سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۲۹۱۸) حکم شروع نماز جماعت با غیر امام و ورود امام در اثنای نماز

(۲۹۱۸) سوال: هنگامی که مؤذن اقامه نمود و امام را در مسجد نیافت به سمت قبله رفته و تکبیرة الاحرام می‌‌گوید و نمازگزارانی که پشت سر او هستند نیز تکبیر می‌‌گویند و قبل از سوره‌‌ی فاتحه شروع به دعا کردن می‌‌کنند سپس بعد از آن امام وارد شده و مؤذن را از قبله می‌‌کشد و وارد جایگاه خود می‌‌شود و دوباره تکبیرة الاحرام می‌‌گوید برخی از نمازگزاران نیز دوباره همراه امام تکبیرة الاحرام می‌‌گویند و برخی از از نمازگزاران دوباره تکبیرة الاحرام نمی‌‌گویند و به نماز خود با تکبیرة الاحرامی که همراه مؤذن گفته‌‌اند ادامه می‌‌دهند، سؤال این است که آیا کشاندن مؤذن و وارد شدن کسی دیگر به عنوان امام همان‌‌طور که رخ‌‌داده مشروع است؟

جواب:

اول: شایسته نیست مؤذن در اقامه‌‌ی نماز بشتابد حتی اگر مدتی که مقرر شده پایان یابد لذا شایسته است که پنج دقیقه یا مثل آن منتظر باشد تا اینکه امام حاضر شود مگر اینکه امام به وی بگوید: هنگامی که وقت اقامه رسید اقامه کن در این صورت معذور است ولی اگر امام به او نگفته باشد به مدت پنج دقیقه یا مثل آن منتظر می‌‌ماند زیرا این تأخیر برای امام پیش می‌‌آید به خصوص زمانی که منزلش از مسجد دور باشد چه بسا کسی از او سؤال داشته باشد و تأخیر کند یا اینکه از او برای کاری طلب کمک کند که منجر به تأخیر نمودن او شود. این اول.

دوم: هنگامی که امام وارد شد در حالی که نماز اقامه شده بود شایسته است که جلو نیاید و کسی که جلو آمده را به عقب بکشاند زیرا الحمدلله محدودیتی در این امر وجود ندارد و امر آسانی است اما برخی از امامان هنگامی که دیدند نمازگزاران وارد نماز شده خشمگین می‌‌شوند لذا می‌‌خواند آشکار سازند که که این قضیه به آن‌‌ها بر می‌‌گردد لذا کسی که جلو رفته را به عقب می‌‌کشند و این حق او است و بدون شک برای او جایز است که جلو برود و هر که را از او سبقت گرفته به عقب بکشد هنگامی که از قبل به او اجازه نداده باشد که هنگامی که وقت اقامه رسید نماز بخواند اما اگر امام بر جلو آمدن اصرار داشت جلو می‌‌آید و فقط خودش تکبیرة الاحرام می‌‌گوید و نمازگزاران دوباره تکبیرة الاحرام نمی‌‌گویند زیرا قبلا تکبیر گفته‌‌اند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: عندما أقام المؤذن للصلاة ولم يجد الإمام موجودا استقبل المؤذن القبلة وكَبَّرَ تكبيرة الإحرام، وكبر من خلفه من المصلين، وشرعوا في الدعاء قبل فاتحة الكتاب ثم بعد ذلك دخل الإمام وجذب المؤذن من القبلة ودخل مكانه، وكَبَّر مرة أخرى تكبيرة الإحرام. وكان هناك من المصلين من كبر مرة أخرى مع الإمام، ومنهم من لم يكبر واستمر على التكبيرة الأولى مع المؤذن والسؤال: ما مدى شرعية جذب المؤذن ودخول غيره إمامًا كما حدث؟

فأجاب رحمه الله تعالى: أولا: إنه لا ينبغي للمؤذن أن يتسرع في إقامة الصلاة، حتى لو كانت المدة التي قررت قد انقضت، فإنه ينبغي أن ينتظر لمدة خمس دقائق أو نحوها حتى يحضر الإمام، إلا إذا قال له الإمام: إذا جاء وقت الإقامة فأقم الصلاة، فحينئذ يكون معذورا، وأما إذا لم يقل الإمام له ذلك فإنه يصبر وينتظر لمدة خمس دقائق ونحوها؛ لأن هذا التأخر يطرأ على الإمام، لا سيما إذا كان منزله بعيدا عن المسجد، فإنه قد يؤخره أحد الناس يسأله، أو يستعين به على شيء من الأمور، فيتأخر مثل هذا التأخر، هذه واحدة.

ثانيا: إذا دخل الإمام وقد أقيمت الصلاة فالذي ينبغي أن لا يتقدم  ليؤخر من تقدم في الناس؛ لأن الأمر والحمد لله واسع، والأمر سهل، لكن بعض الأئمة يلحقه الغضب إذا رأى أنهم قد دخلوا في الصلاة، فيريد أن يبين أن الأمر راجع إليه، فيؤخر من تقدم، وهذا حق له، ولا شك أنه يجوز له أن يتقدم ويؤخر من كان سبقه إذا لم يكن قد أذِنَ له من قبل أن يصلي إذا جاء وقت الإقامة، ولكن لو أصَرَّ الإمام على أن يتقدم فإنه يتقدم ويكبر تكبيرة الإحرام لنفسه، وأما المصلون فإنهم لا يكبرون تكبيرة الإحرام؛ لأنهم قد كبروها من قبل.

مطالب مرتبط:

(۲۹۰۸) حکم امامت با لباس نجس پس از شروع نماز جماعت

هنگامی که امام برای مردم نماز خواند سپس به یاد آورد که لنگش نجس است اگر بالای آن لباسی وجود دارد که او را می‌‌پوشاند لنگش را بیرون می‌‌آورد و به نمازش ادامه می‌‌دهد...

ادامه مطلب …

(۲۸۸۰) حکم نماز پشت سر امامی که حالت عصبی دارد چیست و شریعت را دشنام می‌دهد چیست؟

اگر این امام شریعت را -پناه بر الله- دشنام می­دهد شایسته نیست که امام باشد و واجب است اخراج شود..

ادامه مطلب …

(۲۸۵۲) حکم امامت شخصِ کثیرالخطا در تلاوت و قواعد عربی

بر مسؤولین مساجد واجب است که برای امامت مساجد کسانی را انتخاب نموده که حفظ و تلاوتش به نسبت قرآن بیشتر و بهتر باشد و نماز را بهتر بلد یاشد..

ادامه مطلب …

(۲۸۹۳) حکم نماز من پشت سر کسی که از او بدم می‌آید چیست؟

نمازت درست است ولی لازم است برای از بین بردن این بدی تلاش نمایی...

ادامه مطلب …

(۲۹۱۱) آیا بر امام لازم است هنگام تشهد اول و تشهد آخر صدایش را هنگام تکبیر گفتن کوتاه کند؟

آن چه برایم از سنت آشکار است این است که تکبیرات انتقال به یک صورت است و فرقی بین تکبیر رکوع، سجده، قیام و نشستن نیست...

ادامه مطلب …

(۲۹۱۰) حکم شرعی امامت با وجود احساس برتری و سوگند بر ترک آن

بر او واجب است که در انجام اعمال صالح جدیت و شجاعت داشته باشد به صورتی که در مقابل وساوس شیطانی تسلیم نشود لذا شیطان برخی اوقات تو را با ترساندن از ریاء، غرور، خودشیفتگی وادار به ترک کردن عمل صالح می‌‌کند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه