(۴۳۰۱) آیا رمی جمرات پیش از ظهر صحیح است؟

(۴۳۰۱) سوال: آیا رمی جمرات وقت خاصی دارد و شروع و انتهایی برای آن وجود دارد، و من رمی جمره‌ی آخر را در ساعت نه صبح به آوردم و من به همراه کفیلم بودم و او اصرار داشت که رمی را در این وقت به جا آورد با وجود این که من اصرار کردم که آن را تا بعد از ظهر به تأخیر بیندازیم، آیا رمی را اعاده کنیم یا چکار باید بکنیم؟

جواب:

وقت رمی به نسبت رمی جمره‌ی عقبه برای کسانی که دارای قدرت و توانایی هستند از طلوع روز عید می‌باشد و برای غیر، از ضعیفان و افراد کم سن و زنان که در شلوغی مردم نمی‌توانند وقت آن برای ایشان از آخر شب می‌باشد و اسماءÈ دختر ابوبکرJ در انتظار غروب ماه شب عید بود و هنگامی که غروب کرد از مزدلفه به منی رفت و رمی جمره را به جا آورد.[۱]

اما غروب آن تا غروب خورشید روز عید می‌باشد و اگر شلوغ بود یا این که در مشافت دوری بود و دوست داشت که آن را تا شب به تأخیر بیندازد اشکالی ندارد ولی تا طلوع فجر روز یازدهم به تأخیر نیاندازد.

اما به نسبت رمی جمار در ایام تشریق یعنی روز یازدهم و دوازدهم و سیزدهم، ابتدا وقت رمی از زوال خورشید (از وسط روز هنگام دخول وقت ظهر) تا شب ادامه دارد و اگر به خاطر شلوغی یا چیز دیگر مشقتی وجود داشت اشکالی ندارد که در شب تا طلوع فجر رمی کند و قبل از زوال روز یازدهم و دوازهم رمی حلال نمی‌باشد زیرا رسول اللهﷺ رمی نکردند مگر بعد از زوال و ایشان به مردم فرمودند: «خُذُوا عنِّي مناسِكَكُمْ»[۲] : (مناسکتان را از من بگیرد): و رسول اللهﷺ رمی را تا این وقت به تأخیر انداختند و با وجود شدت گرما اول روز را رها کرده که آسان‌تر و خنک‌تر می‌باشد و این دلیل بر این می‌باشد که رمی قبل از این وقت حلال نیست.

و همچنین چیزی که بر آن دلالت می‌ده رمی رسول اللهﷺ در هنگام زوال خورشید قبل از این که نماز ظهر را بخواند و این دلیلی بر این است که قبل از زوال رمی حلال نیست وگرنه رمی قبل از زوال افضل بود تا این که نماز ظهر را در اول وقت بخواند زیرا نماز اول وقت افضل است.

نتیجه این می‌شود که ادله بر این دلالت دارند که رمی در روز یازدهم و دوازدهم و سیزدهم، قبل از زوال جایز نیست، والله الموفق.

[۱] رواه البخاری (۱۶۷۹) و مسلم (۱۲۹۱)

[۲] تخریج آن گذشت.

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما هو الوقت المخصص لرمي الْجَمَرَاتِ بداية ونهاية، وقد رميت الْجَمْرَةَ الأخيرة في الساعة التاسعة صباحًا، وكنت مع كفيلي، وهو الذي أصر على الرمي في هذا الوقت بالرغم من إلحاحي لتأخيرها حتى بعد الظهر، فهل نعيد ذلك الرمي أما ماذا نفعل؟

فأجاب رحمه الله تعالى: وقت الرمي بالنسبة لرمي جمرة العقبة يوم العيد يكون لأهل القدرة والنشاط، من طلوع الشمس يوم العيد، ولغيرهم من الضعفاء، ومن لا يستطيع مزاحمة الناس من الصغار والنساء، يكون وقت الرمي في حقهم آخر الليل، وكانت أسماء بنت أبي بكر رضي الله عنها تَرْتَقِبُ غُرُوبَ القمرِ ليلةَ العِيدِ، فَإِذا غَابَ دَفَعَتْ من مُزْدَلِفَةَ إِلى مِنِّي، وَرَمَتِ الْجَمْرَةَ.

أما آخره فإنه إلى غروب الشمس من يوم العيد، وإذا كان الإنسان في زحام، أو كان بعيدا وأحب أن يُؤَخِّرُهُ إلى الليل فلا حرج عليه في ذلك، ولكنه لا يؤخره إلى طلوع الفجر من يوم الحادي عشر.

وأما بالنسبة لرمي الْجِمَارِ في أيام التشريق، وهي: اليوم الحادي عشر، والثاني عشر، والثالث عشر، فإن ابتداء الرمي يكون من زوال الشمس، أي: من انتصاف النهار عند دخول وقت الظهر، ويستمر إلى الليل، وإذا كان هناك مشقة لزحام أو غيره فلا بأس أن يرمي بالليل إلى طلوع الفجر، ولا يحل الرمي قبل الزوال في اليوم الحادي عشر، واليوم الثاني عشر، لأن رسول الله صلى الله عليه وسلم لم يَرْمِ إلا بعد الزوال، وقال للناس: «خُذُوا عَنِّي مَنَاسِكَكُمْ»، وكون الرسول -عليه الصلاة والسلام – يُؤَخِّرُ الرمي إلى هذا الوقت، مع أنه في شدة الحر ويَدَعُ أول النهار مع أنه أبرد وأيسر، دليل على أنه لا يحل الرمي قبل هذا الوقت. ويدل لذلك أيضًا أن الرسول -عليه الصلاة والسلام- كان يرمي من حين أن تزول الشمس قبل أن يصلي الظهر، وهذا دليل على أنه لا يحل أن يرمى قبل الزوال، وإلا لكان الرمي قبل الزوال أفضل ليُصَلِّي صلاة الظهر في أول وقتها، لأن الصلاة في أول وقتها أفضل.

والحاصل أن الأدلة تدل على أن الرمي في يوم الحادي عشر، والثاني عشر، والثالث عشر لا يجوز قبل الزوال، والله الموفق.