چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۲۵۹۳) حکم قضای سنت فجر پس از اقامه‌ی نماز صبح

(۲۵۹۳) سوال: اگر برای نماز صبح حاضر شدم و مؤذن نماز را اقامه نمود در حالی که دو رکعت سنت صبح را نخواندم، آیا جایز است که بعد از نماز آن را بخوانم؟

جواب:

سنت صبح، سنت مؤکد است و مؤکدترین از میان سنت‌‌های راتبه است، رسول الله ﷺ در مورد آن فرمود: «رکعتا الفجر خیر من الدنیا و ما فیها»[۱](دو رکعت سنت قبل از نماز صبح از دنیا و آنچه در دنیا است، بهتر است) و رسول الله ﷺ چه در حال سفر و غیر سفر بر آن مواظبت می‌‌نمودند و سنت است که سبک خوانده شود، یعنی: انسان آن را سبک می‌‌خواند اما همراه با طمأنینه، عایشه È می‌‌گوید: رسول الله ﷺ آن را آنقدر سبک می‌‌خواندند تا جاییکه گفتم: سوره‌‌ی فاتحه را خواند؟! و ایشان در رکعت اول سوره‌‌ی کافرون و در رکعت دوم سوره‌‌ی اخلاص را می‌‌خواندند، یا در رکعت اول آیه‌‌ی ۱۳۶ از سوره‌‌ی بقره و در رکعت دوم آیه‌‌ی ۶۴ از سوره‌‌ی آل عمران را بخواند، و اگر غیر از این‌‌ها را خواند، اشکالی ندارد و این از جهت بهتر بودن است، و همانطور که مشهور است قبل از نماز خوانده می‌‌شود، اما اگر آمدی و امام در نماز صبح بود و تو سنت را نخوانده بودی، بعد از اتمام نماز صبح و اذکار آن، سنت را بخوان و اشکالی بر او در این کار نیست و اگر آن را تا طلوع خورشید و بالا آمدن آن به اندازه‌‌ی یک نیزه به تأخیر انداختی، اشکالی ندارد، مگر اینکه ترس فراموشی یا مشغول شدن از آن باشد که آن را بعد از نماز بخوان.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إذا حَضَرْتُ لصلاة الفجر فأقام المؤذن للصلاة ولم أصل ركعتي السُّنَّة، هل يجوز لي أن أصليها بعد صلاة الفجر؟

فأجاب رحمه الله تعالى: سنة الفجر سنة مؤكدة، وهي أكد الرواتب، قال فيها رسول الله صلى الله عليه وسلم: «ركعتا الفجر خير من الدنيا وما فيها»، وكان رسول الله صلى الله عليه وسلم يواظب عليهما حضرًا وسفرا، والسُّنَّة فيهما التخفيف، أي: أن يخففها الإنسان لكن بطمأنينة قالت عائشة رضي الله عنها: كان رسول الله صلى الله عليه وسلم يخففهما، حتى إني أقول: «أقرأ بأم القرآن»؟، ويقرأ في الركعة الأولى: ﴿ قُلْ يَأَيُّها الكَفِرُونَ ﴾ [الكافرون: ١]، وفي الركعة الثانية: ﴿ قُلْ هُوَ اللهُ أحد [الإخلاص: ١]، وإن شاء قرأ في الأولى: ﴿ قُولُوا ءَامَنَا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ إِلَى إِبْرَاهِم ﴾ [البقرة: ١٣٦] إلى آخر الآية في سورة البقرة، وفي الثانية: ﴿ قُلْ يَأَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا الله ﴾ [آل عمران: ٦٤] الآية في آل عمران، وإن قرأ بغير ذلك فلا حرج، إنما هذا على سبيل الأفضلية وتكون قبل الصلاة كما هو معروف، لكن إذا جئت والإمام في صلاة الفجر وأنت لم تصلها فصلها بعد أن تفرغ من الصلاة وأذكارها، ولا حرج عليك في هذا، وإن أخَّرْتَها إلى ما بعد طلوع الشمس وارتفاعها قدر رمح فلا بأس بذلك، إلا أن تخاف من نسيانها أو الانشغال عنها، فصلها بعد صلاة الفجر.

مطالب مرتبط:

(۲۵۸۵) حکم خواندن بیش از دو رکعت پیش از نماز صبح در مسجد

اگر چهار رکعت با دو سلام باشد، این بر خلاف سنت است، زیرا بهتر این است که بین اذان و اقامه در نماز صبح جز سنت صبح خوانده نشود، اما اگر سنت را در خانه‌‌اش خواند سپس به مسجد آمد، به او می‌‌گوییم: تا دو رکعت سنت تحیه‌‌ی مسجد را نخواند، ننشین....

ادامه مطلب …

(۲۶۳۱) حکم خواندن نماز قیام و فرض به صورت نشسته برای مبتلایان به بیماری مفاصل

در نماز نافله امر وسعت دارد، زیرا قیام رکن و واجب در نماز سنت نیست، بلکه هر کسی که نشسته نماز بخواند، نمازش صحیح است، اما نصف نماز ایستاده....

ادامه مطلب …

(۲۵۹۹) حکم قضای سنت قبلیه‌ی ظهر در صورت درک نماز جماعت

اگر از انسان سنت قبلیه‌‌ی نماز فوت شد، آن را بعد از نماز می‌‌خواند، اما از ابتدا از راتبه‌‌ای که بعد از نماز است شروع می‌‌کند سپس راتبه‌‌ی قبل از نماز را قضا می‌‌کند....

ادامه مطلب …

(۲۶۱۸) حکم خواندن دو رکعت بین دو اذان جمعه چیست؟

واندن دو رکعت بین دو اذان در روز جمعه مشروع نیست و اذان اول روز جمعه برای ندا زدن است که شخص خود را آماده نموده و قبل از امام حاضر شود...

ادامه مطلب …

(۲۶۲۵) حکم قضای سنت وضو پس از رؤیای انجام غسل و وضو در خواب

 نه! لازم نیست و تو آن را نخوان....

ادامه مطلب …

(۲۶۲۷) حکم نماز سنت بر روی صندلی در مقایسه با نماز بر زمین

در سنت امر وسعت دارد، اگر ایستاده نماز خواند بهتر است و اگر نشسته بدون عذر نماز خواند، نصف اجر نماز ایستاده را می‌‌برد و اگر عذر داشت، اشکالی ندارد و اجرش را کامل می‌‌برد..

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه