(۴۸۷۷) حکم ارث در صورت فوت هم‌زمان پدر و پسر

(۴۸۷۷) سوال: اگر پدر و پسر هردو در یک حادثه با هم فوت کردند و ندانستیم کدام یک از آنها زودتر فوت کرده است، در این حالت حکم شرعی از چه قرار است؟

جواب:

قول ارجح در این حالت این است که هیچ توارثی در بین آنها برقرار نشود زیرا یکی از شروط توارث این است که مورث پیش از وارث فوت کرده باشد و خداوند متعال برای مواریث از لام دال بر ملک استفاده کرده و فرموده است:{ يُوصِيكُمُ ٱللَّهُ فِىٓ أَوْلَـٰدِكُمْ ۖ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ ٱلْأُنثَيَيْنِ ۚ }{الله دربارۀ فرزندان‌تان به شما سفارش می‌کند، سهم پسر، چون سهم دو دختر است}(نساء:١١) و همچنین فرموده است:{ وَلِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَٰحِدٍۢ مِّنْهُمَا ٱلسُّدُسُ}{و برای هر یک از پدر و مادر وی (= میت) یک ششم از ترکه می‌باشد}(نساء:١١) و فرموده است:{ ۞ وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَٰجُكُمْ }{و برای شما نصف ترکه همسران تان است}(نساء: ١٢) { وَلَهُنَّ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ}{ و برای زنان شما یک چهارم ترکه شماست،}( نساء: ١٢) و غیره و لام در اینجا برای تملیک است.

و آشکار است که تملیک فقط در حالت حیات معنا دارد و از اینجا در می‌یابیم که زنده بودن وارث پس از مرگ مورث باید حتما احراز گردد و اگر اطلاع دقیقی از این امر در دسترس نبود، این شرط برقرار نخواهد بود و باطل خواهد شد و شروط صحیح لازم برای توارث در این مساله جاری نمی‌گردند و در نتیجه نه فرزند از پدر و نه پدر از فرزند چیزی به ارث نخواهند برد.

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إذا مات أب وابن في حادثة ما، ولم يعرف أيهما السابق بالوفاة، فما الحكم في مثل هذه الحالة؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: القول الراجح في هذه الحال أنه لا توارث بينهما، لأن من شرط التوارث العلم بحياة الوارث بعد موت مُوَرَّثه، فإن الله جعل المواريث باللام الدالة على الملك فقال: ﴿ يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِ الْأُنثَيَيْنِ ﴾ [النساء: ۱۱] وقال: ﴿ وَلِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ ﴾ [النساء: ١١]، وقال: ﴿ وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَاجُكُمْ ﴾ [النساء: ١٢]: ﴿وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ ﴾ [النساء: ١٢] إلى غير ذلك، واللام للتمليك.

ومن المعلوم أنه لا ملك إلا في حال الحياة، فالميت لا يملك، ومن هنا نأخذ أنه لا بد من العلم ببقاء الوارث بعد موت مُوَرّثه، فإذا جهلنا الحال، فقد فات هذا الشرط، وإذا انتفى الشرط، انتفى المشروط الصحيح في هذه المسألة أنه لا توارث بينهما، فلا يرث الابن من أبيه شيئًا، ولا يرث الأب من ابنه شيئًا.