(۱۵۹۹) سوال: حکم شرع در مورد کسی ‌که آیات قرآن را آهسته یا بلند می‌خواند در حالی که جُنُب می‌باشد چیست؟ همچنین حکم کسی که مدتی یا چند روز را با جنابت سپری کرده و غسل نمی‌کند چیست؟

جواب:

این پرسش دو بخش دارد:

اول: تلاوت قرآن در حالت جنابت: دیدگاه راجح از اقوال علما این است که این کار، حرام می‌باشد و جایز نیست که شخص جُنُب، آیاتی از قرآن را به قصد تلاوت بخواند؛ زیرا احادیث متعددی از رسول الله ﷺ روایت شده که دلالت بر منع از تلاوت قرآن در هنگام جنابت می‌دهد و از آن ‌جمله حدیث علي بن ابي طالب Ð است که ‌گفت: «كان النبي ﷺ يقرئ أصحابه القرآن ما لم يكونوا جنبا»[۱] : (رسول الله ﷺ همواره به اصحاب و یارانش قرآن می‌آموخت مگر این که یکی از آنان جنب باشد). واضح است که بر رسول الله ﷺ تلاوت و تعليم دادن قرآن به یارانش، واجب می‌باشد زیرا جزو رسالت وی به شمار می‌رود که پروردگارش بدان دستور داده است لذا ممانعت ‌ورزیدن وی از تلاوت قرآن در حالت جنابت، به معنای تحریم قرائت قرآن بر شخص جُنُب است زیرا فقط حرام است که مانع واجب می‌شود.

قیاس این مسئله بر زن حائض، صحیح نیست زیرا تفاوتشان این است که شخص جنب می‌تواند چیزی را که مانع تلاوت قرآن است، از میان بردارد یعنی غسل نماید بر خلاف زن حائض که حیض و عادتش به اختیار خود او نیست. بنا بر دیدگاه راجح و برگزیده، زن حائض می‌تواند هنگام نیاز، قرآن را تلاوت نماید، مانند خانمی که قرآن را آموزش می‌دهد یا آن را می‌آموزد و همچنین زن حائض ‌که آیات قرآن را برای اذکار خواب و صبحگاه و شامگاه می‌خواند؛ اما قرائت قرآن بر شخص جنب تا زمانی که غسل نکرده باشد، حرام است.

دوم: چند روز بر این شخص سپری می‌شود و غسل جنابت انجام نمی‌دهد؛ این کارش مستلزم این است که در این چند روز، نماز نمی‌خواند یا با جنابت نماز می‌خواند که بدون شک هر دو کار، حرام می‌باشد؛ بنا بر اجماع تمام مسلمانان بر شخص جنب جایز نیست که نماز بخواند، حتی برخی علما گفته‌اند: کسی که با جنابت نماز بخواند، مرتد و از دین اسلام خارج شده است زیرا نماز خواندن در حالت جنابت به این معنا است که آیات و احکام الهی را به باد مسخره و استهزا گرفته است؛ چگونه است که الله B می‌فرماید: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُؤُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إلَی الکَعْبَینِ وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا} [المائدة: ۶] : (‌ای کسانی ‌که ایمان آورده‌اید! هرگاه خواستید به نماز برخیزید، صورت‌ها و دستانتان را تا آرنج بشویید سپس سرهایتان را مسح نمایید و پاهایتان را تا مچ بشویید. اگر جُنُب بودید، غسل نمایید). همچنین می‌فرماید: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلا جُنُباً إِلاَّ عَابِرِي سَبِيلٍ} [النساء: ۴۳] : (اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! در حالت مستى، به نماز نزديك نشويد تا وقتی که بدانيد چه مى‏گوييد و همچنین در حال جنابت، مگر اين رهگذر باشید[۲]). سپس با وجود این آیات، این شخص جنب، به نماز می‌ایستد؟! آیا می‌خواهد با کاری به درگاه الله À نزدیک ‌شود و تقرب جوید که الله À از آن منع نموده است؟ آن دسته از علما ‌که اعتقاد به کفر چنین شخصی ندارند، معتقد هستند که این شخص، مرتکب گناه کبیره و جرم بزرگی شده و در معرض خطر است. اگر این شخص چند روز جنب باشد و نماز نخواند، قطعا گناهش خطرناک‌تر و بزرگ‌تر خواهد بود زیرا ترک نماز بنا بر دیدگاه راجح و برگزیده، كفر است و موجب خروج از اسلام می‌شود همان طور که بارها به توضیح و تبیین دلایل این قضیه از این تریبون (نور علی الدرب) پرداخته‌ایم.

نصیحتم به چنین شخصی این است که تقوای الله À را پیشه سازد و از خشم و عذاب او بترسد و هر چه زودتر غسل جنابت را انجام دهد زیرا هر اندازه انسان، پاک‌تر باشد، آلایش و آلودگی‌ها از وی دورتر می‌شود. بدون شک جایز نیست که وقت نماز فرا رسد و وی غسل جنابت را انجام نداده باشد که در نتیجه نماز را ترک کند یا با جنابت، نماز بخواند.

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] یعنی فقط از داخل مسجد، عبور کنید و در مسجد نمانید، ننشینید و نماز نخوانید.