(۶۲۹۲) سوال: در یکی از جلسات، پاسخ دادید که اگر کسی مالی را به ناحق از دیگری خورده باشد، و توبهی نصوح کند، واجب است آن مال را به صاحبش بازگرداند، حال اگر آن مال از اموال عمومی باشد، چکار باید بکند؟ راهنمایی بفرمایید.
جواب:
اگر مالی که بهناحق گرفته شده از اموال عمومی باشد، باید آن را به همان مرجعی که از آن گرفته، بازگرداند، مثلاً اگر از یک وزارتخانه گرفته، باید به خود وزارتخانه بازگرداند؛ و اگر از مدرسهای گرفته، باید به مدیر یا مسئول آن مدرسه بازگرداند یا کسی شبیه به آنها.
اما اگر مالی را از فردی گرفته، سپس توبه کرده، ولی آن فرد اکنون ناشناس است، نه محل زندگیاش را میداند، نه اصل و نسبش را، در این حالت آن را به نیت او صدقه بدهد.
و اگر فرضاً آن شخص روزی پیدا شد، باید به او اطلاع دهد که به نیتش صدقه داده است، اگر او صدقه را بپذیرفت، ثوابش برای اوست؛ ولی اگر گفت: «نه، مال خودم را میخواهم»، واجب است که مالش را به او بدهد، و در این صورت، ثواب صدقه برای خودِ توبهکننده خواهد بود.