم مِّنۢ بَعۡدِ إِیمَـٰنِكُمۡ كُفَّارًا حَسَدا مِّنۡ عِندِ أَنفُسِهِم مِّنۢ بَعۡدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ ٱلۡحَقُّ} [سوره البقرة: ۱۰۹]: (بسیاری از اهل کتاب، از روی حسدی که در وجودشان است، آرزو دارند که شما را بعد از ایمان‌تان به حال کفر باز گردانند، پس از اینکه حق برای آن‌ها روشن شده است).

حسادت از اخلاق یهود و از گناهان بزرگ است و هیچ تغییری در تقدیر الهی ایجاد نمی‌کند بلکه حسرتی برای حسود و رفعتی برای محسود است به‌ویژه اگر حسود به محسود ظلم کند، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از ظالم انتقام خواهد گرفت همچنین حسادت نوعی اعتراض به قضا و قدر و حکمت الهی است و هرچه نعمت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بر محسود بیشتر شود، غم شخص حسود نیز بیشتر خواهد شد.

حسادت نشان‌دهنده ضعف ایمان شخص حسود است زیرا اگر مؤمن واقعی باشد، برای برادرش همان چیزی را دوست دارد که برای خود دوست می‌دارد.

اگر کسی بخواهد این بیماری خبیث را درمان کند، باید به‌طور جدی فکر کند و بداند که فضل از آنِ الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است و او به هر که بخواهد می‌بخشد و آن‌ کسی که این فضل را بخشیده است می‌تواند مانند آن را نیز به شخص حسود ببخشد همان‌طور که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرموده است: {وَلَا تَتَمَنَّوۡا۟ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضࣲۚ لِّلرِّجَالِ نَصِیبمِّمَّا ٱكۡتَسَبُوا۟ۖ وَلِلنِّسَاۤءِ نَصِیبمِّمَّا ٱكۡتَسَبۡنَۚ وَسۡـَٔلُوا۟ ٱللَّهَ مِن فَضۡلِهِۦۤ} [سوره النساء: ۳۲]: (آنچه را که الله بدان بعضی از شما را بر بعضی دیگر برتری بخشیده‌است، آرزو مکنید، مردان را از آنچه به دست آورده‌اند؛ بهره‌ای است، و زنان را (نیز) از آنچه به دست آورده‌اند؛ بهره‌ای است، و از الله از فضل و بخشش او بخواهید).

اگر انسان با صداقت و اخلاص خود را از حسادت باز دارد و تأمل و تفکر نماید، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ او را در این راه یاری خواهد کرد و از آتش حسادت رهایی خواهد یافت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم الشرع في نظركم في شخص يصلي ويصوم، ولكنه يحب الخير لنفسه، ويكرهه للآخرين، وفيه نوع من الحسد، فكيف أتعامل مع مثل هذا إذا كان جارًا لي، أو زميلا في العمل مأجورين؟

فأجاب رحمه الله تعالى: تتعامل معه بما كنت تتعامل مع غيره، ولكن عليك أن تنصحه، وتبين له أن الحسد من كبائر الذنوب، ومن أخلاق اليهود كما قال الله تعالى عنهم ﴿ أَمۡ یَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَاۤ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ [النساء: ٥٤]، وقال -تعالى- ﴿ وَدَّ كَثِیرࣱ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَـٰبِ لَوۡ یَرُدُّونَكُم مِّنۢ بَعۡدِ إِیمَـٰنِكُمۡ كُفَّارًا حَسَدࣰا مِّنۡ عِندِ أَنفُسِهِم مِّنۢ بَعۡدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ ٱلۡحَقُّ ﴾ [البقرة: ١٠٩].

فالحسد من أخلاق اليهود، ومن كبائر الذنوب، ولا يُغَيّر شيئًا مِن قدر الله -عز وجل- بل هو حسرة على الحاسد ورفعة للمحسود، ولا سيما إذا بغى عليه الحاسد، فإن الله – تعالى – ينتقم من الظالم.

