(۲۹۳۴) حکم سجده‌ی زن نشسته در نماز

(۲۹۳۴) سوال: سیده‌‌ای (زنی) است که از دچار درد مفاصل است و به صورت نشسته نماز می‌‌خواند آیا در حالت سجده بر او واجب است که چیزی را جلوی خود قرار دهد تا بر آن سجده کند؟ یا اینکه در حالت سجود چه کاری انجام دهد؟

جواب:

اول: نظرم بر این است که اطلاق کلمه‌‌ی (سیدة) بر زن درست نیست زیرا این اسم نوظهور است که از جانب غربی‌‌هایی آمده که زنان را مقدس می‌‌دانند و به آن‌‌ها درجه‌‌ای بیش از آن درجه‌‌ای که الله À به آن‌‌ها داده می‌‌دهند بلکه گفته می‌‌شود: زن، جنس مؤنث، دختر و شبیه این‌‌ها. این الفاظی است که در قرآن و سنت آمده است و شایسته نیست که آنچه در قرآن و سنت آمده را تغییر دهیم به خصوص زمانی که این کلمه نوعی شعار در خاص قرار دادن زن. و بالا بردن بیش از حد او باشد.

اما سؤال او از دردهایی که در مفاصلش است و اینکه نمی‌‌تواند در نماز بایستد می‌‌گوییم: پیامبر ﷺ به عمران بن حصین J فتوا داد و فرمود: «صل قائما، فإن لم تستطع فقاعدا، فإن لم تستطع فعلی جنب»[۱](به صورت ایستاده نماز بخوان اگر نتوانستی به صورت نشسته و اگر نتوانستی بر پهلو نماز بخوان) لذا اگر توانایی ایستادن ندارد می‌‌گوییم: به صورت نشسته نماز بخوان و در حالت قیام به صورت چهار زانو بنشین همان‌‌طور که از پیامبر ﷺ ثابت شده است سپس به رکوع اشاره می‌‌کند در حالی که با حالت چهار زانو نشسته است سپس اگر توانایی سجود داشت سجده می‌‌کند در غیر این صورت بیش از اشاره‌‌ی رکوع اشاره می‌‌کند.

قرار دادن بالش برای سجده نمودن روی آن از سنت نیست بلکه به مکروه بودن نزدیک‌‌تر است زیرا از سخت‌‌گیری در دین الله À است و از پیامبر ﷺ ثابت شده که می‌‌فرماید: «هلک المتنطعون، هلک المتنطعون، هلک المتنطعون»[۲](کسانی که بیش از حد در امور دینی و دنیوس سخت گیری می‌‌کنند هلاک شوند، کسانی که بیش از حد در امور دینی و دنیوس سخت گیری می‌‌کنند هلاک شوند، کسانی که بیش از حد در امور دینی و دنیوس سخت گیری می‌‌کنند هلاک شوند).

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.

تعداد بازدید: 5

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة إنها سيدة تعاني من آلام في المفاصل، وتصلي وهي قاعدة، فهل يجب عليها في السجود أن تضع شيئًا أمامها لتسجد عليه؟ أم ماذا تفعل في حالة السجود؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: أولا أنا لا أرى أن يطلق كلمة سيدة على المرأة؛ لأن هذا اسم مستحدث أتانا من قبل الغربيين الذين يقدسون النساء ويعطونهن مرتبة فوق المرتبة التي جعلها الله لهنَّ، وإنما يقال: امرأة أو أنثى أو فتاة وما أشبهها، هذه هي الألفاظ التي جاءت في الكتاب والسنة، ولا ينبغي أن نعدل عما جاء به الكتاب والسنة، لا سيما إذا كانت هذه الكلمة فيها إشعار بتخصيص المرأة وتنزيلها فوق منزلها.

وأما سؤالها عن الآلام التي في مفاصلها، وأنها لا تستطيع القيام، فنقول: إن النبي صلى الله عليه وسلم أفتى عمران بن حصين رضي الله عنه فقال له: «صل قائما، فإن لم تستطع فقاعدًا، فإن لم تستطع فعلى جَنْبِ»، فإذا كانت لا تستطيع القيام قلنا: صلي جالسة، وتكون في حال القيام متربعة، كما صح ذلك عن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-، ثم تومئ بالركوع وهي متربعة، ثم إن استطاعت السجود سجدت، وإلا أومأت إيماء أكثر من إيماء الركوع.

وليس من السُّنَّة أن تضع مخدة تسجد عليها، بل هذا إلى الكراهة أقرب؛ لأنه من التنطع والتشدد في دين الله، وقد ثبت عن النبي –صلى الله عليه وعلى آله وسلم – أنه قال: «هلك الْمُتَنَطِّعُونَ، هلك المتنطعون، هلك المتنطعون».