سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۹۵۴) آیا عبادات بدون ترک رشوه سودی خواهد داشت؟

(۴۹۵۴) سوال: «لَعَنَ اللّه ُ الراشيَ و المُرتَشِيَ و الرائشَ»« الله لعنت كند رشوه دهنده و رشوه گيرنده و واسطه را.» نصیحت شما به این افرادی که از مردم رشوه می‌گیرند چیست؟ آیا اگر افراد نمازگزاری هستند، نماز و روزه و زاکاتشان نفعی به آنها خواهد رساند؟ از شما خواهش می‌کنم ما را در این باره نصیحت بفرمایید.

جواب:

رشوه در زمره السحت (مال حرام) قرار می‌گیرد و عبارت است از بذل مالی به رشوه گیرنده در اداره یا دادگاه یا وزارت یا امارت و خلاصه در هر شغلی.

هر انسانی که برای کاری که واجب است انجام بدهد پول دریافت کند، رشوه گیرنده و مانند یهودیان خورنده مال حرام و سحت محسوب می‌شود و می‌دانیم که یهودیان طبق فرموده الله تعالی:{ سَمَّـٰعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَّـٰلُونَ لِلسُّحْتِ ۚ}{آنان گوش سپردگان دروغند (و) مال حرام فراوان می‌خورند}(المائده: ٤٢)

و از پیامبر ﷺ نقل شده است که ایشان رشوه دهنده و رشوه گیرنده را مورد نفرین قرار داده‌اند.

و بر امت اسلامی واجب است که برای خدا نگاهدار عدالت باشند و به آنها رشوه ندهند. در این امر دو طرف وجود دارد:

طرف اول: مرتشی یا به عبارت دیگر رشوه گیرنده که در حالتی کار او حرام است.

طرف دوم: راشی یا رشوه دهنده که اگر رشوه را برای رسیدن به چیزی که حق او نیست یا تعدی به مال کس دیگر پرداخت کند بدون شک مرتکب عمل حرام شده است و شامل لعنت می‌گردد. اما اگر این کار را بدین سبب انجام داده که از ظلمی رهایی یابد یا حقی که از او ضبط شده را دوباره باز یابد، در این حالت گناهی متوجه او نیست و کار او مباح است و گناه تنها متوجه گیرنده رشوه یا مرتشی می‌باشد.

اگر رشوه در مصالح امت ریشه بدواند، امت را به فساد می‌کشاند و نظم و نظام آن را مختل می‌کند و آن را به سوی ویرانی و نابودی می‌کشاند. از خداوند منان می‌خواهیم که به ما عافیت عنایت بفرماید.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: لَعَنَ رَسُولُ الله صلى الله عليه وسلم الرَّاشِيَ وَالْمُرْتَشِيَ وَالرَّائِشَ. فبماذا تنصحون هؤلاء الناس الذين يأخذون الرّشْوَة من الناس؟ وإن كانوا يصلون هل صلاتهم وصيامهم وزكاتهم تنفعهم؟ أرجو منكم النصح والتوجيه حول هذا؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الرَّشْوَة من السُّخت، وهي أخذ المال على ما يجب بذله على المرتشي وتكون في القضاء وتكون في الإمارة، وتكون في الوزارة، وتكون في الإدارة، وتكون في كل عمل.

فكل إنسان يأخذ على ما يجب عليه شيئًا من المال، فإنه مُرتَش، وآكل السُّخت مشابه لليهود فإنهم: ﴿ سَمعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَلُونَ لِلسُّحْتِ [المائدة: ٤٢].

وقد روي عن النبي – عليه الصلاة والسلام – أَنَّهُ لَعَنَ الرَّاشِيَ وَالْمُرْتَشِيَ.

والواجب على الأمة الإسلامية أن يقوموا الله -تعالى- بالقسط، وألا يقدموا من أعطاهم الرّشْوَة، ولنا هنا نظران:

النظر الأول: المرتشي، أي آخذ الرّشْوَة، وهذا حرام عليه أخذ الرِّشْوَة على كل حال.

والنظر الثاني: الراشي الباذل للرِشْوَة ، فهذا إنْ بذل الرِّشْوَة ليتوصل إلى باطل، أو يعتدي على أحد هو أحق منه بما يطلبه، فإنه داخل في اللعنة، وحرام عليه أن يفعل، وإن بذل هذه الرّشْوَة ليتوصل إلى حقه الذي هو مظلوم فيه، فإنه لا حرج عليه في هذا، ويكون الإثم على آخذ الرّشْوَة الذي هو المرتشي. وإذا دخلت الرَّشْوَة في مصالح الأُمَّة، فسدت الأُمة، واختلت وانتشر نظامها، وآلت إلى الهلاك والدمار، نسأل الله العافية.

مطالب مرتبط:

(۴۹۵۷)حکم پرداخت رشوه برای دفع ظلم

این مساله امر بسیار عظیمی است که اکثر مردم اسیر آن می‌شوند و سبب آن تعلل برخی از مسئولین در انجام کار ارباب رجوع است بدین صورت که مردم به آنها رشوه پرداخت نکنند، کار آنها را انجام نخواهند داد...

ادامه مطلب …

(۴۹۶۵) حکم برداشت شن و ماسه از زمین‌های مردم بدون اجازه برای رفع نیاز شخصی

بر تو جایز نیست بدون اجازه آنها چیزی از زمین آنها برداری، چه برسد به این که این چیزی که برمی‌داری باعث ضرر و زیان به زمین گردد ...

ادامه مطلب …

(۴۹۵۶) حکم شرعی دریافت رشوه در تنگدستی و فشار معیشتی

ابدا بر تو حلال نیست که برای رفع احتیاجات خانواده خود رشوه دریافت کنی و بلکه باید کاری که به تو محول شده را تمام و کمال به انجام برسانی و حق هر محقی را به وی بدهی و این حقوقی که به تو داده می‌شود مقابل این کار به تو تعلق گرفته شده است...

ادامه مطلب …

(۴۹۶۱) حکم خارج کردن مخفیانه بیمار از بیمارستان برای فرار از پرداخت هزینه

این کار به دلیل اینکه مال مردم در آن به ناحق خورده می‌شود حرام است...

ادامه مطلب …

(۴۹۵۲) آیا هدایای که به برخی اشخاص داده می‌شود رشوه محسوب می‌گردد؟

هر چه که انسان برای رسیدن به غرضی به آن متوسل شود رشوه نام می‌گیرد. ...

ادامه مطلب …

(۴۹۵۳) حکم شرعی پرداخت رشوه برای رفع مشکل اداری

بر کارمندان واجب است که تقوای خداوند عزوجل را پیشه کنند و وظایف خود را به وجه مطلوب به انجام برسانند و بین ارباب رجوع‌های خود هیچ تفاوتی قایل نشوند و چه این ارباب رجوع فقیر باشد چه غنی و چه از نزدیکان باشد و چه نباشد در انجام کار وی تلاش و کوششی یکسان به خرج دهند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه