چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۵۳۱۰) حکم سبک‌شماری طلاق و مراجعه بی‌ضابطه به قاضی

(۵۳۱۰) سوال: بعضی مردم طلاق را سبک می‌شمارند و به قاضی رجمع می‌کنند و عذر می‌آورند، لطفا دراین‌باره توجیه‌ بفرمایید؟

جواب:

واقعیت همانطور که گفتی مردم طلاق را امری سبک می‌شمارند و انسان به خاطر کوچک‌ترین سبب زن خود را طلاق می‌دهد سپس هنگامی که طلاق داد در علماء را می‌زنند و پیش ایشان می‌نشینند تا که شاید راه چاره‌ی بیابند ولی کسی که تقوای اللهÀ را پیشه نکند اللهÀ نیز راه نجاتی برای او قرار نمی‌دهد، اللهÀ می‌‌فرماید: {وَمَن یَتَّقِ ٱللَّهَ یَجۡعَل لَّهُۥ مَخۡرَجࣰا} [سوره الطلاق: ۲] : (و هرکس که از الله بترسد، (الله) راه نجاتی برای او قرار می‌دهد): بر مزدان واجب است که زبان خودشان را از لفظ طلاق دور کنند و صبر نمایند و در هنگام عصبانیت از شیطان به اللهÀ پناه برند و به عواقب آن بنگردند.

همانطور که مردم مسئله‌ی طلاق را سبک می‌شمارند، مسئله‌ی قسم به طلاق را نیز سبک می‌شمارند و بسیاری از مردم به خاطر کوچک‌ترین سبب می‌گویند: اگر فلان کار را نکردم همسرم طلاق است یا فلان کار را انجام دهید همسرم طلاق است یا اگر فلان کار را انجام دادم همسرم طلاق است یا اگر بر سر سفره‌ی من ننشستی و نخوردی همسرم طلاق است و مانند آن از معلق کردن طلاق به چیز‌های ناچیز که انسان به نیاز و ضرورتی ندارد سپس وقتی در این باطل افتاد زند علماء می‌روند و از تمام جهات می‌خواهند که شاید از تنگنا درشان بیاورد و همه‌ی اینها به سبب سبک شمردن شریعت اللهÀ و عدم اهتمام به آن است.

و عجیب این است چه بسا اینهایی که به این راحتی زنان خود را طلاق می‌دهند، زنانشان را به سختی بسیار به دست آورده‌اند یا با بالا بردن مهریه‌ یا مردم ایشان را رد می‌کردند و کسی را به ازدواجشان در نمی‌آورده‌اند و یا به اسباب دیگر با این وجود می‌یابی که با کوچک‌تریم چیز به زن خود می‌گوید: تو طلاقی.

لذا نصیحت من به برادرانم این است که در طلاق و قسم به طلاق شتاب نکنند و عزم و قوتی داشته باشند که بر عصبانیت خود غلبه کنند همانطور که رسول اللهﷺ می‌‌فرماید: «لَيْسَ الشَّدِيدُ بِالصُّرَعَةِ ، إِنَّمَا الشَّدِيدُ الَّذِي يَمْلِكُ نَفْسَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ»[۱]: (توانمند (پهلوان) آنيست كه نيرومندان را بر زمين بيفكند؛ بلكه توانمند (پهلوان) كسى است كه بتواند در هنگام خشم خود را كنترل كند).


[۱] رواه البخاری (۶۱۱۴) و مسلم (۲۶۰۹).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: تساهل بعض الناس في الطلاق، ومن ثَمَّ رجوعهم إلى القاضي يلتمسون الأعذار. لعل لكم توجيها؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: الواقع أن الأمر كما قلت من تهاون الناس بالطلاق، وكَوّن الإنسان يطلق زوجته عند أدنى سبب، ثم إذا طلقها ذهب يقرع أبواب العلماء، ويجلس على أعتابهم لعله يجد مخرجًا، ولكن من لم يتق الله فإن الله لا يجعل له مخرجا، قال الله تعالى: ﴿ وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا [الطلاق: ٢]. والواجب على الرجال أن ينزهوا ألسنتهم عن الطلاق، وأن يصبروا، وأن يستعيذوا بالله من الشيطان الرجيم عند حلول الغضب، وأن ينظروا في العواقب.

وكما أن الناس تتهاون في مسألة الطلاق تهاونوا كذلك في مسألة اليمين بالطلاق، فصار كثير منهم عند أدنى سبب يقول: على الطلاق لا أفعل كذا. أو على الطلاق لأفعلن كذا أو إن فعلت كذا فزوجتي طالق. أو: إن لم تبق حتى تأكل مائدتي فزوجتي طالق وما أشبه ذلك من تعليق الطلاق بالأشياء التافهة، التي ليس للإنسان فيها حاجة وضرورة إليها، ثم إذا وقعوا في الحنث ذهبوا يطلبون العلماء من كل وجه يسألونهم، لعلهم يجدون لهم مخرجا من هذا الضيق، وكل هذا بسبب التهاون بشرائع الله، وعدم المبالاة بها.

والعجب أن هؤلاء الذين ينطلقون بهذه السهولة ربما يكونون لم يحصلوا على هذه الزوجة إلا بعد مشقة عظيمة من الوصول إليها؛ إما لإعسارهم بالمهر، وإما لكون الناس يردونهم فلا يزوجونهم، وإما لغير ذلك من الأسباب، ومع هذا تجد من أهون الأشياء عليه أن يقول لها: أنت طالق.

فنصيحتي لإخواني ألا يتسرعوا في الطلاق، ولا في اليمين بالطلاق، وأن يكون عندهم عزم وقوة تغلب غضبهم كما قال النبي عليه الصلاة والسلام: «لَيْسَ الشَّدِيدُ بِالصُّرَعَةِ، إِنَّا الشَّدِيدُ الَّذِي يَمْلِكُ نَفْسَهُ عِنْدَ الغَضَبِ».

مطالب مرتبط:

(۵۳۱۵) حکم طلاق در ازدواج غیر اختیاری

مادامی که می‌توانی بر او صبر کنی پس صبر خیر است...

ادامه مطلب …

(۵۳۲۲) حکم کسی که سه بار زنش را از روی اجبار طلاق داده است چیست؟

حکم آن این است که طلاق محسوب نمی‌گردد چون که این مرد نیت طلاق نکرده است و اسمی دیگر را ذکر کرده است لذا او را طلاق نداده است...

ادامه مطلب …

(۵۳۰۷) در مورد نکاتی که سبب طلاق می‌شود و راه‌های نجات از آن روشنگری بفرمایید.

بدون شک در نزد اللهÀ طلاق محبوب نیست و اللهÀ به صبر نمودن بر زن امر نموده است...

ادامه مطلب …

(۵۳۲۰) حکم طلاق به اصرار خانواده

نظر من این است که همسرت را طلاق ندهی مادامی که حق اللهÀ و حق تو و فرزندانت را به جا می‌آورد...

ادامه مطلب …

(۵۳۰۴) اگر شوهرم بین من و زن دیگرش عدالت نمی‌کند، آیا حق این را دارم که از او درخواست طلاق کنم؟

بر او واجب است که بین شما عدالت کند ولی اگر واجبی که بر او است را به جا نمی‌آورد، حق این را داری که درخواست طلاق کنی چون درخواست طلاق زن از شوهرش به سبب شرعی اشکالی ندارد ....

ادامه مطلب …

(۵۳۱۴) حکم طلاق در ازدواجی که بدون رغبت و رضایت قلبی آغاز شده

نظر من این است که به خاطر مراقبت و رعایت فرزندانت و به وجود نیامدن تفرقه و تشتت او را طلاق ندهی...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه