(۴۳۹۵) سوال: در گذشته با برادرم حج به جا آوردم و همراه برادرم همسرش نیز بود و همراه ما همسر دخترم و مادرش نیز بودند و در هنگام نیت کردن، نسک معینی را به دلیل آگاه نبودنم انجام ندادم و فقط حج را نیت کردم و همچنین طواف قدوم را ادا کردیم و در روز ترویه نماز پنجگانه را در منی خواندیم سپس در عرفه ماندیم و به مزدلفه رفتیم تا سنگ برداریم و در روز عید همراه برادرم برای رمی جمرهی عقبه رفتیم و جمره را یک مرتبه با هفت سنگ رمی کردم اما به دلیل شلوغی به جمرات نرسید و چه بسا به یکی از حجاج برخورد کرده باشد یا نزدیک خودم افتاده باشد و بعد از آن در دو روز بعد نیز رمی نکردم و نمیدانم که در آن وقت برادرم را وکیل گرفتم که از جانب خودم رمی کند یا نه؟ و الان از او پرسیدم، گفت: نمیدانم چون تقریبا ۱۵ سال گذشته است ولی میگوید: اگر من را وکیل گرفتی رمی کردم ولی یقین ندارم و با وجود این که ما مناسک حج را کامل کردیم و طواف افاضه و سعی حج و طواف وداع را به جا آوردیم به غیر از رمی، حکمش چیست؟ جزاکم الله خیرا.
جواب:
آن چیزی که فقها مقرر داشتهاند واجب میباشد یعنی بدل رمی را گوسفند یا بز نر یا ماده را در مکه ذبح کند و بین فقرا توزیع کند زیرا واجبی را از واجبات حج ترک کردی و ضابط ترک واجبات حج در نزد فقها این است که باید فدیه را در مکه ذبح کند و بین فقرا توزیع کند.
اما در مورد سوال از مزدلفه: که میگوید برای برداشتن سنگ به مزدلفه رفتیم و این گمان بعضی از مردم است که باید سنگ رمی را باید از مزدلفه بردارند در صورتی که این صحیح نیست و از هر جایی که برداشته شود صحیح است و رسول اللهﷺ آن را هنگامی که برای رمی جمرهی عقبه ایستاده بود برداشت همانطور که در منسک ابن حزمË آمده است.[۱]
[۱] المحلی (۱۸۸/۷).