ثم إن في الحسد نوعًا من الاعتراض على قدر الله -عز وجل- وقضائه وحكمته.

وفيه أيضًا أن الإنسان كلما رأى نعمة الله متجددة على هذا المحسود ازداد عما.

و في الحسد دليل على أن الحاسد ضعيف الإيمان، لأنه لو كان مؤمناً حقًا لأحب لأخيه ما يحب لنفسه. وإذا أراد الإنسان أن يعالج هذا الداء الخبيث، فليُفكر مليا، وليعلم أن الفضل فضل الله يؤتيه من يشاء، وأن الذي أعطاه هذا الفضل قادر على أن يعطي الحاسد مثله، ولهذا قال تعالى ﴿ وَلَا تَتَمَنَّوۡا۟ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضࣲۚ لِّلرِّجَالِ نَصِیبࣱ مِّمَّا ٱكۡتَسَبُوا۟ۖ وَلِلنِّسَاۤءِ نَصِیبࣱ مِّمَّا ٱكۡتَسَبۡنَۚ وَسۡـَٔلُوا۟ ٱللَّهَ مِن فَضۡلِهِۦ ﴾ [النساء: ٣٢]. فإذا حاول أن يَكُفَّ نفسه بصدق وإخلاص، وتفَكَّرَ وتأَمَّلَ، فإن الله – تعالى – يعينه على هذا، فيستريح من نار الحسد.

مطالب مرتبط:

(۶۹۰۶) آیا ایرادی دارد که انسان وقتی چیزی را فراموش می‌کند یا چیزی را گم می‌کند، ذکر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را بر وجه غیرمخصوص بگوید؟

اگر انسان چیزی را فراموش کند، از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بخواهد که او را به یادش بیاورد، پس بگوید: (اللهم ذكِّرْني ما نسيت، و َعلِّمْني ما جَهِلتُ).....

ادامه مطلب …

(۶۹۲۹) ما راهنمایی شما را برای کسی که به نیکی که از طرف برخی افراد به او می‌رسد زشت می‌داند، می‌خواهیم

به نحوی که شرایطش اقتضا می‌کند، نیکی کسی را که به او خوبی کرده است را جبران کند و افراد در جبران نیکی متفاوت هستند...

ادامه مطلب …

(۶۸۹۸) اعتدال و توازن در اسلام چگونه است؟

اعتدال و توازن در اسلام این است که انسان در اطاعت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ کوتاهی نکند و چیزی به آن زیاد نیز نکند زیرا دین الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ میان کسانی که در آن افراط و تفریط دارند، قرار گرفته است؛ لذا تکلف و سخت‌گیری در اسلام مشروع نیست و کوتاهی و بی‌توجهی هم مشروع نمی‌باشد، بنابراین انسان باید میانه‌رو باشد....

ادامه مطلب …

(۶۸۹۲) حکم تلاوت آیات پایانی سوره صافات و سوره عصر پس از ختم مجلس

این سنت نیست و سنت در پایان مجلس این است که بگوید: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ»....

ادامه مطلب …

(۶۸۸۶) چگونه به کسانی که درباره کروی بودن زمین در دین، از ما سوال می‌کنند پاسخ دهیم؟

زمین کروی است و این به دلالت قرآن و واقع و سخنان اهل علم است: اما به دلالت قرآن، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید:...

ادامه مطلب …

(۶۹۰۸) اجر کسی که متکفل بیوه و فرزندانش شود چیست؟

بدون شک اگر کسی به کفالت از فقرا، با تأمین نیازهای آن‌ها، رعایت حالشان، برآورده کردن احتیاجاتشان و اصلاح اخلاقشان بپردازد، اجر بزرگی دارد به‌ویژه اگر در میان آن‌ها یتیمانی باشند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه