چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۲۸۵۵) حکم قرائت نماز صبح از روی مصحف برای امام جماعت به سبب کثرت خطا

(۲۸۵۵) سوال: او در یکی از مساجد امام است و برایش مشکل است که در نماز صبح قرآن را از حفظ بخواند زیرا زیاد اشتباه می­کند لذا از روی مصحف می­خواند و می­گوید: از لحاظ روانی مشکل دارم نظرتان در آنچه می­گوید چیست؟

جواب:

اشکالی ندارد که چه در نماز فرض و چه در نماز سنت در حالی که نماز می­خواند از روی مصحف بخواند زیرا نیاز است هر چند که برای ورق زدن، حمل مصحف و قرار دادن آن بر روی زمین یا صندلی در کنارش حرکت می­کند اما این حرکت اندکی به خاطر مصلحت نماز است و بیشترین وقتی که چنین اتفاقی می­افتد در نماز صبح روز جمعه است زیرا مشروع است در نماز صبح روز جمعه در رکعت اول سوره­­ی سجده که بین سوره­ی لقمان و احزاب است و در رکعت دوم سوره­ی انسان که بین سوره­ی قیامت و مرسلات است خوانده شود. این دو سوره را به صورت کامل در نماز صبح روز جمعه می­خواند و بر همین حالت پیش می­رود مگر برخی اوقات یعنی مثلا در ماه یک دفعه در نماز صبح جمعه غیر از این دو بخواند تا اینکه مردم گمان نکنند که واجب است در نماز صبح روز جمعه این دو سوره خوانده شود لذا این دو سوره طولانی هستند چه بسا برای هر امامی آسان نباشد که از حفظ بخواند در این صورت اشکالی ندارد که از روی مصحف بخواند.

در این مسأله­ای نکته­ای وجود دارد و آن هم اینکه برخی از امامان سوره­ی سجده را در دو رکعت نقسیم می­کنند یا اینکه نصف سوره­ی سجده را در رکعت اول و نصف سوره­ی انسان را در رکعت دوم می­خوانند در حالی که این اشتباه است زیرا در این صورت سنت را نصف نموده است لذا یا اینکه سنت را کامل انجام داده و یا اینکه سوره­ی دیگری بخواند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إنه إمام في أحد المساجد، ويتعذر عليه أن يقرأ من القرآن في صلاة الفجر عن ظهر قلب، وذلك لأنه يكثر عنده الخطأ، فيقرأ من المصحف، وليس من حفظه، يقول: لأني أكون مرهقا نفسيًا. ما رأي فضيلتكم فيما ذكر؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: لا حرج أن يقرأ القرآن في الفريضة أو النافلة من المصحف وهو يُصَلِّي؛ لأن ذلك حاجة، وهو وإن كان يتحرك بتقليب الورق وحمل المصحف ووضعه على الأرض أو على كرسي حوله، لكن هذا عمل يسير لمصلحة الصلاة، وأكثر ما يقع هذا في صلاة الفجر يوم الجمعة، فإن المشروع في صلاة الفجر يوم الجمعة أن يقرأ في الركعة الأولى: ﴿ المَ تنزيل ﴾ [السجدة: ١-٢] السجدة، وهي التي بين سورة لقمان والأحزاب، وفي الركعة الثانية: ﴿ هَلْ أَتَىٰ عَلَى ٱلْإِنسَـٰنِ حِينٌۭ مِّنَ ٱلدَّهْرِ ﴾ [الإنسان: ١] وهي التي بين القيامة والمرسلات، يقرأ السورتين كاملتين في فجر كل يوم جمعة، ويُدِيمُ ذلك إلا يسيرا، يعني مثلا في الشهر مرة يقرأ بغيرهما في فجر يوم الجمعة؛ لئلا يظن الناس أنه يجب أن يقرأ بهما في فجر يوم الجمعة، فهاتان السورتان طويلتان، ربما لا يتيسر لكل إمام أن يحفظهما عن ظهر قلب، فلا بأس أن يقرأ بالمصحف. وهنا نقطة في هذه المسألة، وهي أن بعض الأئمة يُقسم سورة السجدة في الركعتين، أو يقرأ نصف سورة السجدة في الركعة الأولى، ونصف سورة الإنسان في الركعة الثانية، وهذا غلط؛ لأنه حينئذ يكون شَطَّر السنة، فإما أن يأتي بالسُّنَّة كاملة، وإما أن يقرأ بسورة أخرى.

مطالب مرتبط:

(۲۸۴۶) آیا نماز خواندن پشت سر جوان بیست ساله درست است؟

نماز پشت سر شخص بالغ بیست ساله جایز است زیرا بالغ است و در امام ازدواج و حج شرط نیست...

ادامه مطلب …

(۲۹۱۳) حکم اقتدای مقیم به جماعتی از مسافران در نماز قصر

بله، برای شخص مقیم جایز است که پشت سر شخص مسافر نماز بخواند و در این حالت اگر مسافر نمازش را تمام کرد و سلام داد مقیم برخواسته و آن چه از نمازش را که باقی ماند کامل می‌‌کند....

ادامه مطلب …

(۲۸۹۸) چیزهایی که امام از مأمومین متحمل آن نمی‌شود چیست؟

چیزهایی که امام از مأمومین متحمل نمی­شود هر چیزی است که در نماز واجب یا رکن یا مستحب است...

ادامه مطلب …

(۲۸۵۳) حکم امامت با حفظ ناقص سوره‌های قرآن در نماز

امام حریص باشد بر اینکه سوره­ها را کامل بخواند یا اینکه در هر رکعت سوره­ای کامل بخواند یا اینکه یک سوره را در دو رکعت تقسیم کند و مانند برخی از امامان نباشد که همیشه یا غالبا قسمتی از آیات سوره­های طولانی را می­خوانند...

ادامه مطلب …

(۲۸۴۱) صفات نیکی که لازم است امامی که برای مردم نماز می‌خواند آن‌ها را دارا باشد چیست؟

صفات نیکی که شایسته است که در امامی که برای مردم نماز می­خواند وجود داشته باشد به این صورت است: اینکه قاری قرآن باشد...

ادامه مطلب …

(۲۸۷۷) حکم نماز در مسجدی با امامی که مرتکب استغاثه به اموات و نوشتن تعویذات مشکوک می‌شود

این امامی را که ذکر نمودی نصیحت می­کنم که از دعای غیر الله À همچنین فریب دادن بندگان الله À با نوشتن تعویذ که اساسی از قرآن و سنت رسول الله ﷺ و سلف صالح ندارد به سوی الله À توبه نماید و عمرش را مادامی که در وقت مهلت است غنیمت بشمارد و به سوی الله À برگردد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه